ۇلان-بايتاق ۇلى دالانىڭ ورتالىعى، قازاق حالقىنىڭ ۇلت بولىپ ۇيىسۋى، دەربەس مەملەكەت رەتىندە قاز تۇرىپ، قالىپتاسۋى، ەڭسە تىكتەۋى، كەمەلدەنۋى جولىندا ايرىقشا ءمان-ماڭىزعا يە ۇلىتاۋدىڭ شەجىرە-تاريحى تىم تەرەڭ، قادىر-قاسيەتى زور، ۇلاعات-تاعىلىمى مول.
الەم مويىنداعان عۇلاما عالىم، اكادەميك ق.ساتباەۆتىڭ: «ورىستارعا كرەمل قانداي قادىرمەندى بولسا، مەنىڭشە، قازاق ەلى ءۇشىن ۇلىتاۋ دا سونشالىقتى قاستەرلى»، – دەپ تۇجىرىم جاساۋى استە بەكەر ەمەس.
ال تۇڭعىش پرەزيدەنت – ەلباسى ن.نازارباەۆ ۇلىتاۋ باۋرايىندا ءساتى تۇسكەن ايتۋلى سىر-سۇحباتىندا بىلاي دەگەنى ءمالىم: «مىنا ءوزىمىز كەلىپ وتىرعان ۇلىتاۋ – وتە قاسيەتتى جەر. ۇلىتاۋ دەپ اتالۋىنىڭ ءوزىنىڭ تاريحي ءمانى بار. قازاقتىڭ ەن دالاسىنىڭ قاي شەتىنە بارساڭ دا، وسىنداي قاسيەتتى جەرلەر تابىلادى... دەگەنمەن، ۇلىتاۋدىڭ ورنى ءبىر باسقا.
...تاريحىمىزدى تانىتۋ ءۇشىن قازىر كوپ نارسە جاساپ جاتىرمىز. سونداي تاريحتىڭ كۋاگەرى – ۇلىتاۋ. ونى ءبىلۋىمىز كەرەك».
ەلباسى وسىلاي تولعاسا، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇلىتاۋعا كەلگەن ساپارىندا: «بۇل – بۇكىل قازاق ەلى قادىر تۇتاتىن قاستەرلى ولكە. ۇلىتاۋ – ۇلتىمىزدىڭ التىن بەسىگى، تاعىلىمدى تاريحىمىزدىڭ كۋاسى. ۇلىتاۋ توپىراعى – الىپ تۇلعالاردىڭ رۋحى توعىسقان جەر.
...تاريحى تەرەڭ ۇلىتاۋدىڭ قادىر-قاسيەتىن باعالاي ءبىلۋ – بارشامىزعا ورتاق پارىز.
...ۇلتتىڭ ۇياسى، بىرلىكتىڭ بەسىگى ۇلىتاۋدى ۇلىقتاۋ – ءبارىمىزدىڭ ورتاق مىندەتىمىز»، – دەگەن بولاتىن.
ءيا، ۇلىتاۋ – وسىنداي ۇلىق مەكەن، قاسيەتتى جەر!
ءبىزدىڭ ماقسات – ۇلت ۇياسى اتانعان وسىناۋ قاستەرلى مەكەننىڭ پەرزەنتى رەتىندە ونىڭ تاريحىن تۇگەندەۋگە ءوز حال-قادەرىمىزشە ات سالىسۋ; جالپى وسى وڭىرگە قاتىستى قىرۋار تاريحي دەرەك-دايەكتەر مەن مالىمەت-ماعلۇماتتاردى، سان الۋان تانىمدىق ەڭبەكتەر مەن مادەني-رۋحاني تۋىندىلاردى جۇيەلەپ-جيناقتاۋ; جيناقتاپ قانا قويماي، ولاردى «ۇلىتاۋ» اتتى ورتاق سەريا اياسىندا كەزەڭ-كەزەڭ، رەت-رەتىمەن كىتاپ قىلىپ شىعارىپ وتىرۋ. ءسويتىپ، ۇلىتاۋىمىزدى ۇلىقتاۋعا قولىمىزدان كەلگەنشە ۇلەس قوسىپ، ونىڭ ۇلاعات-تاعىلىمىن ۇعىنۋعا، قادىر-قاسيەتىن ءالى دە تەرەڭ تۇيسىنە تۇسۋگە سەپ بولۋ.
«قازاقتىڭ كەتبۇقاسى» قوعامدىق بىرلەستىگى مەن «كاۋسار» باسپاسى بىرلەسىپ قولعا العان بۇل جوبا اياسىندا، ءساتىن سالسا، تومەندەگىدەي سيپاتتاعى كىتاپتار جارىق كورەدى دەپ مەجەلەنىپ وتىر:
– ارعى-بەرگى اقىنداردىڭ ۇلىتاۋعا ارنالعان، ۇلىتاۋدىڭ قادىر-قاسيەتىن ايشىقتايتىن تاڭداۋلى ولەڭ-جىرلارى توپتاستىرىلعان جيناقتار;
– ءار كەزەڭدەگى كورنەكتى تۇلعالاردىڭ ۇلىتاۋ تۋرالى ايتقان، وسىناۋ قاسيەتتى مەكەننىڭ تاريحتاعى ورنى مەن ءمان-ماڭىزىن ايعاقتاپ، مەرەي-مارتەبەسىن اسقاقتاتار جۇرەكجاردى لەبىزدەرى مەن ءتۇيىن-تۇجىرىمدارى جيناقتالعان كىتاپتار;
– ۇلىتاۋ وڭىرىنە قاتىستى اڭىز-ءافسانالار، كونەدەن جەتكەن، ەل اۋزىنداعى ەستى اڭگىمەلەر جيناقتارى;
– ۇلىتاۋ تۋرالى، جالپى وسى وڭىردە وتكەن تاريحي وقيعالار جايلى دەرەك-دايەكتەر توپتاستىرىلعان كىتاپتار;
– وڭىردەگى مادەني-تاريحي ەسكەرتكىشتەر، قاسيەتتى ورىندار مەن كيەلى جەرلەر جايلى دەرەكتەر قامتىلعان جيناقتار;
– ۇلىتاۋدىڭ تاريحي تۇلعالارى جايلى دەرەكتى-تانىمدىق ەڭبەكتەر;
– ۇلىتاۋدىڭ كەشەلى-بۇگىنگى ايتۋلى ازاماتتارى جايلى دەرەكتەر نەمەسە ەسسە-ەستەلىك جيناقتارى;
– ۇلىتاۋ وڭىرىنە قاتىستى، وسى ايماقتا وتكەن تاريحي وقيعالار مەن تولاعاي تۇلعالار تۋرالى تاڭداۋلى كوركەم شىعارمالار;
– ۇلىتاۋدىڭ ءتول تۋماسى بولىپ تابىلاتىن، كەڭ كولەمدە مويىندالعان كورنەكتى قالامگەرلەردىڭ جەكە اۆتورلىق كىتاپتارى;
– جالپى ۇلىتاۋ قالامگەرلەرىنىڭ تاڭداۋلى شىعارمالارى توپتاستىرىلعان جيناقتار.
سونداي-اق، ۇلىتاۋدىڭ ءتول تۋماسى بولماسا دا، وسى ايماقتا ەڭبەك ەتىپ، ءوڭىردىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىنە، تاريحىن تۇگەندەۋگە ۇلەس قوسقان ايتۋلى ازاماتتاردىڭ، تاريحشى-زەرتتەۋشىلەردىڭ تىكەلەي ۇلىتاۋ وڭىرىنە قاتىستى ولكەتانۋ تاقىرىبىنداعى ەڭبەكتەرى نەمەسە ولاردىڭ وزدەرىنىڭ ونەگەلى ءومىرى جايلى تاعىلىمدى جازبالار دا نازاردان تىس قالماق ەمەس.
سەريا اياسىندا جارىق كورەتىن كىتاپتار سانى مەن ولاردى شىعارۋ ۋاقىتىن ناقتى ءبىر كەسىمدى مولشەر-كەزەڭمەن شەكتەپ وتىرعان جوقپىز. ويتكەنى بۇل نەعۇرلىم ومىرشەڭ جوبا بولسا، كەلەشەك كۇندەردە ءتۇرلى تىڭ دۇنيەلەرمەن تولىعا تۇسسە، سونىڭ ناتيجەسىندە ولكە تاريحى مەن مادەني-رۋحاني قۇندىلىقتارىمىزدى بولاشاق ۇرپاققا جۇيەلى دە جيناقى تۇردە، تولىمدى ميراس-مۇرا ەتىپ قالدىرساق دەگەن يگى نيەتىمىز بار.
وسىنداي ىزگى نيەتپەن قولعا العان اۋقىمدى جوبانىڭ العاشقى قارلىعاشى، كەشەلى-بۇگىنگى اقىندارىمىزدىڭ ۇلىتاۋعا ارنالعان تاڭداۋلى تۋىندىلارى توپتاستىرىلعان «بابا تاۋىم – باق تاۋىم» اتتى ولەڭدەر جيناعىن، مىنە، بۇگىن كوپشىلىك وقىرمان قاۋىمعا ۇسىنۋدىڭ ءساتى ءتۇسىپ وتىر.
لايىم، جاقسى ءىس جاراسىمدى جالعاسىن تاۋىپ، باعالى باستاما باياندى بولعاي!
تولەگەن بۇكىروۆ،
اقىلداستار القاسىنىڭ توراعاسى
بابا تاۋىم – باق تاۋىم. ولەڭدەر.
قۇراست.: ت. بۇكىروۆ، ق. قۇرمانسەيىت.
