Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі ел ішінде адам саудасына қатысы бар екі ірі ұйымдасқан қылмыстық топтың заңсыз қызметін әшкерелеп, олардың жолын кесті. Бұл туралы министрліктің баспасөз қызметі ресми хабарлады.
Жедел операция барысы
ІІМ мәліметінше, арнайы жедел-іздестіру шаралары ұзақ уақыт бойы дайындалып, бірнеше ай бойы құпия түрде жүргізілген. Астана қаласы мен Солтүстік Қазақстан облысы бойынша Ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес басқармалары, сондай-ақ прокуратура органдары үйлесімді жұмыс атқарған. Бірлескен жедел операция нәтижесінде жыныстық қанауға негізделген қызмет түрлерін ұйымдастырып, жүйелі түрде жарнамалаған екі ірі қылмыстық топтың әрекеті әшкереленді. Олар интернет-ресурстарды кеңінен пайдаланып, әлеуметтік желілер мен танымал хабарландыру платформалары арқылы клиент тартқан.
Құқық қорғау органдарының хабарлауынша, қылмыстық желінің қызметі жақсы ұйымдастырылған және кең ауқымды болған. Арнайы дайындалған диспетчерлік топтар онлайн режимде жұмыс істеп, клиенттерді қабылдап, қаржылық операцияларды жүргізіп отырған.
Қаржы айналымы мен заңсыз табыс
Алдын ала мәліметтерге сәйкес, қылмыстық топтың күнделікті табысы 1,5 миллион теңгеге дейін жеткен. Ал 2024 жылдың басынан бері олардың қаржы айналымы 1,7 миллиард теңгеден асқан. Бұл көрсеткіш ұйымдасқан топтың тек ішкі нарықта ғана емес, халықаралық деңгейде де байланыстары болуы мүмкін деген күдік туғызуда. ІІМ өкілдері атап өткендей, мұндай табыстың көлемі олардың қызметінің жоғары деңгейде ұйымдастырылғанын, сонымен бірге ұзақ уақыт бойы еш кедергісіз жұмыс істеп келгенін көрсетеді.
Тәркіленген мүліктер
Операция барысында бірнеше мекенжайға тінту жүргізіліп, қылмыстық топқа тиесілі көптеген дәлелдемелер табылды. Атап айтқанда:
• ірі көлемдегі қолма-қол ақша,
• банктік карталар мен есепшоттар,
• қымбат автокөліктер,
• компьютерлік техника мен смартфондар,
• цифрлық ақпарат тасымалдағыштар,
• сондай-ақ қылмыстық қызметті ұйымдастыруға қатысты өзге де заттар бар.
Бұл мүліктердің барлығы заңсыз жолмен табылған кірістер есебінен алынғаны анықталды. Тергеу органдары аталған активтерді мемлекет кірісіне тәркілеу мәселесін қарастырып отыр.
Күдіктілердің ұсталу жағдайы
Қазіргі таңда қылмыстық топтардың негізгі мүшелері мен олардың жақын сыбайластары ұсталып, уақытша қамауға алынған. Тергеу барысында олардың әрқайсысының ұйымдасқан қылмыс жүйесіндегі рөлі анықталуда. Аталған фактілер бойынша Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің бірнеше бабы бойынша қылмыстық іс қозғалды. Атап айтқанда:
• 262-бап – «Ұйымдасқан қылмыстық топ құру және оған қатысу», бұл бап бойынша топты құрушы немесе оған қатысушы тұлғалар жауапқа тартылады;
• 128-бап – «Адам саудасы», бұл бап адамды күшпен, алдау немесе басқа да жолдармен саудалаумен айналысатындарға қатысты қолданылады;
• сонымен қатар өзге де баптар, мысалы, алаяқтық, жалған құжат жасау немесе қылмыстық кірісті заңдастыру сияқты әрекеттерге қатысты да қылмыстық жауапкершілік қарастырылған.
Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, мұндай қылмыстар үшін 12 жылға дейін бас бостандығынан айыру, сондай-ақ мүлкін тәркілеу түріндегі жаза қарастырылған.
Интернет арқылы жасалатын қылмыстарға тосқауыл
ІІМ өкілдері интернет пен әлеуметтік желілердің қылмыстық мақсатта қолданылуы соңғы жылдары жиілеп кеткенін атап өтті. Осыған байланысты министрлік басқа да мүдделі ведомстволармен бірлесіп, заңсыз қызметті жүзеге асыру үшін қолданылатын интернет-платформаларды анықтау және бұғаттау жұмыстарын жүйелі түрде жалғастырып келеді.
Мәселен, 2023 жылы елімізде 300-ден астам интернет-ресурс бұғатталған, олардың ішінде жыныстық қанауға, құмар ойындарға және алаяқтық әрекеттерге арналған сайттар бар.
Халықаралық сипаттағы қылмыс
Қазіргі таңда жыныстық қанау мен адам саудасы – бүкіл әлем бойынша қауіпті әрі табысты қылмыс түрлерінің бірі саналады. БҰҰ деректеріне сәйкес, жыл сайын әлемде миллиондаған адам еңбек пен жыныстық қанауға ұшырайды. Қазақстан да бұл жағынан транзиттік және қабылдаушы ел ретінде қауіп-қатер аймағына кіреді.
Сондықтан Үкімет бұл мәселеге ерекше назар аударып, құқық қорғау органдарының әлеуетін барынша пайдалануда. ІІМ өкілдерінің айтуынша, алдағы уақытта да мұндай қылмыстық әрекеттерге қарсы күрес күшейтіліп, халықаралық ұйымдармен бірлескен шаралар жалғасатын болады.
Бұл арнайы операция – мемлекетіміздің адам саудасына қарсы күрестегі маңызды қадамы. Қылмыстық топтардың әшкереленуі еліміздегі құқықтық тәртіпті нығайтып қана қоймай, қоғамды заңсыз әрекеттерден қорғаудың нақты дәлелі болып отыр. ІІМ халықты сақ болуға, күдікті жағдайлар мен интернеттегі заңсыз ұсыныстар туралы дереу құқық қорғау органдарына хабарлауға шақырды.
