باسپانا، ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىم، ەلەكتر جۇيەلەرى، قالانى اباتتاندىرۋ، جول جوندەۋ جۇمىستارى، جابايى ساۋدا مەن وزگە دە وزەكتى ماسەلەلەر توڭىرەگىندە وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار الاڭىندا وتكەن بريفينگتە تالدىقورعان قالاسىنىڭ اكىمى اسەت ماساباەۆ باياندادى. قالا اكىمىنىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنە 2022 جىلعى اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ ناتيجەلەرىن تانىستىرىپ، الداعى جىلعا جوسپارلارىمەن ءبولىستى.
قالا اكىمىنىڭ مالىمدەۋىنشە، اكىمشىلىككە كەلىپ تۇسكەن بارلىق ماسەلەلەر شەشىمىن تابۋدا.
بۇگىنگى كۇنگە كوپشىلىكتى تولعاندىراتىن ەڭ ءبىر وزەكتى ماسەلە – باسپانا ماسەلەسى. بۇگىنگى كۇنى وبلىس ورتالىعىندا باسپانا كەزەگىندە 15 مىڭعا جۋىق ازامات تىركەلگەن. كوپشىلىك ءوز كەزەگىن كۇتىپ،باسپانالى بولۋعا نيەت ەتىپ جۇرگەندە، كەي نيەتى تەرىس ازاماتتار ءوز پايداسىنا قىزمەت ەتكەن. ماسەلەن، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن تالدىقورعاندا مىڭعا جۋىق پاتەر زاڭعا قايشى قولدانىسقا بەرىلگەن.
«زاڭ تالاپتارىن بۇزىپ قولدانىسقا بەرىلگەن 1 026 پاتەردىڭ 210 مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ بالانسىنا بەرىلسە، 147 فاكت بويىنشا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل قىزمەتىنىڭ ارنايى تەكسەرۋىندە.
بۇگىنگى كۇنى تۇرعىن ءۇي كوميسسياسىمەن 457 ءوتىنىم قارالىپ، ولاردىڭ 223 وڭ شەشىمىن تاپتى، 107 ءوتىنىم بويىنشا ءىس سوت قاراۋىنا جولداندى. باسقا وتىنىمدەر بەرىلۋ بارىسىندا تاعى دا قارالىپ، ۋاقىتىلى شەشىمدەر شىعارىلماق »، - دەدى تالدىقورعان قالاسىنىڭ اكىمى.
پاتەردى يەلەنۋ ءبىر بولەك، ونىڭ ساپاسى مۇلدە بولەك ماسەلە. قالا باسشىسى اسەت ماساباەۆتىڭ ايتۋىنشا، اكىمشىلىككە وسى ماسەلەگە قاتىستى كوپتەگەن ارىز-شاعىمدار تۇسەدى.
«جىلىتۋ ماۋسىمى باستالعان ساتتەن جىلۋ جۇيەلەرىنە قاتىستى كوپتەگەن ارىزدار ءتۇستى. باستى سەبەپ مەردىگەرلەر ىسكە قوسقان جىلىتۋ جۇيەلەرىنىڭ جۇمىسىنىڭ ناشارلىعى. ماسەلەن، بولاشاق شاعىن اۋدانىنىڭ №12,13,14 تۇرعىن ۇيلەرىنىڭ جىلىتۋ جۇيەلەرى بىتەلگەن، وسى سەبەپتەن جىلۋ توعىزىنشى قاباتتان جوعارى كوتەرىلە المادى. وسى ماسەلەگە قاتىستى بارلىق ارىزدار قارالىپ، 23 كوپقاباتتى ۇيدە ورىن العان اقاۋلار جوندەلدى»، - دەيدى اكىم.
تاعى ءبىر مىسال. وتكەن جىلى بىرلىك شاعىن اۋدانىندا ىسكە قوسىلعان ەكى تۇرعىن ۇيدە قاراشا ايىندا تەحنيكالىق قاباتتا ىستىق سۋ كرانى ىستەن شىعىپ، 9 پاتەردى سۋ باستى. بۇل اقاۋدى مەردىگەر كومپانيا كەپىلدىك مىندەتتەمىسى ەسەبىنەن ءوزى قالپىنا كەلتىرىپ، جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى.
جاڭا باسپانالاردىڭ ساپاسى ماسەلەسى بۇگىندە ءبىزدىڭ باستى نازارىمىزدا دەيدى قالا اكىمى. وسى سەبەپتەن قۇرىلىس نورمالارىن بۇزعانى ءۇشىن 3 مەردىگەرگە 2,5 ملن.تەڭگە قاراجات كولەمىندە اكىمشىلىك سالىق سالىنعان. ءبىر مەردىگەر، «ليدەر نك» جشس مۇلدە ليتسەنزياسىنان ايىرىلدى.
تۇرعىندار مەن باق وكىلدەرى اراسىندا اپاتتى باسپانالار ماسەلەسى دە كوپ تالقىعا تۇسەدى. تالدىقورعاندا جالپى سانى 114 پاتەرى بار 15 اپاتتى تۇرعىن ءۇي بار.
اسەت ماساباەۆ بۇل باسپانالار جايىندا: «وتكەن جىلى قالانىڭ تۇرعىن ءۇي فوندىن جاڭارتۋ باعدارلاماسى اياسندا كيۆيلەۆ كوشەسى بويىنداعى 4 تۇرعىن ءۇي يەلەرىنىڭ ماسەلەلەرى شەشىلدى. 2023 جىلى قالعان 82 پاتەر يەسىنە جالپى سوماسى 1,2 ملرد.تەڭگە قاراجاتقا جاڭا پاتەرلەر الۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز»، - دەپ اتاپ ءوتتى.
بيىلعى جىلى ءالىمجانوۆ كوشەسىندەگى ەكى 60 پاتەرلى تۇرعىن ءۇي قولدانىسقا بەرىلمەك. پاتەرلەر اعىمداعى جىلدىڭ اقپان ايىندا بولىنەدى.
«ودان بولەك جاڭا پاتەرلەرگە ماۋسىم ايىندا 1000-نان استام تالدىقورعاندىق قول جەتكىزبەك. جالپى ەسەپپەن 35 تۇرعىن ءۇيدى ەل يگىلىگىنە تاپسىرىلماق. 2023 جىلى تالدىقورعاندا جەكە قۇرىلىس كومپانيالارى ەسەبىنەن 275 پاتەرلى 6 كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي قولدانىسقا ەنگىزىلەدى. سونداي-اق، 9 شاعىن اۋداندا 218 پاتەرلى 6 ءۇيدىڭ قۇرىلىسى باستالادى»، - دەيدى تالدىقورعان قالاسىنىڭ اكىمى.
تالدىقورعاندا كوگىلدىر وتىنعا قوسىلۋ جۇمىسى قاۋىرت جۇرگىزىلۋدە. قاڭتار ايىنىڭ اياعىنا دەيىن ءۇيتاس ساياجايىنىڭ تۇرعىندارى دا تابيعي گازعا قول جەتكىزەدى. ەكى مىڭعا جۋىق تۇرعىن ۇيگە كوگىلدىر وتىن قولجەتىمدى بولادى.
«2022 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە باستالعان 8-شاعىن اۋدانعا گاز قۇبىرىن تارتۋ جۇمىستارى ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا اياقتالىپ، 16 تۇرعىن ءۇي كوگىلدىر وتىنعا قوسىلۋعا مۇمكىندىك الادى. بيىل 2 نىسان بويىنشا جوبالاۋ جۇمىستارى ءوز مارەسىنە جەتپەك، ونىڭ ءبىرى قالانى گازداندىرۋدىڭ نەگىزگى جوباسىنا ەنبەگەن جەلىلەر مەن مويناق اۋىلىنداعى جەلىلەر قۇرىلىسى»، - دەپ اتاپ ءوتتى اسەت ماساباەۆ.
ايتا كەتۋ كەرەك، ءالى دە 4 مىڭعا جۋىق كوگىلدىر وتىنمەن قامتىلماعان جەر تەلىمدەرى بار. بۇل قاراتال، قىزىلتاس، مەرەكەلىك، بالىقتى، سارىبۇلاق، المالى، اششىبۇلاق، 1-ءبولىم ساياجاي قاۋىمداستىقتارى. وبلىستىق ەنەرگەتيكا باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنشە، بۇل ۋچاسكەلەرگە گاز تارتۋ بويىنشا جوبالاۋ جۇمىستارى بيىل باستالماق.
«وبلىس اكىمىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، تابيعي گازعا قوسىلۋ قۇنىنا مونيتورينگ جۇرگىزىلدى، انىقتالعانداي قازاندىق قۇنىن قوسا ەسەپتەگەندە كوگىلدىر وتىنعا قوسىلۋ قۇنى 450 مىڭنان 600 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى. قوسىلۋ قۇنىن تومەندەتۋ ءۇشىن بۇگىنگى كۇنى «جەتىسۋ گاز سەرۆيس» كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى ارقىلى مونتاجدايتىن مەكەمەلەرمەن ارنايى كەلىسىمشارتقا وتىرۋ سىندى ۇسىنىستار قارالۋدا. كونسورتسيۋم كەلىسىمشارتىنا سايكەس بارلىق قاجەتتى ماتەريالدار ءوز قۇنىنا سايكەس ساتىلاتىن بولادى. بۇل جۇمىس قوسىلۋ قۇنىن 25-30 پايىزعا تومەندەتپەك. سونداي-اق، كوممۋنالدىق مەكەمە ارقىلى قاجەتتى ماتەريالدار مەن قازاندىقتار ءبولىپ تولەۋ ارقىلى ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرىلمەك»، - دەپ ءتۇسىندىردى قالا اكىمى.
كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيلەر، مەكتەپتەر، اكىمشىلىك عيماراتتاردىڭ قۇرىلىسىنىڭ تابيعي ءوسۋىن ەسكەرە وتىرىپ، جىلۋ قۋاتىنىڭ تاپشىلىعى كۇتىلۋدە، ونىڭ الدىن الۋ ءۇشىن تالدىقورعان قالاسىن جىلۋمەن جابدىقتاۋدى دامىتۋدىڭ 2038 جىلعا دەيىنگى سحەماسىن ازىرلەۋ قاجەت.
«ءبىز بۇل جۇمىستى «قازنيپيەنەرگوپروم ينستيتۋتى» جانە «قازاق سانتەحپروەكت» جشس-لارىمەن بىرلەسىپ باستادىق. بۇل سحەما «باسكۋات» قازاندىعىنىڭ جۇكتەمەسىن ازايتۋعا، ماگيسترالدىق جىلۋ جەلىلەرىن اينالىپ وتۋگە، الداعى 15 جىلعا ارنالعان جىلۋ جۇكتەمەسى بويىنشا قالانىڭ دامۋىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جالپى، بۇل بىزگە جىلۋمەن جابدىقتاۋدىڭ جاڭا كوزدەرى مەن جىلۋ جولدارىن كەڭەيتۋ نەمەسە سالۋ قاجەتتىگىن تاعى ءبىر مارتە انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەيدى اسەت ماساباەۆ:
تاعى ءبىر اسا ماڭىزدى ماسەلە – تازا اۋىز سۋمەن قامتۋ. 2023 جىلى تالدىقورعاندا 85,2 كم سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جەلىلەرىن سالۋ جوسپارلانعان
«اعىمداعى جىلدىڭ 2-جارتىجىلدىعىندا 141 كوشەدە ۇزىندىعى 71 كم سۋ جانە كارىز جەلىلەرىن سالۋ جونىندەگى جوبا ىسكە اسىرىلادى. سونداي-اق، ۇلان اسكەري قالاشىعىندا، جاستار1/1 جانە ەركىن اۋىلىندا جەلىلەردى سالۋ جانە رەكونسترۋكتسيالاۋ قولعا الىنادى. اششىبۇلاق ساياجايىندا سۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىنىڭ جۇمىسى تولىعىمەن اياقتالىپ، 700-گە جۋىق تۇرعىن تازا سۋمەن قامتاماسىز ەتىلدى. سونىمەن قاتار، ناۋرىز ايىندا قىزىل تاس جانە قاراتال ساياجايىنىڭ 6 مىڭعا جۋىق تۇرعىنى تازا اۋىز سۋعا قول جەتكىزەدى»، - دەپ حابارلادى سپيكەر.
جول ماسەلەسىنە توقتالساق، بۇگىنگى كۇنى تالدىقورعان جولدارىنىڭ 82% قاناعاتتانارلىق جاعدايدا.
2022 جىلى وبلىس ورتالىعىنىڭ 45,4 شاقىرىمى جوندەلدى. قالانىڭ 20 كوشەسىندە 10,5 كم جاڭا جول سالىندى. دەگەنمەن، 12 كوشەدە 7,8 كم جوسپاردان ارتتا قالۋشىلىق بار. مۇنىڭ سەبەبى - كەيبىر مەردىگەر ۇيىمداردىڭ جۇمىسىنا سالعىرتتىعى.
ماسەلەن، ورتاشا جوندەۋ بويىنشا شارتتىق مىندەتتەمەلەرىن ورىنداماعان «يارۋس» جشس جانە «سترويپروەكت-21» جشس مەردىگەرلەرىنىڭ ىستەرى سوت قاراۋىندا.
«بيىلعى جىلى جالپى 18,3 كم جاڭا جول سالۋ جانە 67,3 كم جول جوندەۋ جوسپارلانۋدا. قۇرىلىس جاستار-1, سولتۇستىك-باتىس جانە 8,9 شاعىن اۋداندارىندا جوسپارلانۋدا. جوندەۋ جۇمىستارى شىعىس جانە وڭتۇستىك-شىعىس اۋداندارىندا، وتەناي، ەڭبەك اۋىلدىق وكرۋگتەرىندە جوسپارلانعان. اششىبۇلاق جانە سارىبۇلاق ساياجايلارىندا 43 كوشەگە قيىرشىق تاس جابىنى قامتاماسىز ەتىلمەك»، - دەيدى تالدىقورعان قالاسىنىڭ اكىمى اسەت ماساباەۆ.
تالدىقورعاندا كولىك جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ جول ەرەجەلەرىن ساقتاۋىن قامتاماسىز ەتىپ، جولداعى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن قاداعالاۋ ماقساتىندا 5 كوشەدە «سەرگەك» بەينەباقىلاۋ كامەرالارى ورناتىلعان بولاتىن. ولار: بالپىق بي – جانسۇگىروۆ، ۇشتوبە تاس جولىنىڭ باتىس بولىگى مەن الماتى تاس جولىنا شىعا بەرىستە، جانسۇگىروۆ كوشەسىندەگى پوليتەحنيكالىق كوللەدج جانىندا جانە ءبىرجان سال مەن گاۋحار انا كوشەلەرىنىڭ قيىلىستارىندا ورنالاسقان.
«كوميسسيانىڭ شەشىمىمەن قوسىمشا جول-كولىك وقيعالارى ءجيى تىركەلەتىن ءارى قاۋىپتى جول ۋچاسكەلەرىنە قوسىمشا 30 «سەرگەك» كامەراسىن،100 جالپى باقىلاۋ كامەرالارىن، 25 جىلدامدىقتى قاداعالاۋعا ارنالعان بەينەكامەرالار ورناتۋ ماسەلەسى شەشىلدى»، - دەيدى اكىم.
«كوممەرتسيالىق ماقساتتاعى پايدالانىلماعان جەرلەرگە كەلەتىن بولساق، قالانىڭ وڭتۇستىك-باتىس بولىگىندە 1997-2021 جىلدار ارالىعىندا قولدانىسقا بەرىلىپ، يگەرىلمەگەن 110 جەر تەلىمى انىقتالدى. انىقتالعان زاڭ بۇزۋشىلىقتارعا قاتىستى ءتيىستى شارا قابىلداۋ ءۇشىن اقپارات وبلىستىق جەر رەسۋرستارىن باسقارۋ دەپارتامەنتىنە جولداندى»، - دەپ اتاپ ءوتتى وبلىس ورتالىعىنىڭ اكىمى اسەت ماساباەۆ.
اعىمداعى جىلى قالانى اباتتاندىرۋ جۇمىسىنا دا كوپ كوڭىل بولىنەدى.
الدابەرگەنوۆ، جەلتوقسان، نازارباەۆ پروسپەكتىسى مەن ەڭبەك اۋىلىندا جاڭادان 4 سكۆەر سالىنادى. قايتا قۇرۋ جانە جوندەۋ جۇمىستارى 2 ساياباقتا جۇرگىزىلەدى، بۇل ورتالىق ساياباقتىڭ ەسكى بولىگى جانە جاستار پاركى. بارلىق ساياباقتار مەن سكۆەرلەردە اۆتوماتتى سۋارۋ جۇيەسىن، ۆوركاۋت ايماعىن سالۋ، ورىندىقتار مەن ماف ورناتۋ، جاسىل جەلەكتەردى وتىرعىزۋ قاراستىرىلعان.
اۋىلدىق وكرۋگتەر دە نازاردان تىس قالمايدى. 2022 جىلى ەڭبەك اۋىلىندا شاعىن فۋتبول الاڭى مەن بالالار الاڭقايى سالىنادى. قالا ماڭىنداعى، جاستار-2 تۇرعىن كەشەنىندە جانە مويناق اۋىلىندا بالالار الاڭدارى سالىندى، ال وتەناي اۋىلىندا جۇمىس ىستەپ تۇرعان شاعىن فۋتبول الاڭىنا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. سونداي–اق، جاستار-2 شاعىن اۋدانىندا 330 شارشى مەتر اۋماقتى قۇرايتىن 380 ورىندىق جاڭا مەشىت سالىنادى.
اعىمداعى جىلى قۇرىلىس جۇمىستارى قارقىندى جۇرگىزىلەدى. وبلىس ورتالىعىندا 1,3 گەكتار اۋماقتى قۇرايتىن مۇز الاڭىنىڭ قۇرىلىسى باستالادى. ول 2023 جىلدىڭ شىلدە ايىندا جوسپار سايكەس اياقتالادى. ودان بولەك، ۆولەيبول كەشەنىنىڭ قۇرىلىسىنىڭ جوباسى جاسالۋدا. كەشەن 6 شاعىن اۋداندا 1,2 گەكتار اۋماق جەردى قامتىماق.
«جايلى مەكتەپ» باعدارلاماسى اياسىندا قالادا 4 جاڭا مەكتەپ قۇرىلىسى جوسپارلانعان، ولار جاستار-2 شاعىن اۋدانى، كوكتال، باتىس شاعىن اۋدانى مەن قالانىڭ شىعىس بولىگىندە ورنالاسادى. جاڭا مەكتەپتەردىڭ قۇرىلىسى قالانىڭ وزگە مەكتەپتەرىنىڭ جۇكتەمەسىن ازايتىپ، وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەرۋگە باعىتتالعان.
ءباسپاسوز بريفينگىن قورىتىندىلاي كەلە، اسەت ماساباەۆ 2023 جىلى بارلىق باعىتتاعى جۇمىستار وڭ قارقىن الىپ، كوتەرىلگەن ءاربىر ماسەلە ءوزىنىڭ جەكە باقىلاۋىندا بولاتىنىن جەتكىزدى.
