50 جىل بۇرىن رەكوردتىق بيىكتىكتەن ۇشاق اپاتىنان قۇلاپ، امان قالعان ۆەسنا ۆۋلوۆيچ.
ستركگولما بەلگرادقا بەت تارتقان يۋگوسلاۆيلىق اۆيلاينەر دس-9 بورتى وسىدان 50 جىل بۇرىن 28 جولاۋشى مەن ەكيپاج مۇشەلەرىمەن چەحوسلوۆاكيا ماڭىندا اپاتقا ۇشىراعان بولاتىن. بۇل جان تۇرشىگەرلىك اپاتتان ءتىرى قالعان سەرۆيالىق ستيۋاردەس ۆەسنا ۆۋلوۆيچ بولاتىن. ول الەمدىك گەنيستار كىتابىنا 10 كم بيىكتىكتەن قۇلاپ، ءتىرى قالعان ادام رەتىندە كىتاپقا ەنگىزىلدى.
ۇشاق سىنىقتارى چەحيانىڭ سربسكا كامەنيتسە اۋىلىنا جاقىن جەردە قۇلادى، ال ولاردىڭ ماكسيمالدى كەڭەيۋى بىرنەشە شاقىرىمنان اسپادى. ون شاقىرىم بيىكتىكتە ادامدار كابينانىڭ قىسىمىن تومەندەۋىنەن ولەدى، بىراق ۆۋلوۆيچ، ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ونىڭ قان قىسىمىمەن پروبلەمالارى بولعاندىقتان قۇتقارىلدى - ول تىم تومەن بولدى، ال قىز ءتىپتى ۇشۋ الدىندا كوفە ىشۋگە ءماجبۇر بولعان، ياعني مەديتسينالىق باقىلاۋدى الداۋ ءۇشىن. دەكومپرەسسيادان بىردەن ەسىنەن تانىپ، ول فيۋزەلياج قوقىستارىنىڭ ىشىندە قالدى، ولگەندەردىڭ مايىتتەرى مەن جارىلىس الدىندا ءوزى الىپ كەلگەن ازىق-تۇلىك پەن سۋسىندار بار ارباعا قىستىرىلدى جانە بۇل فراگمەنت قۇلاۋدى جۇمسارتقان ەڭىسكە وتكىر بۇرىشپەن قونعان.
جەرگە قونعاننان كەيىن ءۆۋلوۆيچتىڭ جولى تاعى بولدى، ويتكەنى ونى كوپ ۇزاماي ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە نەمىس ارمياسىندا فەلدشەر بولىپ قىزمەت ەتكەن ورمانشى برۋنو حونكە تاۋىپ الدى. ول قۇتقارۋشىلار كەلگەنگە دەيىن-اق وعان العاشقى مەديتسينالىق كومەك كورسەتتى، قاندى توقتاتتى، بىراق دەنەسىن قوزعالتپادى، ويتكەنى ول ستيۋاردەسسانىڭ ومىرتقاسى سىنعان دەپ كۇدىكتەنگەن (انىقتالعانداي).
برۋنو حونكە: «مەن سارايدا وتىن جارىپ جاتقاندا، جارىلىستى ەستىدىم»، - دەدى. «مەن كوشەگە جۇگىرىپ شىعىپ، قوقىستاردىڭ قۇلاپ جاتقانىن كوردىم، ال كورشىلەر جول بويىمەن جۇگىرىپ، ۇشاق ءبىر جەرگە قۇلاپ قالدى دەپ قورقىپ ايقايلاپ جاتقاندا ... مەن دە جۇگىردىم، كەنەت ورماننان سول جاعىمدا داۋىستى ەستىدىم. ايەل داۋىسى. مەن سول داۋىستى جەتەلەپ، ودان دا جىلدام جۇگىردىم. قاراڭعى ءتۇسىپ، قار جاۋىپ، تايعاق بولدى. داۋىس ەستىگەن جەرگە ءتورت اياعىممەن جورعالادىم. ۇشاق سىنىقتارى استىنان ايەلدىڭ ەكى اياعى كورىندى. ەڭكەيىپ قاراسام، ءتىرى ەكەن، ءتىپتى ايقايلاۋعا دا كۇشى جەتەتىن جاندى كوردىم. مەن ونى مۇمكىندىگىنشە از قوزعالتۋعا تىرىسىپ، ۇلكەن قيىندىقپەن ونى مەتالل سىنىقتارىنان بوساتىپ الدىم. جەدەل جاردەم كەلگەن سوڭ قىزدى زەمبىلگە جاتقىزىپ، ماماندارعا تاپسىردىق. ءبىزدىڭ جۇمىسىمىز اياقتالدى!»
سودان كەيىن ۆۋلوۆيچ اۋرۋحانادا كوپ اي جاتتى. اۋىر جاراقات العان، ونىڭ ىشىندە باسسۇيەك ىشىنە قان قۇيىلعان، جامباس سۇيەگى جانشىلعان، بىرنەشە ومىرتقالارى سىنعان، ءبىراز ۋاقىت بەلىنەن تومەن سال بولىپ، كوماعا تۇسكەن، بىراق امان قالعان.
ونىڭ جادى قالپىنا كەلگەنشە از ۋاقىت وتپەدى. باستاپقىدا ول پراگادا اۋرۋحانا بولمەسىندە اتا-اناسىنىڭ قاسىندا جاتقانىنا تاڭ قالىپ، نە بولعانىن مۇلدە ەسىنە المادى. وعان بولعان وقيعا تۋرالى جايلى ماقالاسى بار گازەتتى كورسەتكەندە، ول ەموتسيالاردىڭ كوپتىگىنەن ەسىنەن تانىپ قالدى. بەلگرادقا ۇشار الدىندا وعان سەداتيۆتى ءدارى ەنگىزۋدى ۇسىندى، بىراق ول باس تارتتى جانە بولاشاقتا ول كەم دەگەندە جولاۋشى رەتىندە ۇشاققا وتىرۋدان قورىقپادى. «مەن اپات تۋرالى ەشتەڭە ەسىمدە جوق، سوندىقتان ۇشۋدان قورىقپادىم. كەرىسىنشە، مەن ءالى دە ستيۋاردەسسا بولىپ جۇمىس ىستەگىم كەلدى »، - دەپ ەسىنە الدى قىز. «سول قولىم مەن اياعىمدى، ءۇش وڭ قابىرعامدى، ەكى بەل ومىرتقاسىن، وڭ قولىمنىڭ بىرنەشە ساۋساعىن سىندىردىم. مەن ءالى ەشتەڭە ەسىمدە جوق»، - دەپ مويىندادى ۆەسنا ۆۋلوۆيچ 1979 جىلى RTV Revija-عا بەرگەن سۇحباتىندا، «مەندە رەتروگرادتىق امنەزيا بار. وقيعادان بىرنەشە مينۋت بۇرىن جانە جيىرما كۇننەن كەيىن نە بولعانى ەسىمدە جوق. ءبىر كۇنى ەسىمە ءتۇسۋىم مۇمكىن. ەندى، ارينە، مەن ونى الدەقايدا جەڭىلدەتەمىن. ۇشاق اپاتى تۋرالى وقىعاندا، مەن شىنىمەن دە سول ۇشاقتا بولدىم با؟، دەپ تاڭ قالامىن»، دەيدى.
ۆۋلوۆيچ تۇرمىسقا شىقتى، بىراق جاراقاتىنا بايلانىستى بالالى بولا المادى. ال 15 جىلدان كەيىن ول كۇيەۋىمەن اجىراستى. اپاتتان كەيىن ول سربسكا-كامەنيتسادا جىل سايىنعى ەسكە الۋ شارالارىنا دا قاتىستى، بىراق ءومىرىنىڭ سوڭىنا قاراي دەنساۋلىعىنىڭ ناشارلاۋى وعان مۇنى ىستەۋگە كەدەرگى بولدى. سوڭعى بىرنەشە جىل بويى ول بەلگرادتاعى پاتەرىندە تۇرىپ، 2016 جىلى روجدەستۆو قارساڭىندا، 67 جاسقا تولعانىنا بىرنەشە كۇن قالعاندا جالعىز قايتىس بولدى. سۇحباتتارىندا ول ءوزىن باقىتتىمىن دەپ سانامايتىنىن مويىندادى. «ەگەر مەن بۇل ۇشاقتا مۇلدە بولماسام، باقىتتى بولار ەدىم»، - دەدى ول.
اينۇر مەيىربەكوۆا
ۆۋلوۆيچ ستيۋاردەسسا ماماندىعىنا كەزدەيسوق كەلگەن.. ءجاسوسپىرىم كەزىندە ول بيتلز توبىنىڭ جۇمىسىنا قىزىعىپ، باتىس مادەنيەتىنە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، اعىلشىن ءتىلىن جەتىك مەڭگەرۋدى شەشكەن.. ءبىر جىلدىق ءتىل كۋرستارىنان كەيىن ول ۇلىبريتانياعا، ودان شۆەتسياعا باردى، بىراق اتا-اناسى بەلگرادقا ورالۋدى تالاپ ەتتى. بىراق باتىس ەلدەرىنە بارۋ نيەتى جوعالمادى جانە ستيۋاردەسسا ماماندىعى بۇل ءۇشىن وتە قولايلى بولدى. ستيۋاردەسسا بولۋ يدەياسىنا ۇشقىش بولعان بۇرىنعى سىنىپتاسىمەن كەزدەسۋ تۇرتكى بولعان.
«مەن اپاتقا دەيىن سەگىز اي عانا ۇشتىم. تۇراقتى كەلىسىمشارتىم دا بولعان جوق. ونىڭ ۇستىنە مەن بۇل ۇشاقتا مۇلدەم ۇشۋعا ءتيىس ەمەس ەدىم. مەنى باسقا ۆەسنامەن شاتاستىرىپ، رەيسكە جىبەردى. نە كۇتىپ تۇرعانىن بىلمەدىم،بىراق مەن وتە قۋانىشتى بولدىم،، ويتكەنى دانياعا ءبىرىنشى رەت ۇشۋىم بولاتىن. مەن كوپەنگاگەندەگى Sheraton قوناقۇيىندە تۇنەۋدى ارماندادىم، ول دا ورىندالدى»، - دەپ ەسىنە الدى ۆۋلوۆيچ كەيىن.
اينۇر مەيىربەكوۆا
