باۋىرجانعا عاشىق بولعان قاي سۇلۋ؟!

6022
Adyrna.kz Telegram

ۆەرا پاۆلوۆنانىڭ باۋكەڭە جازعان حاتى

بۇل حات جاستارعا، جاستارعا عانا ەمەس كەز كەلگەن جانعا وي سالاتىن، وتكەن عاسىرداعى ادامداردىڭ اسىل سەزىمدەرىن، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن ۇلگى ەتەتىن تاريحي ءمانى بار حات. اۋەلى وقىرماندى ۆەرا پاۆلوۆنانىڭ ومىربايانىمەن تانىستىرايىن.

ۆەرا پاۆلوۆنا 1903 جىلى ۋكراينانىڭ ريحتەر قالاسىندا، ساراي كەڭەسشىسىنىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ن.ۆ.لىسەنكو اتىنداعى كيەۆ درامالىق تەاتر ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ، اكتريسا، رەجيسسەر بولعان. سوعىس جىلدارى الماتىدا تۇرىپ، قازاق حالقىنىڭ ومىرىنەن «دالا باتىرلارى» دەگەن ءفيلمدى تۇسىرۋگە قاتىسقان، قازاق سسر-ءىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى، رسفسر حالىق ءارتيسى، رسفسر-ءدىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى اتانىپ، «حالىقتار دوستىعى»، «قۇرمەت بەلگىسى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان. «بوريس گودۋنوۆ»، «ءبىز، ورىس حالقىمىز»، تاعى باسقا ونشاقتى فيلمدەردەگى باستى رولدەردى سومداعان. مەن 1984 جىلى موسكۆادا بولعانىمدا ۆەرا پاۆلوۆنانىڭ تەلەفون نومەرىن ىزدەپ تاۋىپ، حابارلاسقان ەدىم. ول كىسى: – كەلىڭىز. تەلەفون سوققانىڭىزعا وتە قۋانىشتىمىن. ءبارىن ايتىپ بەرەم، – دەدى. وكىنىشكە قاراي، كولدەنەڭ شارۋا كيلىگىپ، ۆەرا پاۆلوۆناعا جولىعا المادىم. اتاقتى كينورەجيسسەر گريگوري لۆوۆيچ روششالداي كۇيەۋى بار ايەلدىڭ سىرىن جۇرتقا جاريا ەتكەنىم ىڭعايسىز بولار دەگەن ويمەن ۇندەمەي كەلگەن ەدىم. جاقىندا 82 جاستاعى ارال تەڭىزىنىڭ تۋماسى، اۋىل شارۋاشىلىق قىزمەتكەرى جاسارال ءىلياسوۆ اعامەن وي بولىسكەنىمدە: – ىڭعايسىز دەگەن دە ءسوز بولا ما؟ كەشەگى پۋشكين، لەرمونتوۆ، تۋرگەنەۆ، بالۋان شولاق، مۇحتار اۋەزوۆ، ءىلياس جانسۇگىروۆ، ت.ب. كۇيەۋى بار ايەلدەردى قۇلاي سۇيگەنى شىندىق قوي. سۇيە ءبىلۋ ءۇشىن دە تالانت كەرەك، – دەگەن سوڭ، باۋكەڭ ءوز قولىمەن تابىس ەتكەن ۆەرا پاۆلوۆنانىڭ حاتىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىم.

«موسكۆادان سالەم»

جۇرەگىمدى سەلت ەتكىزىپ، جانارىمدى جالت قاراتقان، اسىل ارداعىم، باۋىرجانىم! سەنەن جاسىرىن مەنىڭ سىرىم بار ما؟ سوعىس ءورتىن ۇمىتۋعا بولار، ماحاببات ءورتىن ۇمىتۋ مۇمكىن بە؟ ۇمىتاتىندار ونىڭ جالىنىندا جانباعاندار. قىمباتتىم باۋىرجان، الىستاسىڭ، امالىم قانشا؟ كوڭىلىم سەنى كۇندە ىزدەيدى. سەن دەسە، مەنىڭ جانىم شىبىن-شىركەي. بۇگىندە داۋىسىڭدى ەستۋ، قاسىڭدا قاتار ءجۇرۋ – ماعان ارمان. جۇرەگىمنىڭ قىلىن قوزعاپ، جان سىرىمدى تۇگەل شەرتكىزگەن ءوزىڭ ەدىڭ، اسىلىم. ساعان كۇنى-ءتۇنى تىلەيتىنىم تەك اماندىق. مەن مىنا جالعاننان ءوزىڭ دەپ وتەم. كەي كۇندەرى سەن جاستانعان جاستىقتى، سەن وتىرعان ورىندىقتى قۇشاقتاپ ءسۇيىپ، قولىڭنان كىتاپ، قالام تۇسپەي ويعا شومعان ساتتەرىڭدى كوز الدىما ەلەستەتىپ، ساعىنىش-ماۋقىمدى باسام. سەنى سۇيمەۋ مۇمكىن ەمەس ەدى، تۇسىنەسىڭ بە، جانىم... العاش كورگەندە كوپ پەندەنىڭ ءبىرى دەپ شەكەمنەن قاراعانىم دا، جان دۇنيەڭدى تانىعاننان كەيىن پەندەڭە اينالعانىم دا راس. سەن مەنىڭ ماڭگى ىڭكارىمسىڭ. سەندەي ەرگە ءبىر مەن عانا ەمەس، بۇكىل ادام بالاسى ىڭكار. ەلىڭدى ويلاپ، كۇرسىنگەن ساتتەرىڭدەگى سۇلۋ دا اسقاق جان-دۇنيەڭدى سەزىنگەندە ەت جۇرەگىم ەلجىرەپ، سەنى بۇرىنعىدان دا سۇيە تۇسكەنىم وزىمە ايان. قىمباتتىم، سەنىڭ «ءسۇيۋ دە جاقسى، سۇيىكتى بولۋ ودان جاقسى» دەگەن ءسوزىڭدى ەسكە الىپ، سۇيىكتى بولا الدىم با، بولا المادىم با دەپ تە ويعا باتام. ەكەۋىمىزدىڭ قولۇستاسىپ قاتار جۇرۋىمىزگە كەدەرگى كوپ. وكىنگەنمەن امال قانشا؟ ايتپەسە مەن سەنەن ءبىر ەلى دە اجىراماس ەدىم. ءبارىبىر سەن مەنىڭ جۇرەگىمنىڭ جۇرەگىسىڭ. كورىسپەگەلى كوپ ۋاقىت ءوتتى. ەكى كوزىم ءتورت بولىپ، جولىڭا قارايلاۋمەن جۇرەم. كەيدە موينىڭا اسىلىپ، ەركەلەگەن كەزدەرىم تۇسىمە ەنەدى. ويانا سالىسىمەن، ەركىن دۇنيە ەركەسى، ساعان قاراي قۇس بولىپ ۇشقىم كەلەدى... سەنى ويلاسام، تاڭىم اتىپ، كۇنىم شىعىپ، اق نۇردان شاشۋ شاشقانداي شەكسىز قۋانىشقا كەنەلەم. ساعان جولىقتىرعان تاعدىرىما مىڭ-ميلليون مارتە ريزامىن. ەلىگىم دەپ ەركەلەتتىڭ، اققۋىم دەپ ارمانسىز ايالادىڭ. ءومىر كەلتە بولعانمەن، مەنىڭ ساعان ماحابباتىم ماڭگىلىك. تىنىسىمسىڭ، جۇتار تاڭعى جۇپار اۋامسىڭ. موسكۆام دا سەنسىڭ. مۇنى مەن سان قايتالاپ ايتا بەرگىم، ايتا بەرگىم كەلەدى، قىمباتتىم باۋىرجان. ويتكەنى ماعان كوكتەمدى سەن سىيلادىڭ. قاسىڭدا جۇرگەندە ءوزىمدى سۇلۋ الەم تورىندە جۇرگەندەي سەزىنەتىنمىن. سول ءۇشىن الدىڭدا ءسامبى تالداي يىلەم. تۇلا بويىڭنان ءمىن تاپپاي، قيال كوگىندە قالىقتاعان كۇندەرىم قانشاما؟ قينالعان ساتتەرىمدە سەزىم گۇلىن سىيلاپ، جۇباتقان دا ءوزىڭسىڭ. تاۋلار دا الاسارادى، باۋىرجانىم مەنىڭ، سەن الاسارماشى. سەن جالعىز ەمەسسىڭ، ەلىڭ بار، مەن بار، جاۋدان، داۋدان قورعايتىن پەرىشتەڭ بار. مىڭ شۇكىر، كىسىلىك-پەيىلىڭ دالاڭداي كەڭ. مەنى تابىندىراتىن دا، ساعىندىراتىن دا وسى ۇلى قاسيەتىڭ. سەنى ويلاسام، كوڭىلىم تاۋ-تاۋ بۇلتتان ارىلعان كوك اسپانداي كۇلىم قاعادى. سەن ءومىرىمنىڭ كۇنىسىڭ. اتتەڭ شىركىن، قاناتىم بولسا، الماتى مەن موسكۆا اراسىن جالعاپ ۇشۋدان جالىقپاس ەدىم. ساعان ءبىر مەن ەمەس، بۇكىل ەل عاشىق. «مەنى ارباعان سەنىڭ سۇلۋ اجار-ءارىڭ ەمەس، مەنى ارباعان ءار كەز اق سويلەگەن ارمان-ارىڭ»، – دەگەنىڭ دە ەسىمدە. مەنىڭ گەنەرال-مايور ۇشقىش اعام سەنىمەن قىرىمدا بىرگە دەمالىپتى. سەنى تاڭعاجايىپ ادام دەپ ءتىلى جەتكەنشە ماقتاپ كەلدى. شىنىندا، باۋىرجان، سەن تاڭعاجايىپ ادامسىڭ. سەن سويلەسەڭ، شوستوكوۆيچتىڭ جەتىنشى سيمفونياسىن تىڭداعانداي كوڭىلىم ءوسىپ، شاتتانعاننان اندەتكىم كەلەدى. اسىلىم مەنىڭ، ساعان دەگەن العىسىم ەشقاشان تاۋسىلماق ەمەس. كۇن كۇركىرىندەي داۋسىڭدى ەستىسەم دەپ ىلعي ەلەگزيمىن. ءوزىمدى جەتەكتەگى بوتاڭداي سەزىنەم. ماڭدايىڭ جارقىراپ، كۇندەي كۇلىپ، ۇلتىڭا، ۇرپاعىڭا ۇران بوپ، الشاڭ باسىپ امان ءجۇرشى. سەن دەسە، مەن تەبىرەنبەي، تولعانباي تۇرا المايمىن. وزىڭە كەز بولعانىم قانداي باقىت، سەن دەپ ءومىر ءسۇرۋ ماعان عاجاپ كۇش-قايرات سىيلايدى.. قىمباتتى باۋىرجانىم، كەيدە سەنىڭ الدىڭدا قالاي وبەكتەگىنىمدى دە سەزبەي، سوڭىنان سەزىپ، شات-شادىمان كۇيگە ەنەتىنىم دە بار. مەنىڭ جان-دۇنيەمدى سۇلۋ ەتكەن ءوزىڭسىڭ... سىيلاسىم دا، سىرلاسىم دا ءوزىڭسىڭ. سەنى ويلاسام، سىبىزعى-جۇرەگىم ساعىنىش ءانىن سىزىلتىپ، ارمانىم – اقشا بۇلت كوڭىل كوگىمدە قالىقتاپ، ساعان ساپار شەككەندەي، شاعالا – شاتتىعىم سەنەن مەنى «كەلە جاتىر» دەپ ءسۇيىنشى سۇراعانداي، سامال جەل سابىرلى بول دەپ جۇباتقانداي بولادى. سەنى ويلاسام، ۇيقىم شايداي اشىلادى. الدەقاشان قوش ايتىسقان كوكتەمىم قايتا ورالعانداي كۇي كەشىپ، بولمەمە سىيماي، موسكۆا كوشەلەرىن بەتالدى كەزىپ كەتكىم كەلەدى. بالا كەزىمدە بۇكىل ادامزات بالاسىن اسىراۋشى قۇدىرەتتى كۇش – ەڭبەك ەكەنىن ەرتە ءتۇسىنىپ، ەرتە ەسەيگەن ەدىم. سۋرەتتەۋگە ءتىل جەتپەس ەكىنشى قۇدىرەتتى كۇش – ماحاببات ەكەنىن ماعان سەن ءتۇسىندىردىڭ، جانىمنىڭ جاراسىن سەن جازدىڭ. مۇنداي باقىت اركىمگە بۇيىرا بەرمەيتىنىن بىلەم. سەن بولماعاندا ءومىر ءسۇردىم دەپ ايتۋىم نەعايبىل ەدى. سەن ماعان ماڭگى وشپەس نۇر سىيلادىڭ. سول ءۇشىن تاۋبە دەيمىن. الماتىدا وتكەن كۇندەرىم دە ەسىمدە. اسپانعا بوي سوزعان اسقاق الاتاۋدى ءبىر كورگەننەن ۇناتقام. ونداعى تابيعات تا تازا، حالقىڭنىڭ جانى دا تازا ەدى. ەلىڭنىڭ ۇلىلىعىن، قاسىرەتىن سەنەن ۇقتىم. ەلىڭ تۋرالى سۇيىسپەنشىلىككە تولى لەبىزىڭدى ەستىگەندە، تۋعان اناڭداي سەنى بەسىككە بولەپ، اسەم انمەن تەربەتكىم كەلدى. مۇنداي ساتتەردە سەن مەن ءۇشىن بەيكۇنا ءسابيسىڭ. سەندەي ەر تۋعىزىپ، قادىرىڭدى بىلگەن، ۇلىم دەپ سۇيگەن تۋعان حالقىڭنىڭ الدىندا تىزەرلەپ باسىمدى يەم. الاتاۋداي بيىگىم، الاتاۋداي الىبىم، بۇگىن مەنەن الىستاسىڭ. ەندىگى قۋانىشىم – داۋىسىڭدى ەستۋ، حاتىڭدى اسىعا كۇتۋ، اماندىعىڭدى تىلەۋ. سۇيىكتىم، كەيدە سەنى وپاسىز، ءباتۋاسىز بىرەۋلەر قاپىدا قارماعىنا تۇسىرە مە دەپ قاۋىپتەنەم. ونداي جان سەنىڭ ۇلتاراعىڭنان ساداعا كەتسىن. اباي بولشى. قۇدايىم سەنى كەۋدەسى ىزا-كەككە، قىزعانىشقا تولى زالىمنان ساقتاعاي. مەنىڭ تۇنگى، تاڭعى، كۇندىزگى تىلەگىم، بارلىق ۋاقىتتا ىزگى سەزىم سەرىگىڭ بولسىن، اينالاڭدى تەك قانا تاربيەلى، اق نيەتتى جاندار قورشاپ ءجۇرسىن. جەر مەن كوكتى كۇڭىرەنتىپ، قارا بۇلتتى قاق ايىرعان نايزاعايداي جارق ەتىپ، جاۋىمىزدى جايراتقان باۋىرجانىم، قاتالدىق پەن قامقورلىقتىڭ، قاتىگەزدىكتىڭ سىرىن دا سەنەن ۇقتىم. ءوزىڭدى جان-تانىممەن سۇيەتىنىمدى سەن قالاي نازىك سەزىنگەنسىڭ. كوڭىلىنە قاياۋ تۇسىرمەسىن، ۋايىمداماسىن دەپ ءتىپتى كەيدە اۋىرىپ جۇرگەنىڭدى دە مەنەن جاسىرىپسىڭ. سونى ويلاسام، قاتتى تولقىپ، تەبىرەنەم، ەلجىرەپ ەرىپ كەتەم. نە دەگەن ءتوزىمدى، ۇستامدى ەدىڭ؟! جۇرت اراسىندا مەنىڭ ءجۇزىم جارقىن، ار-ابىرويىم اسقاق بولعانىن قالادىڭ، قالاپ قويماي، سوعان جاعداي جاسادىڭ. يالتا، ەسەنتۋكي، لاتۆيا كۋرورتتارىنا الىپ بارىپ، دەمالدىرعانىڭ ەستەن كەتەر مە؟ مەنى ءاردايىم جاس بالاداي جايراڭداپ، كۇلىمدەپ قارسى الۋشى ەدىڭ. ساپارعا شىعاردا قيماي قوشتاساتىنسىڭ. ماعان الىپ-ۇشىپ جەتەتىنسىڭ. مەنى ەشكىم وزىڭدەي ساعىندىرا العان ەمەس. مەن ساعىنىش سەزىمىن باستان كەشكەنىم ءۇشىن باقىتتىمىن. عاشىقتىق – ساعىنۋ، ساعىندىرا ءبىلۋ ەكەنىن ماعان سەن سەزدىردىڭ. مەن سەنىڭ شامدى اينالا ۇشقان كوبەلەگىڭمىن. سەن مەنىڭ كوككە سامعار قاناتىمسىڭ. ەسىڭدە مە، باۋىرجان، سەن جازۋ جازىپ وتىرعانىڭدا بولمەدە جالاڭاياق جۇرەتىن ەدىم عوي. جالاڭاياق جۇرەتىنىم – سەنىڭ ويىڭ بولىنبەسە ەكەن دەگەنىم... مەن سەنى ءسۇيۋ ارقىلى حالقىڭدى شەكسىز ءسۇيدىم. جاقىندا مۇستافا شوقايدىڭ اسىل جارى مارينا ياكوۆلەۆنا گورينانىڭ جازباسىن وقىدىم. ول مۇستافانىڭ 1941 جىلى جاۋ قولىنان قازا تاپقانداعى قايعىسىن، 1945 جىلى نەمىس فاشيستەرىنىڭ جەڭىلگەندەگى قۋانىشىن جازا كەلىپ، بەرلين كوشەسىن ارالاپ كەلە جاتىپ، قازاقتاردىڭ دابىرلاپ سويلەسكەن داۋىسىن قۇلاعى شالىپ، قيراعان ءۇيدىڭ قالقاسىندا جەڭىس تويىن تويلاپ وتىرعان ولاردىڭ جاندارىنا جەتىپ بارىپ، ءبارىن جەڭىس قۋانىشىمەن قۇتتىقتاپ، ءوزىنىڭ مۇستافانىڭ جارى ەكەنىن ايتقانىن، الگىلەردىڭ ءبىرىنىڭ: «ول – ساتقىن، ءبىزدى ساتىپ، شەت ەلگە قاشىپ كەتكەن»، – دەگەن ءسوزىن ەستىپ، ۇستىنەن بىرەۋ مۇزداي سۋدى قۇيىپ جىبەرگەندەي شوشىنا جيركەنىپ، ول جەردەن تەز قاراسىن باتىرعانىن جازىپتى. ونىڭ مۇستافاعا دەگەن ساعىنىشى مەنى قاتتى قۋانتتى. انا قيراعان ءۇيدىڭ قالقاسىندا جەڭىس تويىن تويلاعان قازاقتارعا ول مۇستافانى ساعىنعاننان باردى عوي. قانداي قاسيەتتى جان؟! ەكىنشى مەنى شەكتەن تىس قۋانتقان ياكوۆ سەۆوستيانوۆتىڭ قىزى، ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ جارى ولگانىڭ: «ءبىز تەك جارقىن كۇندەردە عانا ەمەس، جاۋىندى، داۋىلدى كۇندەردە دە بىرگەمىز»، – دەپ نە ءبىر قۋعىن-سۇرگىنگە توزگەنى. مەن ونداي قۋعىن-سۇرگىندى باستان كەشكەن جوقپىن. جانىم، اسىل جارىم، باۋىرجانىم، وزىڭمەن وتكەن جىلدارىم ەڭ ءبىر جارقىن قۋانىشقا تولى جىلدار بولدى. ەسىمە تۇسسە، كوڭىلىم كۇندەي كۇلىپ، ءومىر سۇرە بەرسەم دەيمىن. جاز ايلارىندا وتباسىمىزبەن قالا ماڭىنداعى ساياجايىمىزعا كوشەمىز. سەن قالاساڭ، موسكۆاداعى پاتەرىمىزدە ەكى-ءۇش اي تۇرىپ، جازۋىڭدى الاڭسىز جازۋىڭا، الاڭسىز وي تولعاۋىڭا بولادى. ەشكىم كەدەرگى كەلتىرمەيدى. بۇل قايتسەم سەنىڭ تۆورچەستۆوڭا ءسال دە بولسا، كومەگىم تيسە دەگەن نيەتىم. «ۇشقان ۇيا»، «موسكۆا ءۇشىن شايقاس» روماندارىڭنىڭ قولجازباسىمەن العاش تانىسقانىمدا ءبىرسىپىرا پىكىر ايتىپ، وي سالعانىما قۋانىشتىمىن. بۇل تۋىندىلار تاماشا، ەشۋاقىتتا قايتالانباس، شىندىقتى شىنايى سۋرەتتەگەن وزىق تۋىندىلار. ادەبيەتىمىزدە ويدان قوسۋشىلىق بار. ول وقىرماندى وزىنەن الىستاتادى. قايسىبىر قالامگەر «مەن كوركەم شىعارما» جازدىم دەپ اقتالعانسيدى. ول كوبىك ءسوز. اۆتور مۇمكىن بولعانشا شىندىققا جاقىنداۋى كەرەك. ال شىندىق تەرەڭ، شىندىق باي، سان قىرلى. ونى ءساتتى سۋرەتتەي الساڭ، شىعارماڭ وقىرماننىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەنەدى. سەنىڭ «ۇشقان ۇياڭ»، «موسكۆا ءۇشىن شايقاسىڭ» وقىرماننىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەنگەن شىعارمالار. سۇيىكتىم باۋىرجانىم، اڭداۋسىزدا رەنجىتسەم، كەشىر. شامالاۋىمشا، كوڭىلىڭە كولەڭكە تۇسىرگەن كەزىم جوق سياقتى. ءار كۇنى ەل الدىندا، جورا-جولداستارىڭ اراسىندا سىيلى بولسا ەكەن دەپ، قولىمنان كەلگەننىڭ ءبارىن جاساپ باققانىم وزىڭە ايان. قايتالاپ ايتام، سەن مەنى الاقانىڭا ساپ ايالادىڭ، الپەشتەدىڭ. كىشىگىرىم تۇسىنىسە الماي قالعان ساتتەرىمىزدى ەسەپكە الماعاندا كوڭىلىمدى ءبىر رەت تە قالدىرعان ەمەسسىڭ. ساعان مىڭ-ميلليون العىس. الدا ادامزات ارمانىنىڭ اق تاڭى، ءبارىمىزدىڭ باقىتىمىز – جەتىنشى قاراشا ۇلى مەرەكە كۇنىمەن قۇتتىقتايمىن. ءوزىڭنىڭ ۆەراڭ. 1.ح1.1957 ج.

* * *

اقساقال جاسارال ءىلياسوۆتىڭ العان اسەرى:

– ۆەرا پاۆلوۆنانىڭ حاتىن جانارىم جاساۋراپ وقىدىم. سوزدەرىنىڭ ءبارى كەرەمەت. اسىرەسە «باۋىرجان جازۋ جازىپ وتىرعاندا ويىن بولمەۋ ءۇشىن بولمەدە دىبىسىمدى شىعارماي جالاڭاياق جۇرەتىن ەدىم» دەگەن سوزىمەن-اق ءوزىنىڭ باۋكەڭە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن نازىك جەتكىزگەن. ءاي، باۋىرجان-اي، ءاي، باۋىرجان-اي! اسىلىڭنان الىستاعانىڭ قالاي سەنىڭ؟ جانىندا بولا بەرمەدىڭ بە؟ مەن سەنى بىلمەسەم، باسىمدى شايقاپ رەنجىمەس ەدىم. سەن قازاقتىڭ مۇلدە، مۇلدە سيرەك كەزدەسەتىن حح عاسىردىڭ ناعىز ازاماتىسىڭ. بويىڭداعى قاسيەت قاي قازاقتا بارىن تۇستەپ، ءبولىپ ايتارىمدى بىلە الماي قينالىپ وتىرمىن. سەن ەشكىمگە ۇقسامايتىن ەرەكشە جانسىڭ. سەن قازاق حالقىنىڭ كەزدەسە بەرمەيتىن ۇلى تۇلعالارىنىڭ ءبىرىسىڭ، بىرەگەيىسىڭ. سەنى قازاقتىڭ قىزىنىڭ، قازاقتىڭ ايەلىنىڭ بىرەۋى ۆەرا پاۆلوۆناداي ءتۇسىنىپ، تەبىرەنە الدى ما؟ ونىڭ تەبىرەنىپ جازعان حاتىن گازەتكە جاريالاساڭ، قازاقتىڭ جاس قىزدارى، جاس جىگىتتەرى ويلانىپ، ماحابباتتىڭ نە ەكەنىن ءتۇسىنىپ، دۇرىس جىگىت، دۇرىس قىز تابۋلارى مۇمكىن عوي. بۇل – حاتتىڭ ءبىرىنشى ماڭىزدىلىعى. ەكىنشى تاريحي ماڭىزدىلىعى – جاستار ۆەرا پاۆلوۆنانىڭ باۋىرجان مومىشۇلىن قالاي ءتۇسىنىپ، قالاي باعالاعانىن ءبىلىپ، بويىن، ويىن تۇزەر ەدى...

* * *

باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ ۇستازى «حالىق جاۋى» رەتىندە ۇستالىپ، حابار-وشارسىز كەتكەن، اقىن تاڭىربەرگەن وتاربايۇلىنىڭ قىزى، 81 جاستاعى ۇلجان تاڭىربەرگەنقىزىنىڭ اسەرى:

– ويپىرما-اي، وزگە ۇلتتىڭ ايەلى قازاقتىڭ جىگىتتەرىن قالاي قۇلاي سۇيگەن، قالاي شەكسىز بەرىلگەن! بۇل كەرەمەت ەكەن. بۇدان ۇلكەن كينو تۇسىرۋگە دە بولادى. باسقا ۇلتتىڭ قىزدارى قازاقتىڭ جىگىتتەرىن وزدەرىنەن جوعارى قويعاندارىنا لايىقتى ءسوز تابا الماي وتىرمىن. ول حاتتى قايتا-قايتا تىڭداعىم كەلە بەرەدى. قايتا وقىشى، اينالايىن. كوڭىلىم تولقىپ، ويىمدى ءبىر جۇيەگە كەلتىرە الماي وتىرمىن. ناعىز بىلگەنىم، بۇل ۆەرا پاۆلوۆنانىڭ ماحابباتى باۋىرجان مومىشۇلى اعانىڭ كىم ەكەنىن كورسەتەتىن ۇلكەن، كۇشتى ماحاببات. حاتتاعى سوزدەردى تىڭداعان سايىن ومىرگە دەگەن ىڭكارلىگىڭ ارتا تۇسەدى ەكەن. مىنانداي ادامداردىڭ تازا جان-دۇنيەسىنەن جىگەر الادى ەكەنسىڭ. شىركىن-اي، كوزىم كورمەيدى، ايتپەسە ءوزىم وقىپ راقاتتانار ەدىم. ۋاقىت تاۋىپ تاعى ءبىر وقىپ بەرشى، كوكەتايىم، جانىم. بۇل حاتتا ءبىر قۇدىرەت – ناعىز تازالىق، تاۋسىلماس قۋانىش بار.

 

مامىتبەك قالدىباي، باۋىرجانتانۋشى

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر