بەلگىلى قالامگەر سەرىك ەلىكبايدىڭ "قالام مەن قايعى" كىتابى 2014 جىلدان بەرى جازىلىپ كەلەدى. "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى وسى كىتاپتاعى ۇلتتىڭ جوعىن جوقتاعان ۇلدارى تۋرالى جازبالاردى ۇسىنىپ وتىراتىن بولادى.
رەداكتسيادان.
الەمنىڭ ايگىلى زاڭگى ۇلت ۇلدارىنىڭ ءبىرى ماندەلا ومىردەن وزعاندا، اقش پرەزيدەنتى ب.وباما «ماندەلا – جەكە بوستاندىعىن ۇلت بوستاندىعىنا ايىرباستاعان » - دەدى. ادامزات باس شايقاعان قاپىرىق افريكانىڭ قاجىماس قارا ۇلى جيىرما جەتى جىل تۇرمەدە وتىرعان...
تەك الاشتىڭ تاعى ءبىر ۇلى پەرزەنتى قاجىعۇمار شابدانۇلى ەلەۋسىز، ەسكەرۋسىز، باتاسىز، جاعى تۇسە ومىردەن قايتقانى جان ۋلايدى. جات جۇرت تۇرمەسىندە قىرىق جىل قاماقتا! ون ءتورت مىڭ التى ءجۇز كۇن! ءجۇز جەتپىس بەس مىڭ ەكى ءجۇز ساعات! ون ميلليون بەس ءجۇز ون ەكى مىڭ مينۋت! قىتاي تۇرمەسىندە.
تاۋارىن الىپ، تامىرىنا مۇناي قۇيىپ جاتقان، قيعاش قاس، جىلانداي جىم-جىرت، اجداھا اراندى قوڭسى اباقتىسىندا. ءبىر قازاق، ءبىر قازاق ەمەس ءدۇر قازاق اياۋلى – اياكوزىن، بوياۋلى-باقتارىن اڭساپ تىرلىگىن تارك ەتتى. قىرىق جىلعى قىرعىننان دا ەل قايتتى. قاجىعۇمار توزاق تورىندە، تاجال اۋزىندا قالدى.
جالعىز. «مولاسىنداي باقسىنىڭ». قىتايداعى قازاق بۋلى اۋىز، بۇنداعى قازاق تويىمەن بولدى. ەلگە كەتپەدىڭىز بە دەگەن جاس قابدەشتىڭ سوزىنە مىنا ەلمەن دە بىرەۋلەر قالۋ كەرەك عوي دەدى. باسقا نە ايتادى ۇلت ۇلى! مۇساداي ۇلت ءۇشىن مۇڭ اتاۋ-كەرەسىن ءىشتى. جانۇشىرعان جۇرت كەڭەستىك قازاقستانعا جەتىپ ۇلگەردى. وتتان سۋعا جەتتى. ول... وت ىشىندە قالدى. باسىر جۇرتتىڭ باعىن ارمانداپ. بەبەۋلى تاعدىرىن بىلە تۇرا. ۇعىنىپ. اشامايىن كوتەرگەن يساداي. جازدى. جازا بەردى. قاراڭعى، تار، كور تەكتەس كوڭىل ولەر جەردە. باقىتىن دا، سورىن دا قولىنا تۇسكەن قاعاز بەتىنە... قالدىق قاعازدارعا، گازەت شەتتەرىنە...
ول قازاق قاپاس ادەبيەتىنىڭ باسى... سوڭى دا.. ادامزات بۇنداي جازۋ ەگەسىن بىلمەيدى! بۇنىڭ قاسىندا اباقتىدا جازدى، قالامىن تاستامادى دەگەن گانديدىڭ، نەرۋدىڭ، گيتلەردىڭ كىتاپتارى بالانىڭ ويىنى. باقسىنىڭ ءىسى. ول قىتايعا قيسىق، ورىسقا وگەي تىلدە زارىن توكتى. قامكوڭىل قازاق تىلىمەن. كولەمى قازاق ادەبيەتىندە سيرەك، اسا ءىرى تۋىندىنى دۇنيەگە اكەلدى. ديالوگ. كاتەحيزيس. انتيگراداتسيا. جىن تولى، دۇلەي بۋعان تار كامەرادا، ەلىم دەگەن ويعا تولعاتتى، ءسوز تۋدىردى. كىتابىنىڭ ءار ءۇتىرى ەش پەندە توزبەس ازاپقا، نالاعا، كۇيىنىشكە تولى.
كىتاپ اتى – قىلمىس! بۇل قازاقتىڭ قارالى كىتابى. زار بۋماسى. جاس جيىنتىعى. ماڭگى مولاسى. سۇيەك ساندىعى. قازاق قىرىلعان اقتابان شۇبىرىندى – قىلمىس! ماحامبەتتىڭ باسى الىنۋى – قىلمىس! كەنەسارى ءولىمى – قىلمىس! قاجىعۇماردىڭ دۇنيەگە كەلۋى – قىلمىس! وسىنى ايتادى قاجىعۇمار. باسقا نە دەيدى سورلى سۋرەتكەر. مۇحتار تەكتەس، ماعجان شەكتەس، مىرجاقىپ ماڭايلاس قالامگەر. قازاق دەگەن ەلدىڭ بار قايعىسىن قاجىماي-تالماي تارتقان قارا نار قاجىعۇمار سىرتتا. اتا جۇرتتان الىس. شەكارادان وتە الماعان الاشپەن ءبىر. جاتتا تامعان قانى، اۋلاقتا ارۋلانعان ارۋاعى سۇيەك سىزداتادى. ايىستان كوزبەن كورىپ، باۋىرىنا باسا الماس اراراتتاي. قارايعان جۇرەكتەردىڭ ەرىمەس مۇزى. مويىن ۇزەر مىندەتىمىز، ار الدىندا باس كوتەرتپەس كۇنامىز... جاقىندا ورازا ايى. ۇزاق كۇننەن سوڭ قول جايعان جاماعات «قاجىعۇمار» اتىن دا قوسىپ، كەشىرىم سۇرا اللادان... تيە بەرسىن!
سەرىك ەلىكباي،
كەرەكۋ.
