قازاقستاننىڭ «وتتى نۇكتەلەرگە» اسكەر جىبەرۋى نە بەرەدى؟ قورعانىس ءمينيسترىنىڭ تاياۋ شىعىسقا بىتىمگەرشىلىك كۇشتەرىن جىبەرۋدى قاراستىرۋى نەنى بىلدىرەدى؟
قازاقستان اسكەريلەرى بىتىمگەرشىلىك ميسسياسىمەن تاياۋ شىعىسقا، گولان جوتالارىنا بارۋى مۇمكىن. بۇل تۋرالى وتكەن اپتادا قورعانىس ءمينيسترى رۋسلان جاقسىلىقوۆ ءماجىلىس وتىرىسىندا ءمالىم ەتتى. يزرايل مەن حاماس توبى اراسىندا اراسىندا سوعىس بولىپ جاتقان ايماققا بىتىمگەرشىلىك كۇشتەرىن جىبەرۋ قانشالىقتى دۇرىس؟ اسكەري ساراپشى مەن دەپۋتاتتان سۇراستىردىق.
مينيستر نە دەيدى؟
«بىزدە كەلىسىمدەر بار، قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى مەن مەملەكەتىمىز جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتتىڭ ارقاسىندا بىزدە بەلگىلى ءبىر قۇزىرەت بار. ال قازىر گولان جوتالارىنا بىتىمگەرشىلىك ميسسياسىن وتكىزۋ ماسەلەسىن قاراستىرىپ جاتىرمىز»، - دەدى مينيستر. الايدا بۇل تەك تالقى كۇيىندە قالۋى مۇمكىن.
مينيستر قازاقستاندىق بىتىمگەرلەردىڭ ناقتى ۇرىس الاڭىنا جىبەرۋ ماسەلەسى جايلى تالقى جوقتىعىن ايتتى. «ازىرگە باسقا سۇراقتار تالقىلانىپ جاتقان جوق. بىزدەن گازا سەكتورىنا قاتىستى قانداي دا ءبىر كومەك سۇراعان جوق»، - دەيدى ول.
مينيستر جاقسىلىقوۆ قازاقستاننىڭ بىتىمگەرشىلىك ميسسيالارى تەك بۇۇ اياسىندا ىسكە اساتىنىن، قاجەت بولعان جاعدايدا قازاقستان ۇيىمعا قاجەت بولعان ايماققا ءوزىنىڭ بىتىمگەرشىلىك كۇشتەرىن جىبەرۋگە دايىن ەكەنىن ايتتى.
«اسكەري تاجىريبە جينايمىز»
اسكەري ساراپشى ەرمەك سەيىتباتتالوۆتىڭ ايتۋىنشا، اسكەري بىتىمگەرشىلىك جىبەرۋ قارۋلى كۇشتەرىمىزگە تاجىريبە جيناۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا ول ەكى جاق ورتاق مامىلەگە كەلىپ، سوعىس توقتامايىنشا بىتىمگەرشىلىك جىبەرۋگە بولمايدى دەگەن پىكىردە.
– اسكەري بىتىمگەرلىك ميسسياسىن جىبەرۋ پارلامەنتتە قارالعان جوق. مۇمكىن پرەزيدەنت قورعانىس مينيسترىنە ايتقان شىعار، الايدا مينيستر ول اقپاراتتى باق-نا ەرتەرەك جاريالاپ قويدى. بالكىم، قازاقستان قارۋلى كۇشتەرى بۇل ماسەلەدەن تىس قالمايمىز دەپ دايىندالىپ جاتقان شىعار. ونىڭ ۇستىنە اسكەري بىتىمگەرشىلىك بۇۇ-نىڭ شەشىمى ارقىلى ىسكە اسادى. سونداي-اق قازاقستان جەكە ءوز الدىنا جەكە اسكەر المايدى. ءبىز كوورديناتور مەملەكەتپەن بىرگە بارامىز. مىسالى، يراكقا بارعاندا ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قاناتىندا بولدىق. ال ليۆانعا بارعاندا يندونەزيانىڭ كوورديناتورلىعىندا بولدىق. ازىرشە جەكە ءوزىمىزدىڭ بارۋىمىزعا مۇمكىندىگىمىز جوق، - دەدى ول.
ەرمەك سەيىتباتتالوۆ اسكەري ادام ءاردايىم قاۋىپ-قاتەردە جۇرەتىنىن ايتادى. ايتسە دە ول اسكەرىمىزدىڭ مۇنداي جەرلەرگە بارىپ، بىتىمگەرشىلىك جاساعانى وتە ماڭىزدى ەكەنىن ەسكەرتتى.
– 2003 جىلى يراكتا قاتەلەسپەسەم - 240, ليۆاندا 400 اسكەري ازاماتىمىز بىتىمگەرشىلىك قۇرامىندا بولدى. سونداي-اق بىرنەشە افريكا ەلىنە بارىپ، جاقسى تاجىريبە جينادى. جالپى ەلىمىز اسكەري بىتىمگەرشىلىك جىبەرۋدى حالىقارالىق ارەنادا وڭ يميدج جيناۋ ءۇشىن پايدالانادى. ايتسە دە بىتىمگەرشىلىك جاساعان اسكەريلەردىڭ تاجىريبەسىن وزگە ازاماتتارعا ۇيرەتۋ جاعى اقساپ جاتادى. اشىعىن ايتساق بىتىمگەرشىلىككە بارعاننان كەيىن ەشكىمگە كەرەك بولماي قالادى. ايتپەسە ءبىزدىڭ اسكەريلەر بۇۇ تاراپىنان وزات بولىپ، ايرىقشا ماراپات الدى، – دەيدى ول.
«ءيميدجدى ويلايتىن كەز ەمەس»
ال ءماجىلىس دەپۋتاتى ابزال قۇسپان قازاق اسكەرىنىڭ بىتىمگەرشىلىكپەن گولان جوتالارىنا بارۋعا قارسى. سەبەبى ول ەڭ اۋەلى ءوزىمىزدىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىمىزعا ءمان بەرۋ كەرەك دەگەن پىكىردە.
– وتكەن سەسسيادا قابىلداعان زاڭ جوباسىنا سايكەس، شەت ەلگە قانداي دا بولماسىن اسكەري كومەك جىبەرۋ – ءماجىلىس پەن سەنات دەپۋتاتتارىنىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ داۋىسىمەن قابىلداناتىن شەشىم. ەگەر دەپۋتاتتار مۇنداي باستاماعا قارسى بولاتىن بولسا، وندا ۇكىمەتتىڭ باستاماسى ىسكە اسپايتىن بولادى. وكىنىشكە قاراي مۇنداي «ىستىق نۇكتە» الەمنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە جەرىندە بولىپ، وت تۇتانىپ جاتقان جايى بار. بۇلاردىڭ قايسىبار جاعىنا جاقتاسىپ، نە بولماسا بىتىمگەرلىك ماقساتتا قازاقستان تاراپى بارۋعا دايىن ەمەس دەپ بىلەمىن. ازىرگە ەرتە. سەبەبى وزىمىزدە دە پروبلەما جەتىپ ارتىلادى. سوعىس قيمىلدارىنسىز-اق ازاماتتارىمىزدان ايىرىلىپ جاتقان جايىمىز بار. سوڭعى كەزدەردەگى وقيعالاردى ەسكە الاتىن بولساق، قازاقستان بىتىمگەرلىك كۇشتەرىن جىبەرۋگە دايىن ەمەس. ءدال قازىرگى جاعدايدا حالىقارالىق ءيميدجىمىزدى ويلايتىن جاعدايدا ەمەسپىز. سوڭعى 2-3 جىلدىڭ كولەمىندە ءبىر ەمەس، ءۇش جەردە سوعىس ءورتى تۇتانىپ، ەكەۋىندە ءالى سوعىس ءجۇرىپ جاتىر. مۇنداي جاعدايدا ءيميدجدى ويلاۋ كەرەك پە، جوق الدە تەرروريالىق تۇتاستىعىمىزدى جانە ونى قامتاماسىز ەتەتىن ازاماتتاردىڭ اماندىعىن كوبىرەك ويلاعان ءجون بە؟! – دەدى دەپۋتات.
«قازاقستان ءبىتىم باتالونى» 2000 جىلى قۇرىلدى. 2003 جىلدىڭ تامىز ايىندا 27 ادامنان تۇراتىن قازباتتىڭ العاشقى ينجەنەرلىك-ساپەرلىك وتريادى يراكقا اتتاندى. ال 2014 جىلدان بەرى 60-قا جۋىق اسكەري قىزمەتكەر، ونىڭ ىشىندە التى ايەل بۇۇ-نىڭ كوت-د'يۆۋارداعى، باتىس ساحاراداعى، ليۆانداعى، ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسى مەن ماليدەگى ميسسيالارىنا شتاب وفيتسەرى جانە اسكەري باقىلاۋشى رەتىندە قاتىستى. 2018 جىلى بۇۇ مانداتى بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن العاشقى وتاندىق روتا ليۆانعا جىبەرىلدى.
سەرىك جولداسباي،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
