ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار جانە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالار اراسىندا ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ قازىرگى تاڭدا قازاقستانداعى ەڭ ۇلكەن كوكەيتەستى ماسەلەلەرگە اينالىپ وتىر. وسى تۇرعىدا 2023 جىلدىڭ 20 ساۋىرىندە ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا اۋقىمدى بريفينگ وتكەن ەدى. اتالعان شارا بارىسىندا ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ "ارنايى جانە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعى" رمم ديرەكتورى ايگەرىم كۋدەرينوۆا ەلىمىزدەگى ينكليۋزيۆتى تۇرعىدان ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۋرالى كەڭىنەن تارقاتىپ ايتىپ بەردى.
قازىرگى تاڭدا ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ بويىنشا بىرقاتار ماسەلەلەر شەشىمىن تاۋىپ كەلەدى. اسىرەسە، اتاپ ايتقاندا، سوڭعى ۋاقىتتا نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەرگە ايتارلىقتاي ۇلكەن وزگەرىس ەنگىزىلدى. ەڭ الدىمەن، ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردىڭ قاتارى دا، ساناتى دا كەڭەيتىلدى.
"ايتىلعان دۇنيەلەر نەنى بىلدىرەدى؟ ەگەر وسىدان 3-4 جىل بۇرىن وسىنداي ساناتقا تەك وقۋ پروتسەسىندە دەنساۋلىعىندا قيىندىقتارى بار بالالار توبى عانا كىرەتىن بولسا، ال قازىر باسقاشا. سەبەبى اتالعان ساناتقا ەكونوميكالىق نەمەسە الەۋمەتتىك قيىندىقتارمەن كۇرەسىپ جۇرگەن، تاپ بولعان وقۋشىلار، سونداي-اق ەرەكشە ءبىلىم الۋدى قاجەت ەتەتىن، مۇقتاج بالالار دا جاتادى", - دەدى ا. كۋدەرينوۆا.
وسىعان بايلانىستى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا بىرقاتار شارالار جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. ماسەلەن، ەكى جىلدان استام ۋاقىت بويى مۇگەدەك وقۋشىلاردى قولداۋ ءۇشىن، ولاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا ءتۇسۋ ءۇشىن جازعى مەكتەپتەردىڭ ءتۇر-ءتۇرى وتكىزىلىپ ءجۇر. دارىندى بالالارمەن دە جۇمىس ىستەۋگە بار كۇش-جىگەر جۇمسالۋدا. سپيكەردىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، ەرەكشە ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن بالالار اراسىندا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى وقۋشىلارمەن قارىم-قاتىناس جاساۋ، جۇمىس ىستەۋ ەڭ كۇردەلى پروتسەسس بولىپ تابىلادى. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان بويىنشا ونداي بالالاردىڭ سانى 188 مىڭعا جۋىق.
"وزگەلەردەن ەرەكشە بالالاردىڭ جاعدايىن انىقتاۋ جانە ءارى قاراي وقىتۋ ءۇشىن پەداگوگيكالىق، پسيحولوگيالىق، مەديتسينالىق كەڭەستەر جۇمىس ىستەيدى. ال ولاردى بۇل قولداۋ ءۇشىن پسيحولوگيالىق جانە پەداگوگيكالىق ارنايى مەكەمەلەر قۇرىلعان. اتاپ ايتاتىن بولساق، قازاقستاندا 99 ارنايى مەكتەپ پەن بالاباقشا، 13 وڭالتاتىن ورتالىق پەن 208 تۇزەتۋ كابينەتتەرى بار، - دەدى ارنايى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ ورتالىعىنىڭ باسشىسى.
4 مىڭداي جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكەمەلەردە، ياعني مەكتەپتەردى ەرەكشە ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن مۇقتاج 40 مىڭنان استام بالا ءبىلىم الىپ جاتىر. وسى سالاداعى جاعدايدى نەعۇرلىم جاقسارتۋ ءۇشىن ءبىلىم تۋرالى زاڭدا باسشىلاردىڭ مىندەتتەرىنە وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، ولارعا جۇكتەلگەن جاۋاپكەرشىلىكتەر ارتا ءتۇستى. ەڭ الدىمەن باسشىلار ولاردى وقىتۋ ءۇشىن ەرەكشە جاعداي جاساۋى كەرەك. ەكىنشىدەن، بالالاردى قابىلداماس بۇرىن بارلىق ەرەجەلدى قاتاڭ تۇردە ساقتاۋى ءتيىس. سونىمەن قاتار، بالالاردى بالاباقشا، مەكتەپتەردە وقىتاتىن بولسا، تيپتىك وقۋ باعدارلامالارىنىڭ بارلىعىن بالانىڭ دامۋىنا جانە جەتىلۋىنە بەيىمدەيدى. ال ەڭ باستىسى جەكە باعدارلاما ازىرلەۋ مۇمكىندىگى بار.
"سونداي-اق بالالاردىڭ دەنساۋلىعىنداعى اقاۋدى ەرتە جاستان انىقتاپ، ولارعا ءارى قاراي كومەك كورسەتۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك تاپسىرىس تا ەنگىزىلمەك. بۇل وتە تاماشا مۇمكىندىك دەپ بىلەمىن، سەبەبى بۇگىنگى تاڭدا وڭالتۋعا ارنالعان ورتالىقتار مەن تۇزەتۋ كابينەتتەرىنە سۇرانىستار سانى ارتىپ كەلەدى", - دەپ قورىتىندىلادى كۋدەرينوۆا.
