مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا وڭدەۋشى ونەركاسىپتى دامىتۋعا باسىمدىق بەرە وتىرىپ، جاڭا ينۆەستيتسيالىق تسيكلدى ىسكە قوسۋ جونىندە تاپسىرما بەرگەنى بەلگىلى. قازىرگى تاڭدا الماتى قالاسىنداعى يندۋستريالىق ايماق پەن «يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار پاركى» ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىندا (اەا) ءوندىرىس ورنالاستىرۋعا ينۆەستورلار تاراپىنان سۇرانىس قولجەتىمدى ۇسىنىستان اسىپ وتىر. بۇل تۋرالى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن ەسەپتىك ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىندا الماتى قالاسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدى مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
قالا اكىمىنىڭ ايتۋىنشا، ينۆەستورلار سۇرانىسىن قاناعاتتاندىرۋ ماقساتىندا الماتى قالاسىنىڭ يندۋستريالىق ايماعىنىڭ اۋماعىن 634 گەكتارعا كەڭەيتۋ جوسپارلانىپ وتىر. سونىمەن قاتار، «يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار پاركى» ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىنىڭ قىزمەتى قايتا قارالىپ، ونىڭ اۋماعىن ۇلعايتۋ جانە جەڭىلدىكتەردىڭ قولدانىلۋ مەرزىمىن 2050 جىلعا دەيىن ۇزارتۋ كوزدەلگەن.
2026–2028 جىلدار ارالىعىندا الماتى قالاسىندا جالپى قۇنى 2,3 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن 165 ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل جوبالار الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋعا تىڭ سەرپىن بەرىپ، جاڭا وندىرىستەردىڭ ىسكە قوسىلۋىنا مۇمكىندىك اشادى. قابىلدانعان شارالاردىڭ ناتيجەسىندە 2030 جىلعا قاراي وڭدەۋشى ونەركاسىپ ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى 40 پايىزعا ارتىپ، 7 ملرد اقش دوللارىنا دەيىن جەتەدى دەپ كۇتىلۋدە.
قالانىڭ زاماناۋي كولىك قاڭقاسىن قالىپتاستىرۋ دا نەگىزگى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. الماتى قالاسى اكىمدىگى راديالدى جولداردى تەسۋ جانە ءىرى كولىك ايرىقتارىن سالۋ جۇمىستارىن الماتى وبلىسى اۋماعىندا قالا بيۋدجەتى ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعان. دارحان ساتىبالدىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل شارالار ۇلكەن الماتى اينالما اۆتوموبيل جولىمەن (باكاد) كولىك ينتەگراتسياسىن جەدەلدەتىپ، اگلومەراتسيا ىشىندەگى بايلانىستى كۇشەيتەدى.
«الداعى ەكى جىلدا كوشەلەردى تەسۋ، ەكى كولىك ايرىعىن جانە ەكى كوپىردى قايتا جاڭعىرتۋ بويىنشا 14 ءىرى جوبا جۇزەگە اسىرىلادى. بۇل جول جەلىسىنىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن ەداۋىر ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار، اقجار، راحات-مادەنيەت، بورالداي جانە تەرەكتى شاعىناۋداندارىندا جالپى ۇزىندىعى 100 شاقىرىمنان اساتىن جول ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ جۇمىستارى اياقتالادى. بۇعان قوسا، الماتىنىڭ تاۋ بوكتەرى ايماعىندا 31 شاقىرىم جول سالۋ جوسپارلانعان»، — دەدى قالا اكىمى.
قالاداعى جولداردىڭ جاقسى كۇيدە بولۋ دەڭگەيىن 95 پايىز دەڭگەيىندە ساقتاۋ ماقساتىندا جىل سايىن كەمىندە 250 شاقىرىم جولعا ورتاشا جوندەۋ جۇرگىزۋ كوزدەلگەن.
اكىمنىڭ مالىمەتىنشە، 2026 جىلى «قالقامان» مەترو ستانتسياسى پايدالانۋعا بەرىلەدى. الداعى ءۇش جىل ىشىندە ءبىرىنشى جەلىنىڭ ءۇشىنشى كەزەڭى — قالقاماننان «بارلىق» بازارىنا دەيىنگى بولىگى ىسكە قوسىلادى. سونىمەن قاتار، مەترونىڭ ەكىنشى جانە ءۇشىنشى جەلىلەرى جوبالانىپ، جەدەل اۆتوبۋس باعىتى — BRT جۇيەسىن دامىتۋ جۇمىستارى جالعاسادى. بۇل جوبالار جۇزەگە اسقان جاعدايدا، 2030 جىلعا قاراي قوعامدىق كولىكتى كۇندەلىكتى پايدالانۋشىلار سانى 1,6 ملن-نان 3 ملن ساپارعا دەيىن وسەدى.
دارحان ساتىبالدى قوعامدىق كولىكتى دامىتۋ ماسەلەسىنە دە توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، قالادا ءۇش جاڭا اۆتوبۋس پاركى سالىنىپ جاتىر، سونداي-اق قولدانىستاعى پاركتەردە گاز جانە ەلەكترمەن قۋاتتاۋ ستانتسيالارى ورناتىلادى. اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن دەمالىسى ءۇشىن 20 ايالدامالىق-اينالمالى الاڭ سالىنادى. سونىمەن قاتار، قالا مەن قالا ماڭىن بايلانىستىراتىن ءۇش كولىك-اۋىستىرۋ تورابى قۇرىلادى. ەلەكتروساموكاتتار مەن ۆەلوسيپەدتەرگە ارنالعان ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ ماقساتىندا قوسىمشا 55 شاقىرىم ۆەلوجول جانە مىڭنان استام تۇراق ورنى سالۋ جوسپارلانعان.
قالا اۋماعىنداعى كەڭىستىكتىك تەڭسىزدىكتى جويۋ ءۇشىن قالالىق پوليتسەنترلەردى قالىپتاستىرۋ جۇمىستارى باستالدى. ءاربىر پوليتسەنتر تۇرعىندار ءۇشىن دەربەس تارتىلىس نۇكتەسىنە اينالىپ، قاجەتتى ينفراقۇرىلىممەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
«جوبانىڭ نەگىزىندە قالالىق بەلسەندىلىكتىڭ جاڭا ورتالىقتارىن قالىپتاستىرۋ يدەياسى جاتىر. پوليتسەنترلەردى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىن ازىرلەۋگە حالىقارالىق ساراپشىلار تارتىلدى. العاشقى كەزەڭدە “شىعىس قاقپاسى” جانە “باتىس” پوليتسەنترلەرىن دامىتۋ باسىم باعىت بولادى. بۇل اۋماقتاردا تاقىرىپتىق ويىن-ساۋىق پاركى، الماتى سۋ كانالى، Almaty AI Park, EXPO Center, جاڭا ستاديون جانە وزگە دە ماڭىزدى نىساندار ورنالاستىرىلادى. بۇل جوبالار تاريحي ورتالىققا تۇسەتىن جۇكتەمەنى ازايتىپ، قالانىڭ بارلىق اۋداندارىندا ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، — دەدى دارحان ساتىبالدى.
سونىمەن قاتار، قالانىڭ جوعارعى بولىگىندە كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا قويىلعان ءموراتوريدى ەسكەرە وتىرىپ، الماتى قالاسىنىڭ باس جوسپارىن تۇزەتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر.
