Ulan-baıtaq Uly Dalanyń ortalyǵy, qazaq halqynyń ult bolyp uıysýy, derbes memleket retinde qaz turyp, qalyptasýy, eńse tikteýi, kemeldenýi jolynda aıryqsha mán-mańyzǵa ıe Ulytaýdyń shejire-tarıhy tym tereń, qadir-qasıeti zor, ulaǵat-taǵylymy mol.
Álem moıyndaǵan ǵulama ǵalym, akademık Q.Sátbaevtyń: «Orystarǵa Kreml qandaı qadirmendi bolsa, menińshe, qazaq eli úshin Ulytaý da sonshalyqty qasterli», – dep tujyrym jasaýy áste beker emes.
Al Tuńǵysh Prezıdent – Elbasy N.Nazarbaev Ulytaý baýraıynda sáti túsken aıtýly syr-suhbatynda bylaı degeni málim: «Myna ózimiz kelip otyrǵan Ulytaý – óte qasıetti jer. Ulytaý dep atalýynyń óziniń tarıhı máni bar. Qazaqtyń en dalasynyń qaı shetine barsań da, osyndaı qasıetti jerler tabylady... Degenmen, Ulytaýdyń orny bir basqa.
...Tarıhymyzdy tanytý úshin qazir kóp nárse jasap jatyrmyz. Sondaı tarıhtyń kýágeri – Ulytaý. Ony bilýimiz kerek».
Elbasy osylaı tolǵasa, Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Ulytaýǵa kelgen saparynda: «Bul – búkil qazaq eli qadir tutatyn qasterli ólke. Ulytaý – ultymyzdyń altyn besigi, taǵylymdy tarıhymyzdyń kýási. Ulytaý topyraǵy – alyp tulǵalardyń rýhy toǵysqan jer.
...Tarıhy tereń Ulytaýdyń qadir-qasıetin baǵalaı bilý – barshamyzǵa ortaq paryz.
...Ulttyń uıasy, birliktiń besigi Ulytaýdy ulyqtaý – bárimizdiń ortaq mindetimiz», – degen bolatyn.
Iá, Ulytaý – osyndaı ulyq meken, qasıetti jer!
Bizdiń maqsat – Ult uıasy atanǵan osynaý qasterli mekenniń perzenti retinde onyń tarıhyn túgendeýge óz hal-qaderimizshe at salysý; jalpy osy óńirge qatysty qyrýar tarıhı derek-dáıekter men málimet-maǵlumattardy, san alýan tanymdyq eńbekter men mádenı-rýhanı týyndylardy júıelep-jınaqtaý; jınaqtap qana qoımaı, olardy «Ulytaý» atty ortaq serııa aıasynda kezeń-kezeń, ret-retimen kitap qylyp shyǵaryp otyrý. Sóıtip, Ulytaýymyzdy ulyqtaýǵa qolymyzdan kelgenshe úles qosyp, onyń ulaǵat-taǵylymyn uǵynýǵa, qadir-qasıetin áli de tereń túısine túsýge sep bolý.
«Qazaqtyń Ketbuqasy» qoǵamdyq birlestigi men «Káýsar» baspasy birlesip qolǵa alǵan bul joba aıasynda, sátin salsa, tómendegideı sıpattaǵy kitaptar jaryq kóredi dep mejelenip otyr:
– arǵy-bergi aqyndardyń Ulytaýǵa arnalǵan, Ulytaýdyń qadir-qasıetin aıshyqtaıtyn tańdaýly óleń-jyrlary toptastyrylǵan jınaqtar;
– ár kezeńdegi kórnekti tulǵalardyń Ulytaý týraly aıtqan, osynaý qasıetti mekenniń tarıhtaǵy orny men mán-mańyzyn aıǵaqtap, mereı-mártebesin asqaqtatar júrekjardy lebizderi men túıin-tujyrymdary jınaqtalǵan kitaptar;
– Ulytaý óńirine qatysty ańyz-áfsanalar, kóneden jetken, el aýzyndaǵy esti áńgimeler jınaqtary;
– Ulytaý týraly, jalpy osy óńirde ótken tarıhı oqıǵalar jaıly derek-dáıekter toptastyrylǵan kitaptar;
– óńirdegi mádenı-tarıhı eskertkishter, qasıetti oryndar men kıeli jerler jaıly derekter qamtylǵan jınaqtar;
– Ulytaýdyń tarıhı tulǵalary jaıly derekti-tanymdyq eńbekter;
– Ulytaýdyń kesheli-búgingi aıtýly azamattary jaıly derekter nemese esse-estelik jınaqtary;
– Ulytaý óńirine qatysty, osy aımaqta ótken tarıhı oqıǵalar men tolaǵaı tulǵalar týraly tańdaýly kórkem shyǵarmalar;
– Ulytaýdyń tól týmasy bolyp tabylatyn, keń kólemde moıyndalǵan kórnekti qalamgerlerdiń jeke avtorlyq kitaptary;
– Jalpy Ulytaý qalamgerleriniń tańdaýly shyǵarmalary toptastyrylǵan jınaqtar.
Sondaı-aq, Ulytaýdyń tól týmasy bolmasa da, osy aımaqta eńbek etip, óńirdiń ósip-órkendeýine, tarıhyn túgendeýge úles qosqan aıtýly azamattardyń, tarıhshy-zertteýshilerdiń tikeleı Ulytaý óńirine qatysty ólketaný taqyrybyndaǵy eńbekteri nemese olardyń ózderiniń ónegeli ómiri jaıly taǵylymdy jazbalar da nazardan tys qalmaq emes.
Serııa aıasynda jaryq kóretin kitaptar sany men olardy shyǵarý ýaqytyn naqty bir kesimdi mólsher-kezeńmen shektep otyrǵan joqpyz. Óıtkeni bul neǵurlym ómirsheń joba bolsa, keleshek kúnderde túrli tyń dúnıelermen tolyǵa tússe, sonyń nátıjesinde ólke tarıhy men mádenı-rýhanı qundylyqtarymyzdy bolashaq urpaqqa júıeli de jınaqy túrde, tolymdy mıras-mura etip qaldyrsaq degen ıgi nıetimiz bar.
Osyndaı izgi nıetpen qolǵa alǵan aýqymdy jobanyń alǵashqy qarlyǵashy, kesheli-búgingi aqyndarymyzdyń Ulytaýǵa arnalǵan tańdaýly týyndylary toptastyrylǵan «Baba taýym – Baq taýym» atty óleńder jınaǵyn, mine, búgin kópshilik oqyrman qaýymǵa usynýdyń sáti túsip otyr.
Laıym, jaqsy is jarasymdy jalǵasyn taýyp, baǵaly bastama baıandy bolǵaı!
Tólegen BÚKIROV,
Aqyldastar alqasynyń tóraǵasy
Baba taýym – Baq taýym. Óleńder.
Qurast.: T. Búkirov, Q. Qurmanseıit.
