قازاقستانداعى دارىلىك شوپتەردى ءوسىرىپ، جيناپ، ونى ءىشىنارا وڭدەپ وتىرعان، ەكسپورتقا باعىتتالعان جالعىز كاسىپورىن جەتىسۋ وبلىسىندا جۇمىس ىستەپ تۇر. مۇندا تابيعي-كليماتتىق جاعدايلارعا بايلانىستى 400-دەن 650 تونناعا دەيىن وسىمدىك جينالادى. بۇل كولەمنىڭ بارلىعى دەرلىك ەۋرووداق ەلدەرىنە، رەسەيگە، تۇركياعا، اقش-قا ەكسپورتتالادى، ونىمدەر سەرتيفيكاتتالعان، - دەپ حابارلايدى جەتىسۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.
سارقان اۋدانىندا ورنالاسقان «Azia Gold» جشس كاسىپورنىنىڭ 30 جىلعا جۋىق تاريحى بار، بۇل كاسىپ العاشىندا جابايى شوپتەر تەرۋدەن باستالعان. كاسىپورىن ديرەكتورى الەكسەي كورجيكوۆتىڭ ايتۋىنشا، كەيىن تۇيمەداقتى وزدەرى وسىرە باستادى. «بۇعان ەكى نارسە اسەر ەتتى. ءوزىمىز وسىرسەك، بىرىنشىدەن شيكىزات قولجەتىمدى بولادى، ەكىنشىدەن جەرىمىزدىڭ تابيعي رەسۋرستارىن ساقتاۋعا وڭ اسەرىن تيگىزەدى»، - دەيدى كاسىپكەر. بۇل ءسوزىنىڭ جانى بار، سەبەبى سارقان اۋدانىنىڭ تاۋلى ايماقتارىندا جابايى المادان باستاپ وسىمدىكتىڭ كوپتەگەن ءتۇرى وسەدى. ونى ساقتاپ قالۋ - ورتاق مىندەت.
- العاشىندا تۇقىمدى رەسەيدەن، ەۋروپادان ساتىپ الدىق. كەيىن ولاردى ءوز كليماتىمىزعا بەيىمدەدىك. ءوز تۇقىمىمىز مەن كوشەت ماتەريالىن الىپ، ەگىس القاپتارىن كەڭەيتە باستادىق. قازىر دارىلىك شوپتەردىڭ ەگىس القابى 5 مىڭ گەكتارعا جەتتى. تۇيمەداق، جالبىز، سالبەن، ۆالەريانا، قالاقاي، لاۆاندا، سونداي-اق دولانا، قارابۇلدىرگەن، تاڭقۋراي سياقتى دارىلىك شوپتەردىڭ 10-نان استام ءتۇرىن وسىرەمىز، - دەدى ا. كورجيكوۆ.
ءبىر عانا تۇيمەداقتىڭ ءوزىنىڭ پايدالى قاسيەتتەرى شاش ەتەكتەن. گۇلدىڭ وزەگى بولەك، قالعان بولىگى بولەك ارنايى جابدىقتا ۇساقتالادى. سونىڭ ناتيجەسىندە ودان ەكى ءتۇرلى ءونىم الىنادى. ونىڭ وندىرىلەتىن جىلدىق كولەمى 250-300 تونناعا جەتەدى. قايتا وڭدەۋدەن وتكەن گۇلدەر مەن ودان الىنعان فراكتسيادان كەيىن شاي جانە ديەتالىق قوسپالاردىڭ بارلىق ءتۇرى جاسالادى. بىراق شەتەلدىك تۇتىنۋشىلار كوبىنە تاڭقۋراي مەن قاراقاتتىڭ حوش ءيىستى جاپىراقتارىن نەگىزىنەن جەكە سۋسىن نەمەسە شايعا پايدالى جانە ءدامدى قوسپا رەتىندە پايدالانادى.
- ەمدىك ءشوپ وڭدەۋدى جولعا قويۋ ءۇشىن قۇنى شامامەن 46 مىڭ ەۋرو بولاتىن ەۋروپالىق ءوندىرىستىڭ 3 ارنايى اپپاراتىن ساتىپ الدىق. بولشەكتەردى اۋىستىرۋدىڭ ارقاسىندا، ءارتۇرلى باعدارلامالاردىڭ كومەگىمەن بۇل قۇرىلعىلار كوپ فۋنكتسيا اتقارا الادى. دەگەنمەن اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىن ساتىپ الۋ كەزىندە مەملەكەتتەن سۋبسيديا الدىق، بۇل بىزگە ەداۋىر قولداۋ بولدى، - دەيدى ديرەكتور.
اتاپ وتسەك، ءشوپ وسىرىلەتىن القاپتار اۋدان ورتالىعىنان 20 كم-دەن استام جەردە قارعالى، قاراۋىلتوبە اۋىلدارىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان. اسىرەسە وسىمدىكتەردىڭ ەكولوگيالىق جاعىنان تازا بولۋىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى، سوندىقتان ارامشوپتەردى جويۋعا تەك ەۋروپالىق ستاندارتقا ساي گەربيتسيدتەر قولدانىلادى. ال قويمالارى، وڭدەۋ جانە ساقتاۋ تسەحتارى سارقان قالاسىندا ورنالاسقان. كاسىپورىندا 55 ادام جۇمىس ىستەيدى. تابىسقا ورتاق ەڭبەكتىڭ ارقاسىندا جەتىپ وتىرمىز دەيدى كاسىپورىن ديرەكتورى. ونىڭ ايتۋىنشا، دەگەنمەن جۇمىسشى قولى ءالى دە جەتكىلىكسىز. «اسىرەسە، جالاقىسى 200 مىڭ تەڭگەگە جەتەتىن كوشەت ماتەريالىمەن جۇمىس ىستەۋ كەزەڭىندە ءبىز جۇمىسقا ايەل ازاماتتاردى كوبىرەك تارتۋعا تىرىسامىز. ارينە، بۇل جۇمىسقا كوپ ۋاقىت كەتەدى. جالپى، ءبىزدىڭ شارۋاشىلىقتا جالاقى جۇمىس پەن ءوندىرىس تۇرىنە بايلانىستى. مۇندا دارىلىك شوپتەردەن باسقا ءداندى داقىلدار، تارى، كۇنباعىس وسىرىلەدى. جالاقى ايىنا 900 مىڭ تەڭگەگە جەتەتىن كەزدەر دە بولادى»، - دەدى ا. قورجىقوۆ.
نيكولاي كوزلوۆسكي كاسىپورىندا 5 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەيدى. «ءشوپ سەبەمىز، تازالايمىز. قولىما 140 مىڭ تەڭگە الامىن. جاعدايىمىز جاقسى، سوندىقتان وسىندا بىرنەشە جىل قاتارىنان جۇمىس ىستەپ كەلەمىن»، - دەيدى ول.
الداعى جوسپارلارى تۋرالى ايتا كەلە، كاسىپورىن ديرەكتورى دارىلىك شوپتەر شارۋاشىلىقتاعى داقىلدار القابىنىڭ نەبارى 30% الىپ جاتقانىنا قاراماستان، دارىلىك شوپتەردەن تۇسەتىن تابىستىڭ جوعارى ەكەنىن دە اتاپ ءوتتى. الداعى ۋاقىتتا كوشەت ءوسىرۋ ءۇشىن جىلىجايلار سالۋدى جوسپارلاپ وتىر، سەبەبى كەيبىر وسىمدىكتەردى ەرتە كوكتەمدە وتىرعىزۋ كەرەك. سونىمەن قاتار كاسىپورىن باسشىلىعىنىڭ امبەباپ دامدەۋىشتەر وسىرسەك دەگەن دە ويى بار.
اتاپ وتسەك، قازىر «Azia Gold» جشس كاسىپورنىندا ءتۇرلى دارىلىك شوپتەر مەن وسىمدىكتەردىڭ 10-نان استام ءتۇرى وسىرىلەدى. القاپ ماۋسىم-شىلدە ايلارىندا گۇلدەپ تۇرادى. جاز مەزگىلىندە ءتۇرلى ءتۇستى گۇلدەرىمەن كومكەرىلگەن القاپتى كورۋگە قىزىعاتىندار قاتارى كوبەيىپ جاتسا تاڭعالمايمىز. ويتكەنى كاسىپورىن وسى جۇمىس قارقىنىن باسەڭدەتپەي، ىرگەسىن كەڭەيتە بەرەتىن بولسا، بولاشاقتا اگروتۋريزم باعىتىنداعى تانىمال ورىنعا اينالۋى مۇمكىن.
- ونىمدەرىمىزگە دەگەن سۇرانىس ءبىزدىڭ ءوندىرۋ قۋاتىمىزدان دا اسىپ تۇر، ياعني ءفيتوونىم شىعارۋ - بولاشاعى بار سالا، سوندىقتان ءبىز كاسىپورىندى كەڭەيتۋدىڭ ناقتى جوسپارلارىن جاساپ جاتىرمىز، - دەدى الەكسەي ۆيكتوروۆيچ.
