ناۋرىز ايىنىڭ جيىرما ءبىرى مەن جيىرما ءۇشىنشى جۇلدىزى ارالىعىندا تۇركىستان وبلىسىنا قاراستى وتىرار اۋدانىندا ۇيىمداستىرىلعان رەسپۋبليكالىق فوتوبايقاۋ اياقتالدى.
اتالمىش فوتوبايقاۋ ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسى قارساڭىندا، «دەرەكتى فوتو» كۋرسى اياسىندا «فوتوونەر» قوعامدىق بىرلەستىگى، سونىڭ ىشىندە ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتى مەن «National Geographic-Qazaqstan» جۋرنالىنىڭ جانە وتىرار اۋدانىنىڭ اكىمى ساكەن سۇلتانحانوۆتىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن وتكىزىلدى.
ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا «دەرەكتى فوتو» كۋرسىنىڭ باستى ماقساتى ەلىمىزدە قۇلاشىن ەندى جايىپ كەلە جاتقان فوتوونەردى جالپاق جۇرتقا تانىستىرۋ، وسى سالاعا قىزىعۋشىلىعى بار جانداردى قاناتتاندىرۋ، قازاق فوتوونەرىن الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرۋ بولىپ تابىلادى. فوتوبايقاۋدىڭ الەمگە ءال-فارابيدەي ويشىلدى سىيلاعان وتىراردا ءوتۋىنىڭ ءوزى تەگىننەن تەگىن ەمەس. بۇل جايىندا الماتى قالاسىنان كەلگەن «Aspan Production» گرافيكا ديزاينەرى، رەجيسسەر تىلەك رىسبەك تە ءسوز ەتتى.
– ال- فارابي الەم فيلوسوفياسىندا وزىندىك ورنى بار ماڭىزدى فيگۋلاردىڭ ءبىرى. ونىڭ اريستوتەلدىڭ «مەتافيزيكاسىن» اۋدارۋى الەم فيلوسوفياسىنداعى ەلەۋلى وقيعا. وتىرار ەكسپەديتسياسىندا وتىرار قالاسىنداعى ۇلكەن ءبىر اۋقىمدى كەڭىستىك ءال-ءفارابيدىڭ تۋعان جەرى دەگەن بولجامدى ايقىنداي تۇسەتىن سەكىلدى. وسىعان دەيىن ونى پارسى عالىمدارى اۋعانستان جەرىندە، ءفاريابتا تۋعان دەسە، كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەر ونىڭ فاراب قالاسىندا ومىرگە كەلگەندىگىن ايتادى. نەگىزى مەنىڭ بايقاعانىم، ءال- فارابي اتىمەن اتالاتىن ۇلتتىق جوعارى وقۋ ورنى، كوشە، مەكەمەلەر بارشىلىق. ياعني ءبىز ونىڭ تەك اتىن ۇلىقتاۋمەن شەكتەلىپ كەلەمىز. ال، وسى ساپارىمىز ارقىلى ءبىز ءال-ءفارابيدىڭ رۋحاني الەمىنە، بىلىمىنە ساياحاتتادىق دەسەك تە بولادى، - دەدى ول.
كيە قونىپ، قۇت دارىعان وتىراردا وتكەن فوتوبايقاۋدا وتىرار اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ايدوس قۇلماحانوۆ جانە «دەرەكتى فوتو» كۋرسىنىڭ جەتەكشىسى سەرىك مۇقىشۇلى، «فوتوونەر» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى، اسىلحان ءابدىرايىمۇلى سىندى ءوز ءىسىنىڭ ماماندارى تورەلىك ەتتى.
«دەرەكتى فوتو» كۋرسىنا قاتىسىپ، ىرىكتەۋدەن وتكەن قاتىسۋشىلار ءۇش كۇن بويى اۋدان ورتالىعىندا وتكەن ناۋرىز مەرەكەسىن، ودان بولەك ارىستان باب كەسەنەسى، وتىرار قالاشىعى سىندى تاريحي-مادەني ورىنداردى، ارىس جاعالاۋى سياقتى كورىكتى جەرلەردى، مۋزەيلەر مەن ەسكەرتكىشتەردى كۇنى-ءتۇنى ءارتۇرلى راكۋرستا ءتۇرلى تاسىلدەرمەن ءتۇسىرىپ جارىستى.
فوتوبايقاۋ ناتيجەسىندە ءۇشىنشى ورىنعا الماتىلىق ەرنۇر ماناپحان، باقداۋلەت ءابدۋالى جانە ەرقانات امانكەل، ەكىنشى ورىنعا الماتىلىق اكبار ۇركىنبايۇلى مەن استانالىق مەيىربەك تاجكۋرانوۆ يە بولدى. تۇڭعىش «دەرەكتى فوتو» كۋرسى اياسىندا ۇيىمداستىرىلىپ، ءۇش كۇنگە سوزىلعان فوتوبايقاۋدا وسكەمەندىك داناگۇل ابدىكارىم جەڭىمپاز اتاندى. جۇلدەگەرلەرگە ديپلومدار مەن اقشالاي سىيلىقتار تابىستالدى.
بايقاۋعا قاتىسۋشىلاردا ۇيىمداستىرۋشىلارعا ءوز العىستارىن ايتىپ، شارانىڭ ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىردى.
وسى بايقاۋ اياسىندا تاعى دا نازار اۋدارارلىق جايت – فوتوگرافتار تۋىندىسىن ءوزارا تالدايتىن «سىن ساعاتى» وتكىزىلدى. بۇل فوتوونەر وكىلدەرىنىڭ شەبەرلىگىن شىڭداۋدا كوپ كەزدەسە بەرمەيتىن تاجىريبە.
– وتىرار قالاسىندا كەرەمەت «سىن ساعاتى» ءوتتى. بۇل ءبىز ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىك، كەرەمەت تاجىريبە بولدى. باسىندا بايقاۋ دەپ ايتىلعانمەن ءبىز ءوزارا بۇنى تاجىريبە الماسۋ دەپ كوردىك. سەبەبى ءبىز بۇل جەردە بىلمەگەنىمىزدى ۇيرەنىپ، بىلگەنىمىزبەن بولىستىك. بۇل بايقاۋدىڭ وتىراردا ءوتۋىنىڭ ءوزى ورىندى شەشىم بولعانداي. قاي كەزەڭدى الماساق تا وتىرار قالاسى تالاي تاريحي وقيعانىڭ كۋاگەرى. ۇلى جىبەك جولىنان وزگە مەملەكەتتەرمەن قالاي بايلانىس ورناتسا، بۇل شارانىڭ وسى جەردە ءوتۋى دە قازاق فوتوونەرىن الەمدىك دەڭگەيگە باعىتتاۋدا، جول باستاعانداي، - دەپ «امانات» پارتياسىنىڭ «جاستار رۋحى» جق فوتوگرافى مەيىربەك تاجكۋرانوۆ جىلى لەبىزىن ءبىلدىردى.
نازەركە البەرتقىزى
