امەريكالىق جازۋشى، جۋرناليست پيت حەميللدەن ءبىر اڭگىمە وقىڭىزدار.
ولار – ءۇش جىگىت، ءۇش قىز 34 اۆتوبۋسقا كەرەكتى اس-اۋقاتىن جانە ىشىمدىكتەرمەن بىرگە قاعاز سومكەلەرىن سالىپ، فلوريدا شتاتىنىڭ فورت لاۋدەرلەيل قالاسىن بەتكە الىپ جولعا شىقتى. كوزدەگەن باعىتتارى – تەڭىز قايراڭى ەدى. نيۋ-يوركتە جانعا جايلى كوكتەم ءوتىپ، جاز شىعا باستاعان شاق. بۇلارمەن بىرگە جولعا شىققان ءبىر وقشاۋ جولاۋشى ۆينگو اۆتوبۋستىڭ الدىڭعى جاعىنا بارىپ وتىردى. ءجۇرىسىن تەزدەتكەن اۆتوبۋس لەزدە نيۋ-جەرسي قالاسىن ارتقا تاستاپ ۇلگەردى. كوڭىلدى جاستار ءۇنسىز وتىرعان ساپارلاستارى ۆينگونى سوزگە تارتقىسى كەلگەنىمەن، ول ونشا ىڭعاي بىلدىرە قويمادى. شاڭ-توزاڭ باسقان بەتىنەن ونىڭ جاسىن انىقتاۋ قيىن بولاتىن. ۇستىنە ىلگەن قوڭىر شينەلى مۇلدە قونىمسىز، اربيعان ساۋساقتارىنىڭ ۇشى تەمەكىدەن سارعايىپ كەتكەن. ەرنىن جىمىرعان قالپى قۇددى اينالادا نە بولىپ جاتقانىنان حابارسىز جانداي تۇنەرىپ، اڭكى-تاڭكى كۇيدە وتىر. ىمىرت ۇيىرىلە بەرە اۆتوبۋس حورد جونسون ءدامحاناسىنىڭ الدىنا دامىلدادى. ۆينگودان وزگە جولاۋشىلار اۆتوبۋستان تۇسە باستادى. كوڭىلدى جاستار جول بويى ءۇنسىز وتىرعان ساپارلاستارىنىڭ جايىن بىلگىسى كەلدى. «بالكىم، ول تەڭىز كاپيتانى شىعار؟»، «مۇمكىن، ايەلىنەن ايىرىلعان جالعىز باستى بىرەۋ بولار؟»، «الدە ۇيىنە ورالعان قارت سولدات پا؟» دەگەن سياقتى الۋان ءتۇرلى بولجامدار ايتىلدى. اۆتوبۋسقا قايتا ورالعاندا، ولاردىڭ ارالارىنداعى ءبىر جاس قىز ۆينگونىڭ الدىنداعى ورىندىققا جايعاسىپ، ءسوز باستادى:
– ءبىز فلوريداعا بارا جاتىرمىز، ءسىز دە سول جاققا باراسىز با؟
– بىلمەيمىن…
– فلوريداعا بۇرىن جولىمىز تۇسپەپ ەدى، ەستۋىمشە، ول جاق كوركەم دە كەلىستى جەر دەيدى.
– سولاي شىعار… – دەدى ۆينگو سۇلە-ساپا جاۋاپ قاتىپ.
– ءسىز سوندا تۇراسىز با؟
– ءيا، مەن سول جەردەگى جەكسونيل بازاسىندا تەڭىز اسكەرى بولعانمىن.
– اراق ىشەسىز بە؟ – دەدى قىز قوياردا قويماي.
ول كۇلىمسىرەگەن بەينەمەن قىز ۇسىنعان ءبىر ستاقان اراقتى قولىنا الىپ، قاۋىپ ءبىر ۇرتتادى دا، راقمەتىن ايتىپ، تاعى دا ءۇنسىز كۇيگە اۋىستى. قىز ورنىنا بارىپ وتىرعان سوڭ، ۆينگو قالعىپ كەتتى. تاڭ اتىسىمەن ولار ءبىر-ءبىرىن وياتىپ، تاڭعى اس ىشۋگە قامدانا باستادى. بۇل ساتتە ۆينگو دامحاناعا الدەقاشان بارىپ العان-تۇعىن. الگى جاس قىز ۆينگونى بىرگە وتىرىپ تاماقتانۋعا شاقىردى، بىراق ول داياشىعا ءبىر ستاقان قارا كوفە تاپسىرىس بەردى دە، تەمەكى شەگىپ، ءوز ويىمەن ءوزى ابىگەر بولىپ وتىردى. ال جاستار جاعى قايراڭ جاعاسىندا كوڭىلدى دەمالعان ساتتەرىن اڭگىمە ەتىسىپ جاتتى. اۆتوبۋس قوزعالعاندا الگى قىز تاعى دا ۆينگونىڭ قاسىنا كەلىپ تىزە بۇكتى. سالدەن سوڭ اۋىر كۇرسىنگەن ۆينگو باسىنان كەشكەندەرىن اڭگىمەلەي باستادى. ەڭ الدىمەن ول وتكەن ءتورت جىلدا نىيۋ-يوركتە تۇرمەدە وتىرىپ، جاقىندا عانا بوساپ ۇيىنە كەلە جاتقانىن ايتتى.
– ۇيلەندىڭىز بە؟
– بىلمەيمىن…
– بىلمەگەنىڭىز قالاي؟
– تۇرمەدە ايەلىمە حات جازدىم. ەگەر شاراسىز قالىپ، باسقا بىرەۋمەن وتاسۋ ويى بولسا ءارى تۇرمىستىڭ سوققىسىنا شىداي الماسا، بالالارىمىز «اكەمىز قايدا؟» دەپ سۇراپ مازالاسا، مەنى ۇمىتىپ، قالاعان ادامىمەن وتباسىن قۇرۋىنا قارسى ەمەستىگىمدى ايتىپ، ماعان بۇدان بىلاي حات جازباۋىن ءوتىندىم. بىراق، كەرىسىنشە، ول ءتورت جىلدان بەرى مەنىڭ جولىما قاراۋمەن كەلدى. ماعان حات جازۋدان ەشقاشان جالىققان ەمەس.
– وندا ءسىز بۇگىن ۇيىڭىزگە قايتىپ بارادى ەكەنسىز عوي؟ نەگە «بىلمەيمىن» دەيسىز؟
– ءيا، – دەدى ول ناراۋ عانا. – وتكەن اپتادا تۇرمەدەن شىعاتىنىم تۋرالى ەستىگەن سوڭ، ايەلىمە حات جازدىم. ەگەر ول باسقا بىرەۋمەن وتباسىن قۇرعان بولسا، ونى تۇسىنەتىنىمدى، ال مەنى ءالى دە كۇتىپ جۇرسە، تەزدەتىپ ۇيگە قايتاتىنىمدى ەسكەرتتىم. ءبىز بۇرىن برانسۋيك اۋىلىندا تۇرعانبىز، اۋىلعا كىرە بەرىستە ءبىر ۇلكەن ەمەن اعاشى بار بولاتىن. ايەلىم مەنەن كۇنى بۇگىنگە دەيىن ءۇمىتىن ۇزبەسە، الگى ەمەن اعاشىنىڭ جاپىراقتارىنا سارى تورعىن ماتالاردى بايلاپ قويۋىن سۇرادىم. سارى تورعىن كورىنسە، مەن اۆتوبۋستان ءتۇسىپ، ۇيگە باراتىنىمدى، ەگەر كەرىسىنشە بولسا، اۆتوبۋستان تۇسپەي，ارى قاراي ءوز جولىممەن جۇرە بەرەتىنىمدى ايتتىم.
– وۋ!
اسەرلەنگەنى سونشا، بايقاماي ايقايلاپ جىبەرگەن قىز ۆينگونىڭ اڭگىمەسىن دوستارىنا ايتىپ بەردى. قاتتى تولقىپ كەتكەن ۆينگو ولارعا ءۇش بالاسىمەن، ايەلىمەن بىرگە تۇسكەن سۋرەتتەرىن كورسەتتى. وسى ساتتە ونىمەن بىرگە اۆتوبۋستاعىلاردىڭ بارلىعى بار بولعانى 20 شاقىرىم قالعان برانسۋيك اۋىلىنا تەزىرەك جەتۋگە اسىقتى. ءتىپتى، ولاردىڭ كەيبىرەۋى وڭ جاق تەرەزە قاسىنا جايعاسىپ، ەمەن اعاشى قاشان كورىنەر ەكەن دەپ تاعاتسىزدانىپ كەلە جاتتى. كوڭىل كۇيى استاڭ-كەستەڭ ۆينگو تەرەزە جاققا قاراۋعا باتىلى بارماي، قۇددى الدا كەزدەسەتىن ساتسىزدىككە بەلىن بەكەم بۋعان كىسىدەي جابىرقاۋ كۇيدە وتىر. انە-مىنە دەگەنشە اۆتوبۋس برانسۋيك اۋىلىنا جاقىنداپ قالدى. جيىرما شاقىرىم… ون شاقىرىم… بەس شاقىرىم… سالدەن سوڭ… جاستار ورىندارىنان اتىپ تۇردى دا، شىڭعىرىپ، ايقايلاپ، كەيبىرى جىلاپ تا جىبەردى. تەك جۇدەۋ كوڭىل ۆينگو عانا ءالى ءۇنسىز. كەنەت ول دا ەمەن اعاشىنا قاز-قاتار بايلانعان سانسىز سارى تورعىنداردى كوردى، كوردى دە ءوز كوزىنە ءوزى سەنبەي وتىرىپ قالدى. جاپان دالادا جالعىز وسكەن ەمەن اعاشى ساپ-سارى تورعىندارمەن كومكەرىلىپتى. وتىز، جوق، ەلۋ… بالكىم ءجۇز نەشە تورعىن بولار… سارى تورعىنعا ورانعان ەمەن جاپىراقتارى قۇددى «ءسىزدى كۇتىپ تۇرمىز» ，- دەپ تۇرعانداي سامال جەلمەن باياۋ تەربەلەدى. جۇزدەرى بالبۇل جانعان جاستار ءالى دە ايقايلاپ كەلەدى. ولار اۆتوبۋستان تۇسۋگە قامدانعان ۆينگونىڭ قولىن كەزەك-كەزەك قىسىپ جاتتى.
اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان دۇيسەنالى الىماقىن
