ارىستاردى وققا بايلاپ، جەر اۋدارعان كۇن

763
Adyrna.kz Telegram

1930 جىلى 4 ءساۋىر كۇنى بىرىككەن مەملەكەتتىك ساياسي باسقارما (وگپۋ) القاسىنىڭ ۇكىمىمەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان قىرىققا جۋىق ادام ءارتۇرلى مەرزىمدەرگە قامالۋعا، جەر اۋدارىلۋعا كەسىلگەن بولاتىن. 

احمەت بايتۇرسىنوۆ، مىرجاقىپ دۋلاتوۆ، مىرزاعالي ەسبولوۆ، حالەل عابباسوۆ، دىنمۇحامەد ءادىلوۆ، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ، عازىمبەك ءبىرىمجانوۆ، ءابدىراحمان ءبايدىلدين، اسقار دۋلاتوۆ، تەمىرجان ەسماعامبەتوۆ جانە تاعى باسقالارى (بارلىعى 20 ادام) اتۋ جازاسىنا كەسىلدى.

سول ۇكىممەن ماعجان جۇماباەۆ، ەلدەس وماروۆ، يبراگيم ساتباەۆ، ءابۋالي ءادىلوۆ، اسقار ءادىلوۆ، ابدوللا ۇزاقبەكوۆ العاشىندا 10 جىلدىق مەرزىمگە كونتسلاگەرگە كەسىلىپ، بۇل ۇكىم كەيىن سولتۇستىك ولكەگە جەر اۋدارۋمەن الماستىرىلدى. ال كارىم جالەنوۆ، دارحان كەنجەباەۆ، تورەقۇل مۇراتوۆ، اقبار ىبىراەۆ، نۇرلان كارىباەۆ، العابەك بايدۋللاەۆ بەس جىل مەرزىمگە كونتسلاگەرگە جىبەرىلدى.

الاش قوزعالىسىنا قاتىسقانداردى (الاش پارتياسى مەن الاشوردا ۇكىمەتىنە مۇشە بولعان جانە ولاردى جاقتاعانداردى) كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ جاپپاي تۇتقىنعا الۋ 1928 جىلدان باستالعان ەدى.

1932 جىلى 20 ساۋىردە وگپۋ ۇشتىگىنىڭ ۇكىمىمەن مۇحامەتجان تىنىشپاەۆ باستاعان الاش قوزعالىسىنىڭ 20-دان استام مۇشەسى جازالاندى. ولاردىڭ قاتارىنان تىنىشپاەۆ، كوشمۇحامەد (قوشكە) كەمەڭگەروۆ، حالەل دوسمۇحامەدوۆ، الدابەرگەن ۇمبەتباەۆ، جانشا دوسمۇحامەدوۆ، ءاشىر قوجامقۇلوۆ، كارىم توقتاباەۆ، احمەت تۇنعانشين، ءابدىراحمان مۇڭايتباسوۆ، ءاشىم وماروۆ، جۇماحان كۇدەرين، مۇستافا بۇرالقيەۆ، ءابدىحاميت اقباەۆ، جاقىپ اقباەۆ، سەيدازىم قادىرباەۆ، مۇحتار مۋرزين بەس جىل مەرزىمگە رەسەيدىڭ ۆورونەج وبلىسىنا جەر اۋدارىلدى. ولار اۋدارىلىپ بارعان جەرلەرىندە ساياسي سەنىمسىز ادامدار رەتىندە وگپۋ ورگاندارىنىڭ باقىلاۋىندا بولدى.

وسى توپپەن بىرگە باستارى ءىستى بولعان مۇحتار اۋەزوۆ، ءۋاليحان وماروۆ، ءبىلال سۇلەەۆ، ءالىمحان ەرمەكوۆ، دانيال ىسقاقوۆ الدىن-الا تەرگەۋدە تۇرمەدە وتىرعان ۋاقىتى ەسەپتەلىپ بوساتىلدى.

“الاش ىسىمەن” 1930 جانە 1932 ج. سوتتالعانداردان م.دۋلاتوۆ، ج.ايماۋىتوۆ، ءا.ءبايدىلدين، ا.دۋلاتوۆ، ك.توقتاباەۆ ەلگە قايتىپ ورالمادى. ال قايتىپ ورالعاندارى 1937 — 38 جىلدارداعى “ۇلكەن تەررور” كەزىندە “حالىق جاۋى” دەگەن جالعان ايىپپەن تۇگەلگە دەرلىك اتىلدى.

پىكىرلەر