تاۋەلسىزدىكتەن بەرى قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى قىزمەتىن ون جەتى ادام اتقاردى. ولاردىڭ اراسىندا سوتتى بولعاندارى دا، مەرزىمىن وتەگەننەن كەيىن اقتالعانى دا بار. ۇزاعى – ءۇش جىلدان، ازى – التى كۇندىك قىزمەت ەتكەندەرى ۇشىراسادى. پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسىن قايتارا اتقارعانى دا كەزدەسەدى. «ادىرنا» پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىلارىن تۇگەندەپ كوردى.
قىركۇيەكتىڭ 12-ءسى كۇنى مەملەكەت باسشىسىنىڭ وكىمىمەن بەرىك ءۋالي پرەزيدەنت كەڭەسشىسى – پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى. بۇل ونىڭ پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى قىزمەتىنە ەكىنشى رەت قايتىپ ورالۋى بولدى.
ءبىر قىزىعى - بەرىك ءۋاليدىڭ بۇل كەلىسىنىڭ الدىندا وسى قىزمەتتى باس-اياعى التى-اق كۇن اتقارعان نۇرمۇحامەد بايعاراەۆ پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى عانا بولىپ تاعايىندالعان. ال سوڭعى حاتشىعا پرەزيدەنت كەڭەسشىسى قىزمەتى قوسا جۇكتەلىپ وتىر.
بۇعان دەيىنگى پرەزيدەنت ءباسپاسوز حاتشىلارى كىم بولدى جانە نەسىمەن ەرەكشەلەنەدى؟
1.عادىلبەك شالاحمەتوۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 1990-1991
عادىلبەك شالاحمەتوۆ نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازكسر باسشىسى بولىپ تۇرعان كەزدەگى ءباسپاسوز حاتشىسى بولدى. مەملەكەتارالىق «مير» تەلەراديوكومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى رەتىندە تانىلعان. كەيىن «قازاقپارات» اگەنتتىگىنىڭ پرەزيدەنتى بولدى.
300-دەن استام عىلىمي جانە پۋبليتسيستيكالىق ماقالالاردىڭ اۆتورى، ستسەناريست.
2009 جىلدان باستاپ استاناداعى ل. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىنىڭ تەلەراديو جانە قوعاممەن بايلانىس كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قىزمەتىن اتقارادى.
2. سەيىتقازى ماتاەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 1991-1993
نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى كەزىندەگى تۇڭعىش ءباسپاسوز حاتشىسى بولدى.
تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ باسشىسى نازارباەۆپەن بولعان ءتۇرلى كەزدەسۋلەر مەن تاريحي وقيعالاردىڭ كۋاسى.
سەيىتقازى ماتاەۆ قازتاگ اگەنتتىگىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ول قازاقستان جۋرناليستەر وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى قىزمەتىن اتقارادى.
2016 جىلى وعان مەملەكەتتىك ساياساتتى اقپاراتتىق ناسيحاتتاۋعا بولىنگەن مەملەكەت قاراجاتىن جىمقىردى دەگەن ايىپ تاعىلدى. بىراق جۇرتشىلىق ول جاي عانا بيلىككە ۇنامادى دەپ ەسەپتەيدى. ول سالىق تولەۋدەن جالتاردى جانە 600 ميلليون تەڭگەدەن استام سوماعا الاياقتىق جاسادى دەپ ايىپتالىپ 6 جىلعا سوتتالدى. ۇلى اسەت ماتاەۆ 6 جىلعا كەسىلدى. 2022 جىلى جوعارعى سوت ماتاەۆتاردى تولىقتاي اقتادى.
3. نۇرلان دانەنوۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 1993-1994
اتالعان جىلدارداعى حاتشىلىق قىزمەتكە دەيىن دانەنوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ تاياۋ جانە ورتا شىعىس ەلدەرى بويىنشا ءبولىم باستىعى قىزمەتىن اتقارعان. ديپلومات.
تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ بىرنەشە ەۋروپا ەلدەرىندەگى ەلشىسى قىزمەتىن اتقارعان. قازاقستان سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، كەيىن ورىنباسارى بولعان. توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشى رانگىسىنە يە.
«قۇرمەت بەلگىسى»، «ۇلى گريگوري وردەنىنىڭ ۇلى كرەستى»، «قۇرمەت» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.
4. دۋلات قۋانىشەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 1994-1996
كەيىن كوبىنەسە سىرتقى ساياسات سالاسىندا قىزمەت اتقارعان. ديپلومات. بىرنەشە ەلدە ەلشى بولعان.
جەتى ءتىلدى جەتىك مەڭگەرگەن قۋانىشەۆ سوڭعى قىزمەتىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ يزرايل مەملەكەتىندەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى بولدى.
5. قىرىمبەك كوشەرباەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 1996-1997
ءارتۇرلى قىزمەت باسپالداعىنان وتكەن ول قازاقستان ۇكىمەتىندە، وبلىستاردا اكىم قىزمەتىن اتقاردى. مينيستر بولدى. ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى، پرەزيدەنت اپپاراتىنىڭ جەتەكشىسى بولعان ول بىرنەشە ەلدە ەلشىلىك قىزمەت اتقاردى.
كوشەرباەۆ ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى بولىپ تۇرعاندا جاڭاوزەن وقيعاسى ءورىس الدى.
سوڭعى اتقارعان رەسمي قىزمەتى مەملەكەتتىك حاتشى بولدى.
قىرىمبەك كوشەرباەۆ قازىرگى تاڭدا «ەمبىمۇنايگاز» اق تاۋەلسىز ديرەكتورى، ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە اتالادى.
6. قايرات سارىباي
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 1997-1998
ماماندىعى شىعىستانۋشى قايرات سارىباي دا وزگە ارىپتەستەرى سەكىلدى قازاقستاننىڭ ەلشىلىكتەرىندە قىزمەت اتقارعان. بىرنەشە ەلدە ەلشى بولعان.
سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى، پرەزيدەنتتىڭ پروتوكول قىزمەتىن باسقارعان. پرەزيدەنت كومەكشىسى قىزمەتىن اتقارعان.
قازىر ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنىڭ باس حاتشىسى.
7. اسىلبەك بيسەنباەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 1998-2001
اسىلبەك بيسەنباەۆ اتالعان قىزمەتتە ۇزاق جۇمىس ىستەگەن مامانداردىڭ ءبىرى. باسپاسوزدە، زەرتتەۋ ورتالىقتارىندا قىزمەت اتقارعان.
پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بولار قارساڭدا قازاقستان ليەبەرالدىق قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى بولعان
تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، جۋرناليستيكا اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى.
8. جاناي وماروۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2001-2004
پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى قىزمەتىنەن كەتكەن سوڭ جاناي وماروۆ «قازاقپارات» اگەنتتىگىنىڭ پرەزيدەنتى بولدى. مادەنيەت جانە اقپارات ۆيتسە-ءمينيسترى دەڭگەيىنە كوتەرىلىپ، مانساپ جولىن «نۇر-مەديا» جشس باس ديرەكتورى قىزمەتىمەن اياقتادى.
9. مۇحتار قۇل-مۇحاممەد
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2004-2006
«اتامۇرا» باسپاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى.
زاڭ عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، 2007-2008 جىلدارى قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اكىمى بولدى. بىرنەشە رەت سەنات دەپۋتاتى بولدى. اقپارات جانە مادەنيەت ءمينيسترى، مادەنيەت ءمينيتسرى قىزمەتىن 4 مارتە اتقارىپ، قايتارا تاعاعىندالۋىمەن ەستە قالعان. پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى، مەملەكەتتىك حاتشى، «نۇر-وتان» پارتياسى تورعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورنىباسارى قىزمەتتەرىن اتقارعان. مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ءوتىلىن سەنات دەپۋتاتتىعىمەن ءتامامدادى.
10. ەرلان بايجانوۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2007-2008 جىلدارى
باسپاسوزدە، رەسمي ءباسپاسوزدى بىرىكتىرگەن حولدينگە باسشىلىق قىزمەت اتقاردى.
ءمينيستردىڭ ورىنباسارى بولعان. بىرنەشە ەلدە قازاقستاننىڭ ەلشىسى قىزمەتىن اتقارعان.
11. بەيبىت يساباەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2008-2009 جىلدارى
باسپاسوزدە باسشىلىق اتقارعان. اكىمدىكتەردە ءتۇرلى قىزمەتتە بولعان. قازاقستان ۇكىمەتىندە قىزمەت اتقارعان. بىرنەشە ەلدە قازاقستاننىڭ ەلشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالعان.
2022 جىلدان بەرى جەتىسۋ وبلىسىنىڭ اكىمى.
12. باعلان مايلىباەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2009-2011
2011 جىلدان 2016 جىلدار ارالىعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقاردى. ۆيتسە-مينيستر بولعان.
مايلىباەۆ 2017 جىلى "مەملەكەتتىك قۇپيانى زاڭسىز جيناۋ، تاراتۋ جانە جاريا ەتۋ" ءىسى بويىنشا بەس جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان بولاتىن. سول نەگىزدە بارلىق مەملەكەتتىك ماراپاتىنان ايرىلىپ، دۇنيە-مۇلكى تاركىلەنگەن.
كەيىننەن ونىڭ 2020 جىلى مەرزىمىنەن بۇرىن بوستاندىققا شىققانى حابارلاندى.
13. داۋرەن اباەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2011-2016
كەيىننەن اباەۆ اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى قىزمەتىن اتقارىپ، اعىمداعى جىلدىڭ شىلدە ايىنان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رەسەي فەدەراتسياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى لاۋازىمىنا اۋىستى.
14. ايدوس ۇكىباي
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2016-2021 جىلدارى
پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بولار الدىندا «حابار» اگەنتتىگىن باسقارعان. ول پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بولىپ جۇرگەندە سول كەزدەگى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءوز ەركىمەن قىزمەتىنەن كەتتى. كەيىننەن ايدوس ۇكىباي ەلباسىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى – كەڭەسشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى.
15. بەرىك ءۋالي
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: 2019-2022
بەرىك ءۋالي نۇرسۇلتان نازارباەۆ قىزمەتتەن كەتكەننەن كەيىن كەلگەن اقوردانىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى بولدى. بۇل قىزمەتتەن كەتكەننەن كەيىن «حابار» اگەنتتىگى» اق باسقارما توراعاسى قىزمەتىن اتقاردى.
16. رۋسلان جەلدىباي
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتتارى: 2022-2023 جىلدارى
2023 جىلدىڭ قىركۇيەگىنە دەيىن حاتشىلىق قىزمەت تىزگىنىن ۇستاعان رۋسلان جەلدىباي پرەزيدەنتتىڭ ىشكى ساياسات جانە كوممۋنيكاتسيالار جونىندەگى كومەكشىسى بولىپ تاعايىندالدى.
17. نۇرمۇحامەد بايعاراەۆ
قىزمەت ەتكەن ۋاقىتى: التى كۇن (07.09.2023ج. جارلىققا سايكەس)
نۇرمۇحامەد بايعاراەۆ 7 قىركۇيەكتەگى پرەزيدەنت جارلىعىنا سايكەس ءباسپاسوز حاتشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالعان بولاتىن. الايدا جاڭا لاۋازىم يەسى التى كۇننەن كەيىن دەنساۋلىعىنا بايلانىستى حاتشىلىق قىزمەتتەن كەتەتىنىن مالىمدەدى.بايعاراەۆ پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى قىزمەتىن ەڭ قىسقا مەرزىم اتقارعانىمەن ەستە قالدى.
18. بەرىك ءۋالي
پرەزيدەنت وكىمىمەن 2023 جىلدىڭ 12 قىركۇيەگىندە ءباسپاسوز حاتشىسى قىزمەتىنە قايتا تاعايىندالدى.
بەرىك ءۋالي ەكى رەت ءباسپاسوز حاتشىسى بولىپ تاعايىندالعانىمەن ەرەكشەلەنەدى. ەكىنشى رەت تاعايىندالۋىندا پرەزيدەنت كەڭەسشىسى دەگەن ۇستەمە قىزمەتى بار.
دينا ليتپين،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
