اسكەردە الىمجەتتىك كورىنىس الىپ، سالدارىنان ءجيى قايعىلى وقيعالار تىركەلىپ جاتادى. بۇل ءتارتىپتىڭ اقساۋىنان با؟ الدە اسكەري ءومىردىڭ قاتاڭ قاعيدالارىنا پسيحولوگيالىق ءالسىز بالالاردىڭ شىداماۋىنا بايلانىستى ما؟ بۇل تۋرالى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالىنىڭ ءتىلشىسى پسيحولوگ ەرمەك نۇرىموۆتان سۇراپ ءبىلدى.
“قازىرگى كەزدە اسكەردەگى ساربازداردىڭ ءولىمى جيىلەپ كەتۋىنىڭ باستى سەبەبى، بۇل - اسكەردەگى وزىندىك جۇيەنىڭ ءالى سول بۇرىنعى كەڭەس ۇكىمەتىندەگى جۇيەمەن قالىپ قويۋى. ول كەزدەگى اسكەري قىسىمعا بورىشىن وتەۋشىلەر شىداي الدى. ال قازىر تەلەفوندى عانا قولدانىپ، قيىنشالىق كورمەگەن جاستار اسكەرگە بارۋدا. ولار اسكەردەگى قاتاڭ جۇيەگە قالىپتاسا الماي، اسىرەسە پسيحولوگيالىق ءالسىز بالالار شىداي الماي جاتادى، بۇل- ءبىر. ەكىنشى كەزەكتە اسكەردە بولسىن، جالپى ءبىزدىڭ قوعامدا بولسىن ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ ءالى ءپىسىلىپ، جەتىلمەگەنىنىڭ سالدارىنان بولىپ وتىر. وزگە مەملەكەتپەن سالىستىرىپ قارايتىن بولساق، ماسەلەن، مۇسىلمان مەملەكەتى تۇركيا. ول جاقتا اسكەر 2 نەمەسە 3 جىلدىق. سوندا دا ولار “ەلىمدى، جەرىمدى قورعايمىن” دەپ اسكەرگە بارۋعا تالپىنىپ تۇرادى. ويتكەنى، ولاردىڭ يدەولوگياسى، ەلى مەن جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى مۇلدە باسقاشا. ال ءبىزدىڭ يدەولوگيانىڭ كەمشىل تۇستارى وتە كوپ. جاستاردىڭ ناقتى ماقساتى جوق بولعاندىقتان، ءماجبۇرلى تۇردە اسكەرگە بارعاندىقتان اسكەردە شىداي الماي جاتادى”، - دەدى پسيحولوگ.
ەرمەكتىڭ ايتۋىنشا، اسكەردە ءوز-وزىنە قول جۇمساۋدىڭ سالدارى اتا-انانىڭ بالالارىنا رۋحاني ازىقتى تولىققاندى بەرە الماعاندىعىندا بولۋى مۇمكىن.
“قازىر جۇمىسباستى اتا-انالار بالالارىنا رۋحاني ازىق بەرە الماي، اسكەردىڭ ماڭىزدىلىعىن تۇسىندىرمەي جاتادى. شەتەل ءپسيحياترى، عالىم ۆيكتور فرانكل فاشيستەردىڭ ەۆرەيلەردى قاماپ ۇستاپ وتىرعان كەزىندە ءسۋيتسيدتىڭ سالدارىن زەرتتەيدى. ەندى سول كەزدە ەۆرەيلەردىڭ قينالىپ جاتقان كەزدە ىشىندە قانشا قيىنشىلىق كورسە دە توتەپ بەرگەندەرى بار. بىراق قيىنشىلىققا شىداماي سول جەردە وزىنە-ءوزى قول جۇمساعاندارى دا بار. سولاردىڭ اراسىن اجىراتىپ، زەرتتەگەن كەزدە وسىنداي تۇجىرىمعا كەلگەن: ەگەر ادامنىڭ ءىشى بوس قۋىس كەزدە، ياعني ناقتى ماقساتى، ناقتى ومىرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى، رۋحاني ازىعى بولماعاندىقتان ولىمگە ءوزىن يتەرمەلەيدى ەكەن”،- دەيدى ول.
سونداي-اق، رۋحاني ازىقتان بولەك، ادام پسيحولوگيالىق ازىقپەن دە سۋسىنداۋى كەرەك ەكەن.
“ادامدا نەگىزى ءۇش ازىق بولۋى كەرەك. ءبىرىنشىسى، ول - رۋحاني ازىق، ەكىنشى - ماتەريالدىق ازىق، ءۇشىنشى - پسيحولوگيالىق ازىق. اكە-شەشەسى ماتەريالدىق ازىق دەپ، بۇكىل ماتەريالدى قاناعاتتاندىرۋ سالدارىنان، جۇمىس ىستەپ، بالالارىن كيىندىرىپ، ءىشىپ -جەگىزىپ جاتىر دەيىك. الايدا بالاعا قولداۋ، پسيحولوگيالىق تۇرعىدان كومەك جوق. بالا كەزدەن ۇلتتىق تاربيەنى، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى تولىققاندى سىندىرە المايدى. مىسالى، نەنىڭ جامان، نەنىڭ جامان ەكەنىن كورسەتۋ كەرەك. كىشكەنتايىندا ەرتەگى ايتىپ، باتىرلاردىڭ قانداي قيىندىقتا وسكەنىن كورسەتۋ. مىنە، وسىندايدى جاستايىنان بالالارىنا سىڭىرمەگەندىكتەن ولاردىڭ پسيحولوگياسى وتە ءالسىز بولادى. ودان كەيىن گەننەن كەلۋى دە مۇمكىن. اتا-بابالارى سۋيتسيدكە جاقىن بولۋى مۇمكىن. مۇنى دا زەرتتەۋ كەرەك”، -دەدى پسيحولوگ.
پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، كەز كەلگەن ادام اسكەرگە بارماس بۇرىن پسيحولوگيالىق دايىندىقتان ءوتۋى كەرەك.
“مەن ستۋدەنتتەرىمە “اسكەرگە بارعىلارىڭ كەلە مە؟” دەپ سۇراعانمىن. سوندا تۇسىنگەنىم، قازاق توبىنىڭ 99%-ى “بارامىن” دەپ قۇلشىنىپ وتىرادى. ال ورىس توبىنىڭ باسىم كوپشىلىگى “ۋاقىتىمدى كەتىرگىم كەلمەيدى، بارمايمىن” دەپ جاۋاپ بەرەدى. سوندا ءبىر جاعىنان قاراپ وتىرساق اۋىلدا وسكەن نەمەسە سول تازا قازاقي وتباسىنداعى بالالاردىڭ ەلىن قورعاۋ، وتانىن قورعاۋعا دەگەن قۇلشىنىسى بار ەكەنىن بايقايسىڭ. ال ورىس توبىندا وسكەن بالالاردىڭ مەيلى قازاعى بولسىن، ورىسى بولسىن ولاردىڭ بارۋعا دەگەن ىقتيمالدىلىعى وتە تومەن. اسكەردە قورىقپاس ءۇشىن وتباسىنان بولەك، مەكتەپ قابىرعاسىندا دا ۇيرەتۋ قاجەت. قازىرگى جاستارعا كوممۋنيكاتسيا جەتپەيدى. سونىڭ سالدارىنان اسكەردە زارداپ شەگىپ جاتادى”،- دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى.
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
