رەسەي يمپەرياسىنىڭ مونارحياسى مەن كەڭەس وداعى كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ بيلىكتەرى الدەقاشان جويىلعانىمەن، ولارعا قاتىستى اتاۋلار ەرتىستىڭ كەرەكۋ وڭىرىندە ءالى دە اسپەتتەلۋدە. 1861 جىلى جاڭا تۋعان پاتشازادا پاۆەل الەكساندروۆيچ رومانوۆقا (1860-1917) تارتۋ رەتىندە قويىلعان پاۆلودار اتاۋى ءباز-باياعى قالپىندا تۇر! پاتشا ۇلىنىڭ ەسىمى ارداقتالعان ءبىزدىڭ قالادا تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتى ورناتىلمادى، تاۋەلسىزدىك سارايى دا سالىنبادى. ايتەۋىر، تاۋەلسىزدىك جاريالانعان جىلدان كەيىن شيرەك عاسىردان استام ۋاقىت وتكەن سوڭ عانا كۋتۋزوۆ كوشەسىن «تاۋەلسىزدىك داڭعىلى» دەپ قايتا اتاۋعا قول جەتكىزىپ، ۇلتتىق رۋحىمىز ءبىر كوتەرىلىپ قالعان ەدى!
الايدا، جۋىردا قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ مىرزا ەلباسىنىڭ ەسىم-سويىن ۇلىقتاۋ جونىندەگى ۇسىنىسىن جاريا ەتىسىمەن جەرگىلىكتى بيلىك سول داڭعىلدىڭ «تاۋەلسىزدىك» اتاۋىن «Nursultan Nazarbaev» قىلىپ وزگەرتتى دە، بۇل شەشىمىن الدىن الا قوعامدىق تىڭداۋعا شىعارماستان جەدەل جۇزەگە اسىرا سالدى! وسىلايشا، قازاقستاندى تاۋەلسىز ماڭگىلىك ەلگە اينالدىرۋدى كوزدەگەن ەلباسىنىڭ مۇرات-مۇددەسىنە وراي قويىلعان اتاۋ ءبىر جىلعا جەتكىزىلمەي ءبىر-اق كۇندە جويىلىپ جىبەرىلدى! ەگەر تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ «تاۋەلسىزدىك تولعاۋى» اتتى وي ورامدارىندا «تاۋەلسىزدىك – سان بۋىن بابالاردىڭ قاسيەتتى جەرىمىزدىڭ ءاربىر قادامىن قورعاۋ ءۇشىن توگىلگەن ولشەۋسىز قانى مەن تەرىنىڭ وتەۋى» دەگەن سوزدەرىن اكىمدەر مەن ءماسليحاتتاردىڭ دەپۋتاتتارى قاپەرگە السا، ونوماستيكا ساياساتىندا ساياسي، يدەولوگيالىق قاتەلىككە بوي الدىرار ما ەدى؟..
قازاق حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىككە جەتۋ ءۇشىن 3 عاسىر بويى كۇرەس جۇرگىزگەنى تاريحي شىندىق! سول قاسيەتتى كۇرەس جولىندا مالايسارى، جاسىباي سىندى باتىرلار شايقاس الاڭدارىندا شاھيت بولدى، سارىارقا جەرىنەن الاتاۋ بوكتەرىنە كۇشپەن ىعىستىرىلعان كەنەسارى حاننىڭ باسى شابىلىپ، پەتەربورعا اكەتىلدى، ماعجان سياقتى الاش اسىلزادالارىنىڭ سۇيەكتەرى رەسەيدىڭ قيىر-شىعىسىندا ساۋدىراپ قالدى، ءتىپتى ورىمدەي ستۋدەنت رىسقۇلبەكوۆتىڭ سوڭعى دەمى كەزىندە الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ استاناسى سانالعان سەمەي ءشارىنىڭ اباقتىسىنداعى دار تۇزاعىندا ءۇزىلدى!!! ال كوك تۇرىك ۇرپاعىن كوك ءبورى ەركىندىگىنە ۇندەپ، ازۋىن ايعا بىلەگەن كوكجال جۇرەكتى جىگىتتەردىڭ قانشاسى تۇرمەلەر مەن جىندىحانالاردىڭ تەمىر تورلارىن قارش-قارش شايناپ، اقىرى قان قۇسىپ تىنشۋ تاپتى؟! تىرىلەردىڭ دە، ولىلەردىڭ دە ساناتىنا ەنبەگەن بەلگىسىز قاھارمانداردىڭ ەسىمدەرىن انىقتاپ، ەرلىكتەرىن جۇرتشىلىققا جاريا ەتۋ كەلەشەك ۇرپاقتىڭ ەنشىسىندەگى ءىس.
سولاي دەسەك تە، تاۋەلسىزدىك اتاۋىنىڭ جويىلۋىنا بەي-جاي قاراپ، نەمقۇرايدىلىق تانىتقان سىزدەر مەن بىزدەر، ياعني اعا ۇرپاق وكىلدەرى جاس بۋىندى مەملەكەتشىلدىك، وتانسۇيگىشتىك سەزىمدەرىنە قالاي تاربيەلەي الامىز؟.. مەملەكەت پەن حالىقتىڭ ەڭ ۇلى، ەڭ كيەلى قۇندىلىعى تاۋەلسىزدىك ەكەنىن، ودان ەشكىمنىڭ دە، ەشتەڭەنىڭ دە ارتىق بولۋى مۇمكىن ەمەس ەكەنىن جاس ۇرپاقتىڭ ساناسىنا سىڭىرۋگە اعا بۋىننىڭ بۇدان ارعى ۋاقىتتا مورولدىق قۇقى بار ما؟..
سوناۋ 2017 جىلى الماتىدا فۋرمانوۆ كوشەسىن «نۇرسۇلتان نازارباەۆ داڭعىلى» دەپ قايتا اتاعانىندا ول كىسى: «مەنىڭ اتىما ۇلكەن داڭعىلداردىڭ ءبىرىن نەگە بەرمەدىڭدەر؟!» – دەپ كەيىستىك بىلدىرگەن جوق قوي. كەرىسىنشە رياسىز كوڭىلىن كورسەتىپ، كەڭدىگىن تانىتتى. بۇل جايتتى ءبىزدىڭ اق جاعالى ۇلىقتارىمىز نەگە ەسكەرمەدى؟..
پاۆلوداردا «Nursultan Nazarbaev» دەپ اتاۋعا لايىقتى ورتالىق كوشەلەر بار ەمەس پە: استانا، لەرمونتوۆ، لوموۆ... مىنە، وسىلاردىڭ بىرىنە ەلباسىنىڭ ەسىم-سويى بەرىلسىن دە، تاۋەلسىزدىك اتاۋى قايتارىلسىن!
ۇكىمەت پەن رەسپۋبليكالىق ونوماستيكالىق كوميسسيا ءوتىنىشىمىزدى اياقاستى ەتپەس دەگەن ۇمىتتەمىن.
PS: تاۋەلسىزدىك اتاۋىنىڭ قادىر-قاسيەتىن جەتە تۇسىنبەگەن جەرگىلىكتى بيلىك وتارشىل پاتشا زامانىنىڭ سيمۆولى سياقتى بولىپ تۇرعان پاۆلودار اتاۋىنىڭ ءمان-ماعىناسىنا ەندى نازار اۋدارىپ، وزگەرتەدى دەگەنگە ءوز باسىم يلانبايمىن.
ارمان قاني،
پاۆلودار قالاسى.
