ەلىمىزدەگى ينفلياتسيانى ەڭسەرە الماي كەلەمىز. ونىمەن تەك ۇلتتىق بانك قانا كۇرەسۋگە ءتيىستى ەمەس. بىزگە ەڭ اۋەلى وسىنى ءتۇسىنۋ كەرەك.
وكىنىشكە وراي، ساۋدا ورتالىقتارىن ارالاپ، وزىمىزدە وندىرىلەتىن قاراقۇمىق، كۇنباعىس، بيداي نەمەسە باسقا ونىمدەردى ەكسپورتتاۋعا شەكتەۋ قويۋدان پايدا جوق.
ءبىز ينفلياتسيانىڭ قۇرىلىمىن تەرەڭىرەك قاراستىرىپ، ونىڭ نەگىزگى سەبەبىن ءتۇسىنىپ، قيىندىقتارمەن كۇرەسۋىمىز كەرەك.
ماسەلەن، شاعىن ەلدەردە باعانىڭ ءوسۋى يمپورتقا تاۋەلدى، ويتكەنى بارلىعىن ءوندىرۋ ولار ءۇشىن ءتيىمسىز .
سونىمەن قاتار، مۇنداي ەلدەردە مونوونىمدەردىڭ ەكسپورتى وتە جاقسى دامىعان، بۇل ساۋداداعى تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋعا، ۇلتتىق ۆاليۋتاعا قىسىم جاساماۋعا، يمپورتتىق تاۋارلاردىڭ باعاسىن ۇستاپ تۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ءبىز ءۇشىن ەلىمىزدە وندىرىلەتىن نەگىزگى ءونىم ەكسپورتىنىڭ ءوسۋىن، ونىڭ ىشىندە باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرىپ، قولداۋ كورسەتۋ ماڭىزدى.
باسەكەگە قابىلەتتىلىك ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن يننوۆاتسياعا تىكەلەي بايلانىستى. ەلدەگى يمپورت ماسەلەسى تەك ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى قاعيداتتارىنا نەگىزدەلۋى كەرەك، اشىق ەكونوميكادا قالعانىنىڭ ءبارى – ۋتوپيا.
تۇتىنۋ سەبەتىنىڭ نەگىزگى بولىگىن قۇرايتىن ازىق-تۇلىك ونىمدەرىن جەتكىزۋ بارىسىندا باسەكەلەستىكتى قالىپتاستىرعانىمىز ابزال. ول ءۇشىن تاۋار وندىرۋشىلەرىنە عانا ەمەس، ساۋدا-ساتتىققا، تاسىمالداۋعا جاعداي جاساپ، قولداۋ كورسەتۋىمىز قاجەت.
وكىنىشكە قاراي، قاراپايىم زاتتار ەكونوميكاسى اسەرىنەن ساۋدا بالانسىنا، ۆاليۋتا باعامىنا قىسىم جاسالادى، بۇل ءوز كەزەگىندە يمپورتتىڭ قۇنىن ارتتىرادى، ينفلياتسياعا اكەلەدى.
ءبىز ەلگە سىرتتان اكەلەتىن بارلىق كومپونەنتتەردى وڭدەپ، ونى ءوزىمىز شىعارعانداي، ء"وندىرىس" دەپ ايتامىز. بولاشاقتا وسى ماسەلەنى قاراستىرامىز، دامىتامىز دەپ ۋادە بەرەمىز. الايدا ەشتەڭە وزگەرىپ جاتقان جوق. ەكونوميكالىق ماسەلەلەر شەشىمىن تاپپاعانشا پروگرەسس بولمايدى.
سونىمەن قاتار، تاۋەكەلى جوعارى كۇردەلى سالالار قالىپتى دامي الماي جاتىر، ويتكەنى ەلدەگى ينۆەستيتسيالىق ورتانىڭ دەڭگەيى تومەن، بانكتەر تاۋەكەلگە بەل بۋىپ، ينۆەستورلار ۇزاق مەرزىمگە اقشا بەرە المايدى. قيىندىقتار كوپ، ينفلياتسيانى جەڭۋ دە وڭاي ەمەس.
بىزگە وتە اۋقىمدى رەفورمالار قاجەت. حالىق تابىسىنىڭ مولشەرى ءارتۇرلى بولۋىنا بايلانىستى سالىق كولەمىن وزگەرتۋ ماڭىزدى.
بيۋدجەت قاتىناستارىنا باسا نازار اۋدارىپ، نەسيە بەرەتىن ورتانى وزگەرتۋ جانە كۇشەيتۋ كەرەك.
اسىرەسە، جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلاردىڭ كىرىسىن ەسەپتەپ، سالىق سالۋ جۇيەسىن تولىعىمەن وزگەرتكەنىمىز ابزال.
مۇنداي ماسەلەلەر بىزدە تىم كوپ. اۋەلى وسىنداي كۇردەلى وزگەرىستەردەن باستاعانىمىز دۇرىس بولار ەدى.
عالىم قۇسايىنوۆ،
“بانك تسەنتركرەديت” باسقارما توراعاسى
