عالىمدار دابىل قاعۋدا. كاسپي تەڭىزى رەكوردتىق دەڭگەيگە دەيىن تومەندەدى

1938
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/gBNLfoLbISUKsxgdoxNeZUbc6iG5wGVM346bfMU4.jpg

كاسپي تەڭىزى دەڭگەيى باقىلاۋ جۇرگىزىلگەن بۇكىل كەزەڭ ىشىندە ەڭ تومەنگى دەڭگەيگە دەيىن جەتتى. قازىر ول بالتىق بيىكتىك جۇيەسى بويىنشا مينۋس 29 مەتردەن تومەن. بۇل تۋرالى تاسس اگەنتتىگىنە ۆولجسكو-كاسپي فيليالى – كاسپي بالىق شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى (كاسپنيرح) مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا”.

دەڭگەيدىڭ تومەندەۋى ەڭ الدىمەن رەسەي مەن قازاقستان جاعالاۋلارىن شايىپ جاتقان تەڭىزدىڭ تاياز سولتۇستىك بولىگىندە بايقالۋدا.

كاسپي تەڭىزى دەڭگەيىنىڭ تومەندەۋى 1990-جىلداردىڭ ورتاسىنان بەرى جالعاسىپ كەلەدى. 2020 جىلدان باستاپ تەڭىز دەڭگەيى شامامەن 0,8 مەترگە تومەندەگەن. بۇل ءۇردىس نەگىزىنەن كاسپيدىڭ باستى سۋ كوزى – جايىق وزەنىنىڭ جىلدىق اعىسىنىڭ ازايۋىمەن بايلانىستى. قازىردىڭ وزىندە تۇششى سۋدىڭ كەلۋى ازايعان كۇيىندە قالىپ وتىر. 

«قازىرگى ۋاقىتتا كاسپي تەڭىزىنىڭ دەڭگەيى باقىلاۋ تاريحىنداعى ەڭ تومەنگى شەككە جەتتى – بالتىق جۇيەسى بويىنشا مينۋس 29 مەتردەن تومەن.

سۋ دەڭگەيىنىڭ تومەندەۋى ەڭ الدىمەن تاياز سولتۇستىك بولىگىندە قاتتى بايقالادى. بۇل رەسەي مەن قازاقستان جاعالاۋلارىن شايىپ جاتقان ايماق. بۇل جەردە شەگىنىپ جاتقان تەڭىز ءتۇبىنىڭ ۇلكەن اۋماقتارىن اشىپ تاستايدى. ال ءدال وسى بولىكتەر تەڭىز تىرشىلىگىنە ەڭ باي ايماقتار بولىپ سانالادى. سۋ ايدىنىنىڭ ازايۋى بۇل تىرشىلىك يەلەرىنە كەرى اسەرىن تيگىزۋدە»، – دەدى فيليال وكىلدەرى.

مامانداردىڭ ايتۋىنشا، تەڭىز دەڭگەيىنىڭ تومەندەۋىنە ەڭ الدىمەن وزەن سۋلارىمەن كەلەتىن سۋدىڭ ازايۋى سەبەپ. اسىرەسە، تەڭىزگە قۇياتىن وزەن اعىسىنىڭ 80%-ىن جانە جالپى سۋ بالانسىنىڭ شامامەن 64%-ىن قۇرايتىن جايىقتىڭ ۇلەسى زور. سوڭعى ءتورت جىلدا جايىقتىڭ جىلدىق سۋ اعىمى 210–232 تەكشە كيلومەتر شاماسىندا، بۇل كوپجىلدىق ورتاشا كورسەتكىشتەن (شامامەن 250 تەكشە كيلومەتر) ايتارلىقتاي تومەن. سونىمەن قاتار، اتموسفەراداعى پارنيكتىك گازداردىڭ كوبەيۋى سالدارىنان تەمپەراتۋرا ءوسىپ، تەڭىز جانە وزەن بەتىنەن بۋلانۋ كۇشەيىپ جاتىر. بۇدان بولەك، ادامدار وزەن سۋلارىن سۋارۋ، ونەركاسىپ جانە تۇرعىن-كوممۋنالدىق قاجەتتىلىكتەرگە بەلسەندى پايدالانادى. بۇل دا كاسپيدى قورەكتەندىرەتىن وزەندەردەگى سۋ كولەمىنىڭ ازايۋىنا اكەلۋدە.

ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن كاسپي تەڭىزىنىڭ تومەندەۋىنەن ورىن الاتىن زارداپتار تۋرالى زەرتتەۋ ماقالا جاريالادىق. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، ءححى عاسىر سوڭىنا قاراي تەڭىزدىڭ قازاقستانداعى بولىگى شولگە اينالۋ قاۋپى بار.

پىكىرلەر