كورەي تىلىنەن اۋدارۋدىڭ ەرەكشەلىكتەرى مەن قيىندىقتارى

1231
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/cQsLeGLtT8zMwDawdE3GuGhQPagxxE611OP5WAmG.jpg

كورەي تىلىنەن اۋدارۋمەن اينالىسقاندا ەڭ الدىمەن سەزىنەتىن نارسە – بۇل ءتىلدىڭ قازاق تىلىنە دە، ورىس تىلىنە دە ۇقسامايتىن مۇلدە بولەك جۇيەسى بار ەكەنى. سويلەمنىڭ قۇرىلىمىنان باستاپ، ءار ءسوزدىڭ ماعىناسىنا دەيىن بىزگە تانىس ەمەس لوگيكاعا باعىنادى. مىسالى، قاراپايىم ءبىر ەتىستىكتىڭ ءوزى بىرنەشە دەڭگەيدە وزگەرەدى: “가다” – جاي عانا “بارۋ”، ال ەگەر ۇلكەنگە نەمەسە سىيلى ادامعا ايتىلسا “가십니다” بولىپ وزگەرەدى. قازاقشاعا اۋدارعاندا ءبىز مۇنداي ايىرماشىلىقتى كورسەتە المايمىز، سەبەبى تىلىمىزدە قۇرمەت كاتەگوريالارى گرامماتيكادا ەمەس، ءسوز تاڭداۋدا، سىپايىلىقتا كورىنەدى. سول سەبەپتى ءماتىندى اۋداراردا “سوزبە-ءسوز بە، الدە ءمان-ماعىناسىن ساقتاپ قانا جەتكىزەيىن بە؟” دەگەن سۇراق ۇنەمى تۋىندايدى. ءسوز ءتارتىبى دە ۇنەمى قيىندىق تۋدىرادى. كورەي تىلىندە بايانداۋىش ارقاشان سوڭىندا تۇرادى. بىزدە دە سويلەم سوڭىنا ءجيى قويىلادى، بىراق كورەيدە تولىقتاۋىشتار ۇزاق-ۇزاق ءتىزىلىپ كەلىپ، ەڭ سوڭىندا عانا ءىس-ارەكەت ايتىلادى. مىسالى: “저는 어제 도서관에서 한국어 책을 읽었습니다.” – “مەن كەشە كىتاپحانادا كورەي تىلىندەگى كىتاپ وقىدىم.” قازاقشاعا اۋدارعاندا ءبارى قالىپتى كورىنگەنىمەن، كۇردەلى سويلەمدەردە ءتىپتى ءبىر ابزاتس بويى سوڭعى ەتىستىكتى كۇتەسىڭ. بۇل وقىرمانعا دا، اۋدارماشىعا دا شىدامدى بولۋدى تالاپ ەتەدى.

ەڭ اۋىر ءسات – مادەنيەتكە ءتان ۇعىمداردى جەتكىزۋ. مىسالى، “정” دەگەن ءسوز بار. تۋرا بالاماسى جوق. بىردە “مەيىرىم”، بىردە “جاقىندىق”، كەيدە ءتىپتى “ادامدار اراسىنداعى جىلىلىق” بولىپ شىعادى. بىراق ونىڭ تەرەڭىندە تەك كورەيلەر سەزىنەتىن ەرەكشە بايلانىس جاتىر. سول سياقتى “한” دەگەن ءسوز – مۇڭ، شەر، وكىنىش، اشۋ، ءبارى ارالاسقان سەزىم. قازاقشاعا ءبىر سوزبەن جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. وسىندايدا اۋدارماشى تەك ءسوزدى ەمەس، ءبۇتىن مادەنيەتتى ءتۇسىندىرىپ بەرۋى كەرەك بولادى. كەيدە ماقال-ماتەلدەرمەن نەمەسە يديومالارمەن جۇمىس ىستەۋ ودان دا قيىن. ماسەلەن، “개구리 올챙이 적 생각 못한다” – تۋرا اۋدارساڭ “باقا كەزىندە شورەلەكتى بولعانىن ويلامايدى”. قازاق وقىرمانىنا بۇل تۇسىنىكسىز. سوندىقتان ونى “ادام وتكەنىن ۇمىتادى” دەپ بالامالاپ بەرەسىڭ. بىراق وسى ساتتە ءوز-وزىڭە سۇراق قوياسىڭ: مەن جازۋشىنىڭ ويىنا ادال بولدىم با، الدە ءوز مادەنيەتىمە بەيىمدەپ جىبەردىم بە؟

ادەبي اۋدارمادا بۇل ماسەلەلەر ودان دا كۇردەلەنەدى. كورەي جازۋشىلارى ويدى قىسقا سويلەمدەرمەن، ۇزىك ىرعاقپەن بەرەدى. ال قازاق تىلىندە ويدى تولىق جەتكىزۋگە بەيىمبىز. ەگەر سوزبە-ءسوز اۋدارساڭ، ءماتىن تىم قۇرعاق شىعادى. ال ءستيلدى ساقتايمىن دەسەڭ، سويلەمدەردى وڭدەپ، كەيدە ءوز ءتىلىڭنىڭ مۇمكىندىگىن پايدالانىپ جازاسىڭ. مىسالى، “그녀는 바람처럼 속삭였다” دەگەن سويلەمدى تۋرا اۋدارساق “ول جەلدەي سىبىرلادى”. بىراق قازاق وقىرمانىنا اسەرلى ەتۋ ءۇشىن “ول سىبىر ەتكەندە، جەل جاپىراق اراسىنان سىبىرلاي وتكەن سياقتى بولدى” دەپ جازۋعا تۋرا كەلەدى. مۇندا تۇپنۇسقا مەن بالامانىڭ اراسىنداعى نازىك شەكارا تاعى دا كورىنەدى.

كورەي تىلىنەن اۋدارما جاساۋ – سوزدەردى الماستىرۋ ەمەس، ەكى دۇنيەنىڭ اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋ. ءبىر جاعىندا – اۆتوردىڭ ويى، ەكىنشى جاعىندا – جاڭا تىلدەگى وقىرمان. سول ەكى ارادا جۇرگەندە، كەيدە ءوزىمدى كوپىردىڭ ۇستىندە تۇرعانداي سەزىنەمىن: ءبىر قادام ارتىق جاساساڭ – تۇپنۇسقادان الىستايسىڭ، ءبىر قادام كەم بولسا – وقىرمانعا تۇسىنىكسىز قالادى. ناعىز قيىندىق تا، ناعىز قىزىق تا وسىندا.

پىكىرلەر