پەكين حالىقارالىق اۋەجايىنان قوناق ۇيگە تۇندەلەتىپ جەتىپ، ەرتەسىنە شامالى تىنىعىپ، دۇيسەنبىدە اۋدارماشىم – وسىنداعى پەدينستيتۋتتىڭ ماگيسترانتى، استانالىق احمەتبەك اقباروۆ ەكەۋمىز قالانىڭ حايديان اۋدانىنا كەپ العاشقى دا ماڭىزدى كەزدەسۋىمىزدى وتكىزدىك.
الدىن الا ۋاعدالاستىق بويىنشا ءبىزدى China lntercontinental Press ۇيىمىنىڭ باسپا ورتالىعىنا قاراستى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى Yang Xie حانىم مەن ونىڭ ورىنباسارى Liu Tingting حانىم قابىلدادى.
ەكى ساعات جارىمعا سوزىلعان اڭگىمەلەسۋ قورىتىندىسىندا "ديماش. شىعان داۋىستى اڭساۋ" كىتابىمدى اتالعان باسپا تاراپىنان شىعارۋ جونىندە كەلىسىمگە كەلدىك (جالپى، قىتايدا اۋىزشا ۋاعدالاستىق، قول الىسۋ، ياعني جەنتىلمەندىك كەلىسىمگە كەلۋ قۇقىق كۇشىنە يە ەكەن، بىراق بۇل كىتاپتىڭ جولى تاقتايداي تەپ-تەگىس بوپ كەتەدى دەگەن ءسوز ەمەس، سەبەبى، مۇندا قالىپتاسقان قاتاڭ ءتارتىپ بويىنشا، جوبا قىرىق كوزدەن ءوتىپ، ماقۇلدانعان سوڭ بارىپ جول الادى).
قىتاي قۇرلىقارالىق باسپاسى 1993 جىلى قۇرىلىپتى. جۋڭگو كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ جارناما بولىمىنە قارايدى، ياعني تازا مەملەكەتتىك ۇيىم. نەگىزگى اتقارىمدىق مىندەتى – الەم تىلدەرىندە جوعارى ساپالى كىتاپتار شىعارۋ ارقىلى " قىتايدى الەمگە جانە الەمدى قىتايعا تانىستىرۋ". وسى ميسسيا اياسىندا باسپا ورتالىق قىتاي تاقىرىبىندا جىلىنا وننان اسا شەتەل تىلىندە 300 اتاۋلى قاعاز جانە ەلەكتروندى كىتاپ، وڭگە دە مادەني، شىعارماشىلىق ءونىم شىعارىپ تاراتادى ەكەن. بۇل ونىمدەر دۇنيە ءجۇزى كولەمىندە ۇيىسقان 300-دەي ساۋدا نۇكتەلەرىنىڭ كومەگىمەن 200 ەلگە تارايدى. 47 ەلدە " بۇل قىتاي" دەيتىن اتپەن ورتالىقتىڭ 400-دەي كىتاپ سورەسى جۇمىس ىستەپ تۇر.
ورتالىق 50 ەلدەگى 100 باسپامەن تىعىز قارىم-قاتىناستا جانە سولاردىڭ دەنى لاتىن امەريكاسى، تاياۋ شىعىس ەلدەرىندە توپتاسقان. ياعني، قاعاز كىتاپ، تسيفرلىق وقۋ كىتاپتارى كوبىنەسە اراب، يسپان تىلدەس وقىرماندارعا باعدار ۇستايدى. ءبىر دەرەك: اراب تىلىندەگى تسيفرلىق وقۋ قوسىمشاسى 175 ەلدەگى پايدالانۋشىلار تاراپىنان 6 ملن-نان اسا دۇركىن جۇكتەلىپ الىنعان. باسپا ورتالىعىنىڭ Facebook-تەگى يسپانشا پاراقشاسىنا 40 ەلدەن 680 مىڭنىڭ ۇستىندە ادام جازىلسا، ارابشا پاراقشاسى وننىڭ ۇستىندەگى اراب تىلدەس ەلدەردە تۇراتىن 100 مىڭداي جازىلۋشىعا يە ەكەن. ەگەر يسپان جانە اراب تىلدەس مەملەكەت سانى الەمدە ەڭ كوپ مولشەرگە يە ەكەنىن ەسكەرسەك (اراب ءتىلى 26 مەملەكەتتىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى، اعىلشىنتىلدەستەردەن دە كوپ) مۇنداي ىنتا قويۋدىڭ سەبەبى تۇسىنىكتى دە، الايدا قىتاي ءۇشىن ىرگەلەس ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ ورنى بولەك ەمەس پە؟! يانگ حيە حانىم بۇل سۇراعىمىزعا جاۋاپ بەرە كەلىپ: ء"بىز ءۇشىن حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق دەگەنىمىز – الەم ەلدەرىنە قىتاي جونىندە كىتاپ تاراتۋ ماسەلەسىندە باستاماشىلىقتى ءوز قولىمىزعا الۋ، البەتتە، بۇل ىستە ء"بىر بەلدەۋ، ءبىر جول" جوباسى ەلدەرىنىڭ ورنى بولەك",- دەدى.
سولاي دەي تۇرا، ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن جۇمىس ءالى دە ويلاعانداي ەمەس ەكەنىن مويىندادى.ايتۋىنشا، ءبىزدىڭ ايماقتاعى تۇركى تىلدەستەرگە ارناپ قىتاي حاقىندا كىتاپ شىعارىپ تاراتۋ، سول سياقتى ول جاقتىڭ كىتاپتارىن حانزۋشا شىعارۋ ءىسى ەندى-ەندى قىزۋ قولعا الىنىپ جاتقانداي كورىندى. ءبىزدىڭ "ديماش" جوبامىز وسى ءبىر ساتكە ۇرىمتال كەپ قالعانداي ما، قالاي؟! "بۇل جوبا ءساتىن ساپ جۇزەگە اسىپ جاتسا، ءبىزدىڭ ورتالىقتىڭ قازاقستانمەن تىكەلەي ىنتىماقتاسىپ جۇمىس ىستەۋىنىڭ الدى بولماق", - دەدى وسى ورايدا ديرەكتور حانىم. افرين لەبىزىڭىزگە!
ءسوز سوڭىندا، قىتايعا ساپارىمدى ۇيىمداستىرۋ كەزىندە قولعابىس جاساعان دوس-تانىستارعا راقمەت ايتايىن، اتاپ ايتقاندا: قىتايدىڭ الماتىداعى باس كونسۋلدىگى – تسزيان ۆەي، پەن يافەي، چجان ين، ماكسوت يزيمۋلى ، انار قۇرمانجان، Duisenali Alimakhyn, عايشا تاباراكقىزى، ماحمۋد قوسمامبەتوۆ، احمەتبەك اقباروۆتارعا العىس. كەتەرىمدە ءسات ساپار تىلەپ قالعان جەلىلەس دوستارعا ايرىقشا راقمەت. شىنىندا دا، قازاعىمنىڭ " كوپ تىلەگى كول" دەگەن ءسوزى ءتاتتى راس ەكەن.
ماقسات ءتاج-مۇرات
