Aqyn Qýandyq Aqanov ómirden ozdy. Qaıǵyly habardy Baıbota Qoshym-Noǵaı jetkizdi, dep habarlaıdy «Adyrna» tilshisi.
«Qýandyq Aqanov baýyrym bul dúnıeni tastap júre beripti. «Aı, aınalaıyn-aı! Aldynan jarylqasyn! Osydan bir-eki jyl buryn ǵana tanysyp edik. Jaqsy jigit edi! Kórgen saıyn qushaǵyn ashyp júgirýshi edi maǵan!..» – dep bir aýyz sózben qoshtastym. Qýandyq aqyn edi. Áleýmettik jelide ara-tura jyrlaryn jarııalap qoıatyn. Ol óz óleńderinen buryn ylǵı da ózge aqyndardyń shyǵarmashylyǵyna qamqor bolyp júretin. Inisi Arda ekeýi aqyn Erjan Alashtýǵannyń «Taqsyr Kún» atty kitabynyń qaıta jaryq kórýine qol ushyn sozǵanynyń kýási bolǵanmyn. Qolynan kelgeninshe kinásiz jazalanyp jatqan qarakóz baýyrlaryna arasha tústi. Ózinen buryn ózgeniń – eldiń qamyn jedi.
Budan eki jyl buryn «Aǵa, biraz áńgimelesip otyraıyqshy» dep meni qushaǵyna alyp, bir top óleńin oqydy. Unattym. Jyly sózderimdi aıaǵan joqpyn. Meniń maqtaýymdy qysylyńqyrap otyryp qabyldady. Sol otyrǵan boıymyzda sýretke túsip aldyq. «Habarlasyp turaıyq» dep tarastyq. Biraq taǵdyr bizdi bulaı erte ajyratady dep kim oılaǵan? Jalǵan-aı!..»— dedi ol.
Nazarlaryńyzǵa aqynnyń óleńderin usynamyz.
TÚS
Elesi kelip eń tátti mezgil, mekenniń,
Túsime kirdi eski úıi búgin kókemniń.
Maıshamnyń syǵyr sáýlesimenen sol úıde
Esigin tappaı adasyp ketken ekenmin.
Adasa basyp,quthanamyzǵa enippin,
Qalqaıyp turǵan kókeme jaqyn kelippin.
Ertegi shertken daýysyn tyńdap, elitip,
Saǵynǵanymnan ún-túnsiz jylaı berippin.
Oıanyp kettim, ókinish kernep kóńildi,
Júrektiń jasy kóz kókjıeginen tógildi.
Balalyǵyma bir sátke baryp kelgenmen,
Bir ǵasyr ótip ketkendeı bolyp kórindi.
Ótti ǵoı jyldar, taǵy óter aılar, óter kún,
Bótensiń sen de, onda endi men de bótenmin.
...Ar-Rýhym meniń, aýyl syrtynan qarsy alar
Qaraıyp turǵan topsasyz tamy kókemniń...
SULBA
Kózderińniń kóbesin isik etken,
Túsiniksiz bir muń bar, túsi netken
úreıli edi?! Des bermes dúleıleri
Jalǵandy kóp, armandy qushyp ek kem.
Shaıyrlary sharq urǵan, súleıleri
synyp tynǵan, taǵdyrdyń isi – kókten!
Sýǵa ıe edi jóıittiń Súleımeni,
araqqa qul aqyn ba eń, iship ótken?!
Tiri kómip talaıyn, nury kemip,
Sol armandar jylaıdy kúńirenip.
Meń-zeń kúıiń meni de mezi etken-di,
tús edi ǵoı, ketken be ińir enip?!
Túrip tastap túnergen kezekterdi,
Júr ekeýmiz «baqyttan» simirelik.
Saltanatty syra men araq qurǵan,
Ý men shýdy tárk etip, tań attyrǵan
ózektendi óleńim...
Sóz etkenmin sol sulbany, aınadan qarap turǵan!
***
Nursulýǵa ǵashyq bolǵan Shoqyrdaı
Qalam ba eken bolashaqta oqylmaı?!
Myna qoǵam jarnamany súıedi,
Jarnamasyz baq ber, Táńir, toqymdaı!
Jarnamasyz qazir kúniń qarań ǵoı,
Ataǵy bar pendeler tek adam ǵoı!
Óz-ózińdi maqtamasań túk te joq,
Al, men úshin eń bastysy qalamdy oı!
Qalamyma erik berip júremin,
Taǵdyrymdy aq paraqpen súremin!
Óleńime adal bolyp ótermin,
Soqpaǵansha, toqtaǵansha júregim!
QULAZÝ
Qonaq úı. Qýyqtaı bir bólme,
Oıandym. Kóńilde qaıaý muń.
Tek eles ótkengi túnnen de,
Osy sát ólýge daıarmyn.
Oılarym jylandaı ysyldap,
Kekili úmittiń keltıgen...
Janymda uıqtaǵan pysyldap,
mynaý kim kóteni teńkıgen?
Almaqshy bolǵan bul óshiń be?
Taǵdyrym, bir sátke aıashy?!
Qylyǵy yshqanǵan esimde,
Tanydym. Keshegi daıashy!
Berildi, o, qandaı, ýáde?
Mastyqqa kinány jabarmyn.
Qudaıym, bárine kýáger,
Tıisti jazamdy alarmyn...
Alarmyn, taǵy da qalarmyn,
Kele almaı naqty bir sheshimge...
Men daǵy adasqan balańmyn,
Qudaıym, sen meni keshirme?!
Qonaq úı. Qýyqtaı bir bólme.
Dál qazir ólýge daıarmyn.
Júgensiz osylaı júrgenge
Sen qalaı qaraısyń, aıaýlym?..
***
Sátterimde qulazyǵan, qulaǵan,
Kezderimde júrek shanshyp, jylaǵan,
Kóshe boılap, oıǵa batyp júrgende
Syrnaı tartyp otyratyn bir adam.
Zapyranyn syrtqa tógip kóńildiń,
Syrnaıynan estiletin qońyr muń.
Taǵy birde ásem áýen oınaıtyn
Táttiligin bildirgendeı ómirdiń.
Kún kúlimdep, seıilgendeı qara tún,
Sol áýennen janym raqat tabatyn.
Qyran qustaı qalyqtaıtyn qııalym,
Al úmitim shyrqap ánge salatyn.
Júrginshiler tastap ketken tıynnan
Nápaqasyn tabýshy edi buıyrǵan.
Dombyǵyńqy saýsaqtardan shyqqan ún
Jabyǵyńqy júrekterge quıylǵan.
Taryqqanda taǵdyr taǵy synaǵan,
(Jalyqqanda araqpenen syradan)
Izdep keldim. Estilmedi sol daýys,
Qamyǵyńqy kóńilime unaǵan...
.. Baqılyqqa ushqan ánniń ornynda
Qaıyr surap otyr basqa bir adam...
***
Buzylǵanmyn...
Qyzyq janmyn birtúrli,
Myń túrli ulyp, qubylta alam kúlkimdi.
Ishimdegi málim maǵan óz zarym,
Sender meniń kóresińder... syrtymdy.
Jan ekenmin túse berer kózge kóp.
Elge mynaý azyq qylar sóz kerek...
Shartarapqa,
«Qarqabatqa» syımaǵan,
Shamasy, men jaralǵanmyn ózge bop.
Ómirim de sheksiz, shetsiz sheginis,
Júregi bar jan qalar ma jeńilis?!
Armanymnyń aq qanatty suńqary,
Kóńilimniń kóz jetpeıtin kógine ush!
Ada bolyp sabyr, ustam, tózimnen,
Saıa tappaı sandalǵanym sezilgen.
Bireýlerge kiná artýdan aýlaqpyn,
Bar kinarat myna meniń ózimnen.
Sezinemin, ózime-ózim dushpanmyn,
Qııa kókke – qııametke qushtarmyn.
Adamdardyń tilin bilmeı, tiksinip,
Túsinemin nege tilin qustardyń ?!
Qarqyldaıdy aınalamda qarǵalar,
Kezdi kútip ajal kelip, jandy alar.
Tozaq jaqqa kerýen ketip barady –
Artqan kúná syqyrlaǵan arbalar!
Kúlgin túske boıalyp tur kún búgin,
Qaıyń qyz da jalańashtap kindigin,
Kóktem maǵan aıtyp qoıdy shyndyǵyn...
Qyzyq emes, jyndymyn!