قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ەل ىشىندە ادام ساۋداسىنا قاتىسى بار ەكى ءىرى ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپتىڭ زاڭسىز قىزمەتىن اشكەرەلەپ، ولاردىڭ جولىن كەستى. بۇل تۋرالى مينيسترلىكتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى رەسمي حابارلادى.
جەدەل وپەراتسيا بارىسى
ءىىم مالىمەتىنشە، ارنايى جەدەل-ىزدەستىرۋ شارالارى ۇزاق ۋاقىت بويى دايىندالىپ، بىرنەشە اي بويى قۇپيا تۇردە جۇرگىزىلگەن. استانا قالاسى مەن سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى بويىنشا ۇيىمداسقان قىلمىسقا قارسى كۇرەس باسقارمالارى، سونداي-اق پروكۋراتۋرا ورگاندارى ۇيلەسىمدى جۇمىس اتقارعان. بىرلەسكەن جەدەل وپەراتسيا ناتيجەسىندە جىنىستىق قاناۋعا نەگىزدەلگەن قىزمەت تۇرلەرىن ۇيىمداستىرىپ، جۇيەلى تۇردە جارنامالاعان ەكى ءىرى قىلمىستىق توپتىڭ ارەكەتى اشكەرەلەندى. ولار ينتەرنەت-رەسۋرستاردى كەڭىنەن پايدالانىپ، الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن تانىمال حابارلاندىرۋ پلاتفورمالارى ارقىلى كليەنت تارتقان.
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ حابارلاۋىنشا، قىلمىستىق جەلىنىڭ قىزمەتى جاقسى ۇيىمداستىرىلعان جانە كەڭ اۋقىمدى بولعان. ارنايى دايىندالعان ديسپەتچەرلىك توپتار ونلاين رەجيمدە جۇمىس ىستەپ، كليەنتتەردى قابىلداپ، قارجىلىق وپەراتسيالاردى جۇرگىزىپ وتىرعان.
قارجى اينالىمى مەن زاڭسىز تابىس
الدىن الا مالىمەتتەرگە سايكەس، قىلمىستىق توپتىڭ كۇندەلىكتى تابىسى 1,5 ميلليون تەڭگەگە دەيىن جەتكەن. ال 2024 جىلدىڭ باسىنان بەرى ولاردىڭ قارجى اينالىمى 1,7 ميلليارد تەڭگەدەن اسقان. بۇل كورسەتكىش ۇيىمداسقان توپتىڭ تەك ىشكى نارىقتا عانا ەمەس، حالىقارالىق دەڭگەيدە دە بايلانىستارى بولۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىك تۋعىزۋدا.ء ىىم وكىلدەرى اتاپ وتكەندەي، مۇنداي تابىستىڭ كولەمى ولاردىڭ قىزمەتىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلعانىن، سونىمەن بىرگە ۇزاق ۋاقىت بويى ەش كەدەرگىسىز جۇمىس ىستەپ كەلگەنىن كورسەتەدى.
تاركىلەنگەن مۇلىكتەر
وپەراتسيا بارىسىندا بىرنەشە مەكەنجايعا ءتىنتۋ جۇرگىزىلىپ، قىلمىستىق توپقا تيەسىلى كوپتەگەن دالەلدەمەلەر تابىلدى. اتاپ ايتقاندا:
• ءىرى كولەمدەگى قولما-قول اقشا،
• بانكتىك كارتالار مەن ەسەپشوتتار،
• قىمبات اۆتوكولىكتەر،
• كومپيۋتەرلىك تەحنيكا مەن سمارتفوندار،
• تسيفرلىق اقپارات تاسىمالداعىشتار،
• سونداي-اق قىلمىستىق قىزمەتتى ۇيىمداستىرۋعا قاتىستى وزگە دە زاتتار بار.
بۇل مۇلىكتەردىڭ بارلىعى زاڭسىز جولمەن تابىلعان كىرىستەر ەسەبىنەن الىنعانى انىقتالدى. تەرگەۋ ورگاندارى اتالعان اكتيۆتەردى مەملەكەت كىرىسىنە تاركىلەۋ ماسەلەسىن قاراستىرىپ وتىر.
كۇدىكتىلەردىڭ ۇستالۋ جاعدايى
قازىرگى تاڭدا قىلمىستىق توپتاردىڭ نەگىزگى مۇشەلەرى مەن ولاردىڭ جاقىن سىبايلاستارى ۇستالىپ، ۋاقىتشا قاماۋعا الىنعان. تەرگەۋ بارىسىندا ولاردىڭ ارقايسىسىنىڭ ۇيىمداسقان قىلمىس جۇيەسىندەگى ءرولى انىقتالۋدا. اتالعان فاكتىلەر بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قىلمىستىق كودەكسىنىڭ بىرنەشە بابى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. اتاپ ايتقاندا:
• 262-باپ – «ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ قۇرۋ جانە وعان قاتىسۋ»، بۇل باپ بويىنشا توپتى قۇرۋشى نەمەسە وعان قاتىسۋشى تۇلعالار جاۋاپقا تارتىلادى;
• 128-باپ – «ادام ساۋداسى»، بۇل باپ ادامدى كۇشپەن، الداۋ نەمەسە باسقا دا جولدارمەن ساۋدالاۋمەن اينالىساتىندارعا قاتىستى قولدانىلادى;
• سونىمەن قاتار وزگە دە باپتار، مىسالى، الاياقتىق، جالعان قۇجات جاساۋ نەمەسە قىلمىستىق كىرىستى زاڭداستىرۋ سياقتى ارەكەتتەرگە قاتىستى دا قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلعان.
قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس، مۇنداي قىلمىستار ءۇشىن 12 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ، سونداي-اق مۇلكىن تاركىلەۋ تۇرىندەگى جازا قاراستىرىلعان.
ينتەرنەت ارقىلى جاسالاتىن قىلمىستارعا توسقاۋىل
ءىىم وكىلدەرى ينتەرنەت پەن الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ قىلمىستىق ماقساتتا قولدانىلۋى سوڭعى جىلدارى جيىلەپ كەتكەنىن اتاپ ءوتتى. وسىعان بايلانىستى مينيسترلىك باسقا دا مۇددەلى ۆەدومستۆولارمەن بىرلەسىپ، زاڭسىز قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن ينتەرنەت-پلاتفورمالاردى انىقتاۋ جانە بۇعاتتاۋ جۇمىستارىن جۇيەلى تۇردە جالعاستىرىپ كەلەدى.
ماسەلەن، 2023 جىلى ەلىمىزدە 300-دەن استام ينتەرنەت-رەسۋرس بۇعاتتالعان، ولاردىڭ ىشىندە جىنىستىق قاناۋعا، قۇمار ويىندارعا جانە الاياقتىق ارەكەتتەرگە ارنالعان سايتتار بار.
حالىقارالىق سيپاتتاعى قىلمىس
قازىرگى تاڭدا جىنىستىق قاناۋ مەن ادام ساۋداسى – بۇكىل الەم بويىنشا قاۋىپتى ءارى تابىستى قىلمىس تۇرلەرىنىڭ ءبىرى سانالادى. بۇۇ دەرەكتەرىنە سايكەس، جىل سايىن الەمدە ميلليونداعان ادام ەڭبەك پەن جىنىستىق قاناۋعا ۇشىرايدى. قازاقستان دا بۇل جاعىنان ترانزيتتىك جانە قابىلداۋشى ەل رەتىندە قاۋىپ-قاتەر ايماعىنا كىرەدى.
سوندىقتان ۇكىمەت بۇل ماسەلەگە ەرەكشە نازار اۋدارىپ، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ الەۋەتىن بارىنشا پايدالانۋدا. ءىىم وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، الداعى ۋاقىتتا دا مۇنداي قىلمىستىق ارەكەتتەرگە قارسى كۇرەس كۇشەيتىلىپ، حالىقارالىق ۇيىمدارمەن بىرلەسكەن شارالار جالعاساتىن بولادى.
بۇل ارنايى وپەراتسيا – مەملەكەتىمىزدىڭ ادام ساۋداسىنا قارسى كۇرەستەگى ماڭىزدى قادامى. قىلمىستىق توپتاردىڭ اشكەرەلەنۋى ەلىمىزدەگى قۇقىقتىق ءتارتىپتى نىعايتىپ قانا قويماي، قوعامدى زاڭسىز ارەكەتتەردەن قورعاۋدىڭ ناقتى دالەلى بولىپ وتىر.ء ىىم حالىقتى ساق بولۋعا، كۇدىكتى جاعدايلار مەن ينتەرنەتتەگى زاڭسىز ۇسىنىستار تۋرالى دەرەۋ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا حابارلاۋعا شاقىردى.
ۇقساس جاڭالىقتار
