اقىن قۋاندىق اقانوۆ ومىردەن وزدى

1514
Adyrna.kz Telegram

اقىن قۋاندىق اقانوۆ ومىردەن وزدى. قايعىلى حاباردى بايبوتا قوشىم-نوعاي جەتكىزدى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.

«قۋاندىق اقانوۆ باۋىرىم بۇل دۇنيەنى تاستاپ جۇرە بەرىپتى. «اي، اينالايىن-اي! الدىنان جارىلقاسىن! وسىدان ءبىر-ەكى جىل بۇرىن عانا تانىسىپ ەدىك. جاقسى جىگىت ەدى! كورگەن سايىن قۇشاعىن اشىپ جۇگىرۋشى ەدى ماعان!..» – دەپ ءبىر اۋىز سوزبەن قوشتاستىم. قۋاندىق اقىن ەدى. الەۋمەتتىك جەلىدە ارا-تۇرا جىرلارىن جاريالاپ قوياتىن. ول ءوز ولەڭدەرىنەن بۇرىن ىلعي دا وزگە اقىنداردىڭ شىعارماشىلىعىنا قامقور بولىپ جۇرەتىن. ءىنىسى اردا ەكەۋى اقىن ەرجان الاشتۋعاننىڭ «تاقسىر كۇن» اتتى كىتابىنىڭ قايتا جارىق كورۋىنە قول ۇشىن سوزعانىنىڭ كۋاسى بولعانمىن. قولىنان كەلگەنىنشە كىناسىز جازالانىپ جاتقان قاراكوز باۋىرلارىنا اراشا ءتۇستى. وزىنەن بۇرىن وزگەنىڭ – ەلدىڭ قامىن جەدى.

بۇدان ەكى جىل بۇرىن «اعا، ءبىراز اڭگىمەلەسىپ وتىرايىقشى» دەپ مەنى قۇشاعىنا الىپ، ءبىر توپ ولەڭىن وقىدى. ۇناتتىم. جىلى سوزدەرىمدى اياعان جوقپىن. مەنىڭ ماقتاۋىمدى قىسىلىڭقىراپ وتىرىپ قابىلدادى. سول وتىرعان بويىمىزدا سۋرەتكە ءتۇسىپ الدىق. «حابارلاسىپ تۇرايىق» دەپ تاراستىق. بىراق تاعدىر ءبىزدى بۇلاي ەرتە اجىراتادى دەپ كىم ويلاعان؟ جالعان-اي!..»— دەدى ول.

نازارلارىڭىزعا اقىننىڭ ولەڭدەرىن ۇسىنامىز.

ءتۇس

ەلەسى كەلىپ ەڭ ءتاتتى مەزگىل، مەكەننىڭ،

تۇسىمە كىردى ەسكى ءۇيى بۇگىن كوكەمنىڭ.

مايشامنىڭ سىعىر ساۋلەسىمەنەن سول ۇيدە

ەسىگىن تاپپاي اداسىپ كەتكەن ەكەنمىن.

اداسا باسىپ،قۇتحانامىزعا ەنىپپىن،

قالقايىپ تۇرعان كوكەمە جاقىن كەلىپپىن.

ەرتەگى شەرتكەن داۋىسىن تىڭداپ، ەلىتىپ،

ساعىنعانىمنان ءۇن-ءتۇنسىز جىلاي بەرىپپىن.

ويانىپ كەتتىم، وكىنىش كەرنەپ كوڭىلدى،

جۇرەكتىڭ جاسى كوز كوكجيەگىنەن توگىلدى.

بالالىعىما ءبىر ساتكە بارىپ كەلگەنمەن،

ءبىر عاسىر ءوتىپ كەتكەندەي بولىپ كورىندى.

ءوتتى عوي جىلدار، تاعى وتەر ايلار، وتەر كۇن،

بوتەنسىڭ سەن دە، وندا ەندى مەن دە بوتەنمىن.

...ار-رۋحىم مەنىڭ، اۋىل سىرتىنان قارسى الار

قارايىپ تۇرعان توپساسىز تامى كوكەمنىڭ...

سۇلبا

كوزدەرىڭنىڭ كوبەسىن ىسىك ەتكەن،

تۇسىنىكسىز ءبىر مۇڭ بار، ءتۇسى نەتكەن

ۇرەيلى ەدى؟! دەس بەرمەس دۇلەيلەرى

جالعاندى كوپ، ارماندى قۇشىپ ەك كەم.

شايىرلارى شارق ۇرعان، سۇلەيلەرى

سىنىپ تىنعان، تاعدىردىڭ ءىسى – كوكتەن!

سۋعا يە ەدى ءجويىتتىڭ سۇلەيمەنى،

اراققا قۇل اقىن با ەڭ، ءىشىپ وتكەن؟!

ءتىرى كومىپ تالايىن، نۇرى كەمىپ،

سول ارماندار جىلايدى كۇڭىرەنىپ.

مەڭ-زەڭ كۇيىڭ مەنى دە مەزى ەتكەن-ءدى،

ءتۇس ەدى عوي، كەتكەن بە ءىڭىر ەنىپ؟!

ءتۇرىپ تاستاپ تۇنەرگەن كەزەكتەردى،

ءجۇر ەكەۋمىز «باقىتتان» سىمىرەلىك.

سالتاناتتى سىرا مەن اراق قۇرعان،

ۋ مەن شۋدى تارك ەتىپ، تاڭ اتتىرعان

وزەكتەندى ولەڭىم...

ءسوز ەتكەنمىن سول سۇلبانى، اينادان قاراپ تۇرعان!

***

نۇرسۇلۋعا عاشىق بولعان شوقىرداي

قالام با ەكەن بولاشاقتا وقىلماي؟!

مىنا قوعام جارنامانى سۇيەدى،

جارناماسىز باق بەر، ءتاڭىر، توقىمداي!

جارناماسىز قازىر كۇنىڭ قاراڭ عوي،

اتاعى بار پەندەلەر تەك ادام عوي!

ءوز-ءوزىڭدى ماقتاماساڭ تۇك تە جوق،

ال، مەن ءۇشىن ەڭ باستىسى قالامدى وي!

قالامىما ەرىك بەرىپ جۇرەمىن،

تاعدىرىمدى اق پاراقپەن سۇرەمىن!

ولەڭىمە ادال بولىپ وتەرمىن،

سوقپاعانشا، توقتاعانشا جۇرەگىم!

قۇلازۋ

قوناق ءۇي. قۋىقتاي ءبىر بولمە،

وياندىم. كوڭىلدە قاياۋ مۇڭ.

تەك ەلەس وتكەنگى تۇننەن دە،

وسى ءسات ولۋگە دايارمىن.

ويلارىم جىلانداي ىسىلداپ،

كەكىلى ءۇمىتتىڭ كەلتيگەن...

جانىمدا ۇيقتاعان پىسىلداپ،

مىناۋ كىم كوتەنى تەڭكيگەن؟

الماقشى بولعان بۇل ءوشىڭ بە؟

تاعدىرىم، ءبىر ساتكە اياشى؟!

قىلىعى ىشقانعان ەسىمدە،

تانىدىم. كەشەگى داياشى!

بەرىلدى، و، قانداي، ۋادە؟

ماستىققا كىنانى جابارمىن.

قۇدايىم، بارىنە كۋاگەر،

ءتيىستى جازامدى الارمىن...

الارمىن، تاعى دا قالارمىن،

كەلە الماي ناقتى ءبىر شەشىمگە...

مەن داعى اداسقان بالاڭمىن،

قۇدايىم، سەن مەنى كەشىرمە؟!

قوناق ءۇي. قۋىقتاي ءبىر بولمە.

ءدال قازىر ولۋگە دايارمىن.

جۇگەنسىز وسىلاي جۇرگەنگە

سەن قالاي قارايسىڭ، اياۋلىم؟..

***

ساتتەرىمدە قۇلازىعان، قۇلاعان،

كەزدەرىمدە جۇرەك شانشىپ، جىلاعان،

كوشە بويلاپ، ويعا باتىپ جۇرگەندە

سىرناي تارتىپ وتىراتىن ءبىر ادام.

زاپىرانىن سىرتقا توگىپ كوڭىلدىڭ،

سىرنايىنان ەستىلەتىن قوڭىر مۇڭ.

تاعى بىردە اسەم اۋەن وينايتىن

تاتتىلىگىن بىلدىرگەندەي ءومىردىڭ.

كۇن كۇلىمدەپ، سەيىلگەندەي قارا ءتۇن،

سول اۋەننەن جانىم راقات تاباتىن.

قىران قۇستاي قالىقتايتىن قيالىم،

ال ءۇمىتىم شىرقاپ انگە سالاتىن.

جۇرگىنشىلەر تاستاپ كەتكەن تيىننان

ناپاقاسىن تابۋشى ەدى بۇيىرعان.

دومبىعىڭقى ساۋساقتاردان شىققان ءۇن

جابىعىڭقى جۇرەكتەرگە قۇيىلعان.

تارىققاندا تاعدىر تاعى سىناعان،

(جالىققاندا اراقپەنەن سىرادان)

ىزدەپ كەلدىم. ەستىلمەدى سول داۋىس،

قامىعىڭقى كوڭىلىمە ۇناعان...

.. باقيلىققا ۇشقان ءاننىڭ ورنىندا

قايىر سۇراپ وتىر باسقا ءبىر ادام...

***

بۇزىلعانمىن...

قىزىق جانمىن ءبىرتۇرلى،

مىڭ ءتۇرلى ۇلىپ، قۇبىلتا الام كۇلكىمدى.

ىشىمدەگى ءمالىم ماعان ءوز زارىم،

سەندەر مەنىڭ كورەسىڭدەر... سىرتىمدى.

جان ەكەنمىن تۇسە بەرەر كوزگە كوپ.

ەلگە مىناۋ ازىق قىلار ءسوز كەرەك...

شارتاراپقا،

«قارقاباتقا» سىيماعان،

شاماسى، مەن جارالعانمىن وزگە بوپ.

ءومىرىم دە شەكسىز، شەتسىز شەگىنىس،

جۇرەگى بار جان قالار ما جەڭىلىس؟!

ارمانىمنىڭ اق قاناتتى سۇڭقارى،

كوڭىلىمنىڭ كوز جەتپەيتىن كوگىنە ۇش!

ادا بولىپ سابىر، ۇستام، توزىمنەن،

سايا تاپپاي ساندالعانىم سەزىلگەن.

بىرەۋلەرگە كىنا ارتۋدان اۋلاقپىن،

بار كىنارات مىنا مەنىڭ وزىمنەن.

سەزىنەمىن، وزىمە-ءوزىم دۇشپانمىن،

قيا كوككە – قيامەتكە قۇشتارمىن.

ادامداردىڭ ءتىلىن بىلمەي، تىكسىنىپ،

تۇسىنەمىن نەگە ءتىلىن قۇستاردىڭ ؟!

قارقىلدايدى اينالامدا قارعالار،

كەزدى كۇتىپ اجال كەلىپ، جاندى الار.

توزاق جاققا كەرۋەن كەتىپ بارادى –

ارتقان كۇنا سىقىرلاعان اربالار!

كۇلگىن تۇسكە بويالىپ تۇر كۇن بۇگىن،

قايىڭ قىز دا جالاڭاشتاپ كىندىگىن،

كوكتەم ماعان ايتىپ قويدى شىندىعىن...

قىزىق ەمەس، جىندىمىن!

پىكىرلەر