"بانكتەر بايىپ جاتىر، ۇكىمەت پەن ۇلتتىق كومپانيالار تريلليونداردى قالاعانىنشا جۇمساپ وتىر" - "اق جول" دەپۋتاتى

2848
Adyrna.kz Telegram
20 ماۋسىمدا ءوتىپ جاتقان پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرىككەن وتىرىسىندا ۇكىمەتتىڭ بيۋدجەت بويىنشا ەسەبىنە "اق جول" پارتياسى فراكتسياسىنىڭ كوڭىلى تولمادى. دەپۋتات ازات پەرۋاشەۆ ۇكىمەتتىڭ ەسەبىنە سەنە قويماي، "كۇماندى جەتىستىكتەر بار" دەپ پىكىر ءبىلدىردى. سونىمەن قاتار، ول قاراپايىم تابىسى بار كاسىپورىندار قىسىمعا ۇشىراپ وتىرعانىن ايتتى. ال بانكتەر بايىعاننىڭ ۇستىنە بايىپ، كىرىسى ەسەلەپ ارتىپ جاتقانىن ەسكەرتتى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى zakon.kz-كە سىلتەمە كورسەتە وتىرىپ. 

ازات پەرۋاشەۆتىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت ەسەبىندە بيۋدجەت كىرىستەرى ارتىعىمەن ورىندالدى دەپ وتىر. ونىڭ نەگىزىندە سالىق تۇسىمدەرىنىڭ 42%-كە جانە ۋاقىتشا تارتىلعان قارجىنىڭ 13%-كە ارتۋى جاتىر.

"وكىنىشكە قاراي، كاسىپكەرلەر بۇل تەرميندەردىڭ استارىندا نە جاسىرىلعانىن جاقسى بىلەدى. ۇكىمەت كەز-كەلگەن مىنبەدەن بيزنەسكە تەكسەرۋ مەن قىسىمدى ازايتىپ جاتقانىن ماقتانىپ ايتىپ وتىر. ال شىن مانىندە جاعداي مۇلدەم باسقا. 2022 جىلى مەملەكەتتىك كىرىستەر ورگاندارى 20 مىڭ سالىقتىق تەكسەرۋ جۇرگىزدى. بۇل الدىڭعى جىلعا قاراعاندا 24% ارتىق. كاسىپكەرلەرگە 677 ملرد تەڭگەگە قوسىمشا سالىق سالىندى. بۇل الدىڭعى جىلدان 2,5 ەسە ارتىق", - دەدى ازات پەرۋاشەۆ.

"ەڭ سوراقىسى - قاراپايىم تابىسى بار كاسىپورىندار قىسىمعا ۇشىراپ، ال ءجونسىز جوعارى تابىستى سەكتورلار «تيىسۋگە بولمايتىن» بولىپ قالدى" دەيدى دەپۋتات.

"بانكتەرگە تۇسەتىن سالىق سالماعى - ولارعا بۇكىل ەكونوميكا، ياعني، مەملەكەت، بيزنەس پەن حالىق تولەيتىنىنە قاراماستان، نەبارى 2-دەن 5-اق پروتسەنتكە دەيىن قۇرايدى. پاندەميا كەزىندە دە، ەكونوميكا السىرەگەن تۇستا، بانكتەردىڭ كىرىسى تەك وسكەن ەدى. ولاردىڭ بيۋدجەتكە قوسقان ۇلەسى ونەركاسىپتىڭ، قۇرىلىستىڭ نەمەسە كولىك سالاسى ۇلەسىنەن از، ءتىپتى كاسىبي جانە عىلىمي قىزمەتتەن دە كەم. ال بانكير مەن ۇستازدىڭ تابىستارىن سالىستىرىپ كورىڭىز. ۋاقىتشا تارتىلعان قارجىنىڭ ۇلعايۋىنا كەلسەك، بۇل شىن مانىندە بيۋدجەت ءۇشىن تابىس ەمەس، قارىز ەكەنىن ءتۇسىنۋ كەرەك. مەملەكەتتىك قارىزدىڭ ءوسۋ قارقىنى ىشكى ءونىم وسىمىنەن الدەقايدا جوعارى. وسىلايشا، ءبىر جىلدا مەملەكەتتىك قارىز 18% ءوستى. كەيىنگى 10 جىلدا سىرتقى قارىز 7 ەسە ءوستى. قارىزعا بايلانىستى شىعىندارىنىڭ جۇكتەمەسى 9 ەسە ءوستى. «اق جول» فراكتسياسى مۇنداي ادەتتى قولداۋعا ارينە قارسىمىز", - دەدى ازات پەرۋاشەۆ.

"اق جول" پارتياسىنىڭ فراكتسياسى ۇكىمەتپەن نەگە كەلىسپەيتىنىن نەگىزگى سەبەپتەر ارقىلى اتادى:

  • ءبىرىنشى سەبەپ - كىرىستەردەگى كۇماندى جەتىستىكتەر.
  • ەكىنشى سەبەپ – بيۋدجەتتى جوسپارلاۋعا جاۋاپسىزدىق.
  • ءۇشىنشى سەبەپ – مۇنايدان تىس بيۋدجەت تاپشىلىعىنىڭ ارتۋى.
  • ءتورتىنشى سەبەپ – ۇلتتىق قوردى تالان-تاراجعا سالۋ.
  • بەسىنشى سەبەپ – كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ ماسىلدىق ءرولى.

"2022 جىلعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت قابىلدانعاننان كەيىن سوعان 8 رەت تۇزەتۋ ەنگىزىلگەن. سوندا دا 162 ملرد تەڭگەگە 2 تۇزەتۋ ورىندالماي قالدى. مۇنداي جاۋاپسىزدىق - بيۋدجەتتىك ءتارتىپتىڭ كۇيرەۋى دەپ سانايمىز. جەكە كومپانيادا مۇنداي «جوسپارلاۋ» ءۇشىن جاۋاپتى مەنەدجمەنت جۇمىستان شىعىپ كەتەر ەدى. سونىمەن قاتار ۇكىمەت ۇلتتىق قوردان بولىنگەن قاراجاتتى ستراتەگيالىق ماقساتتاردىڭ ورنىنا اعىمداعى كۇن كورىسكە - زەينەتاقى، الەۋمەتتىك شىعىنداردى تولەۋگە، ءتىپتى نەسيەگە جۇمسالىپ وتىر", - دەدى دەپۋتات.

پارتيا 2020 جىلى مەملەكەت باسشىسى ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ تابىسىنىڭ 100%-ىن بيۋدجەتكە اۋدارۋ تۋرالى تاپسىرماسىن ەسكە سالدى. بىراق پارتيانىڭ دەرەگىنشە، ءىس جۇزىندە 12% عانا تۇسكەن. ال «سامۇرىق-قازىنا» قورى بىلتىر 1 تريلليون 600 ميلليارد تەڭگە تاپقان كىرىستەن، - بيۋدجەتكە 170-اق ميلليارد تەڭگە، ياعني 10% عانا ديۆيدەند تولەدى.

"تۇسىنەسىزدەر مە؟ مەملەكەت حولدينگتەر مەن ۇلتتىق كومپانيالارعا تريلليونداپ قاراجات بولسە، ال ولار بيۋدجەتكە 6 ەسە از قايتارىپ جاتىر. قالعان تريلليونداردى ۇكىمەت پەن ۇلتتىق كومپانيالار ءوز قالاۋى بويىنشا، پارلامەنتكە كورسەتپەي جۇمساپ وتىر. ال سوندا «ىقپالدى پارلامەنت» پەن «ەسەپ بەرەتىن ۇكىمەت» قايدا؟ جوعارىدا ايتقانىمدى ەسكەرە وتىرىپ، «اق جول» دەمپارتياسى ۇكىمەتتىڭ بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ەسەبىن قولدامايدى جانە دە سوعان قارسى داۋىس بەرەدى", - دەدى دەپۋتات ازات پەرۋاشەۆ.

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
پىكىرلەر