"ناعىز ساياسي كۇرەس ەندى باستالدى، تاريح ساحناسىنا جاڭا تۇلعالار شىعادى. 30 جىلدىق ساياسات بىزگە مۇنداي مۇمكىندىكتەر بەرمەدى. بىزدە جابىق ساياسات بولدى، اشىقتىق بولمادى. تەك قانا ەكى تاڭداۋ - نە بيلىكتى ماقتايسىڭ، نە مۇلدە ۇندەمەيسىڭ... بولاشاقتا سايلاۋعا تۇسكەن ۇمىتكەرلەر جەڭىسكە جەتكىلەرى كەلسە، حالىققا جاقىن بولۋعا جانە ارقاشان كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىپ وتىرۋعا ءماجبۇر بولادى". بۇل پىكىردى قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى بەرىك ابدىعاليۇلى Adyrna.kz تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا ايتتى.
شەتەلدىك ساياساتكەرلەر جاستارعا جاقىن، كەزدەسۋدەن قاشپايدى. بىزدە نەگە ءبارى كەرىسىنشە؟
"نەگە ۇكىمەت وكىلدەرى، اكىمدىكتەر جاستارمەن كەزدەسۋگە بارمايدى؟ ونىڭ ءبىر ساياسي استارى بار. قازىر مىنە ءبىز اۋىل اكىمدەرىن سايلاي باستادىق قوي. ءدال وسى سايلاۋ باستالعاننان كەيىن سول مەحانيزم ىسكە قوسىلۋى كەرەك. ەندىگارى سايلاۋعا تۇسكەن ازاماتتار ارقاشان ۇلكەن كىسىلەرمەن، جاستارمەن كەزدەسەتىن بولادى. ول ونىڭ اتقارۋى ءتيىس مىندەتتى جۇمىسىنا اينالادى. بۇگىنگى كۇنى ءبىز مىنا اۋىل اكىمدەرىن سايلاۋدى باستادىق، ەرتەڭ اۋدان اكىمدەرىن، قالا اكىمدەرىن سايلايمىز، پارتيا فورماتى اۋىسادى. بولاشاقتا سايلاۋعا تۇسكەن ۇمىتكەرلەر جەڭىسكە جەتكىلەرى كەلسە، حالىققا جاقىن بولۋعا جانە ارقاشان كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىپ وتىرۋعا ءماجبۇر بولادى"
ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ ايتۋىنشا، بىزدەگى ساياسي جۇيە بۇرىن "جابىق" سيپاتتا بولدى.
"ال ءدال قازىر ءبارى باسقاشا سيپات الۋدا. مەملەكەت باسشىسى ەلدە ساياسي رەفورمالار جۇرگىزۋدى قولعا الدى. سايلاۋدىڭ جاڭا فورماتىن اۋىل اكىمدەرىنەن باستادىق، كەيىن اۋدان، قالا اكىمدەرى سايلاناتىن بولادى. تاريح ساحناسىنا جاڭا تۇلعالار كەلە باستايدى. البەتتە، ءبارى ءبىر مەزەتتە اۋىسىپ كەتپەيدى. اۋەلى 30 پايىزى اۋىسادى، ءسويتىپ بىرتىندەپ-بىرتىندەپ الداعى 4-5 جىلدا ءبىرازى جانارادى. بيلىككە ەندى كەلگەندەر وسىنداي اشىق فورماتقا بەيىمدەلۋى كەرەك. ءسىز بيلىك وكىلىن "جاستارمەن كەزدەسۋگە شاقىردىڭىز" دەلىك. ول مىندەتتى تۇردە سىزدەرمەن كەزدەسۋگە شىعۋى كەرەك. ويتكەنى، سىزدەر سايلاۋشىلارسىز. ەرتەڭ "بۇل ادام كەزدەسۋگە كەلمەدى" دەپ جازاسىزدار. ءسويتىپ، ول سىزدەرمەن كەزدەسىپ، سويلەسۋگە ءماجبۇر بولادى. وسىلاي جاڭا مادەنيەت قالىپتاسادى"
بەرىك ابدىعاليۇلىنىڭ مالىمدەۋىنشە، بۇگىنگى كۇنگە دەيىن دەپۋتاتتار پارتيا اتىنان سايلاندى. ەندىگى ۋاقىتتا ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ 30 پايىزىن تىكەلەي قازاقستاندىقتار سايلايتىن بولادى.
"ەندى 30 شاقتى دەپۋتاتىمىز ماجىلىستە تاۋەلسىز دەپۋتات بولادى. ونى حالىق تىكەلەي سايلاعاننان كەيىن ول وزىنە ارتىلعان جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنەدى. ەگەر ول ءسىزدىڭ كوڭىلىڭىزدەن شىقپاسا، -1 سايلاۋشىنى جوعالتادى. سوندىقتان ول مىندەتتى تۇردە كەزدەسۋگە كەلەدى. مىنە، وسىلايشا مۇلدە جاڭا فورمات قالىپتاسادى. ءدال قازىر بارلىعى پارتيانىڭ دەڭگەيىندە عوي. پارتيامەن كەلگەندەردىڭ كوبىسى مىقتى، بىلىكتى ماماندار. بىراق، مىنا "جاريا ساياسات" دەيمىز عوي. ولار وعان ۇيرەنبەگەن. ول ءوزىنىڭ ناقتى جۇمىسىن ءبىلۋى مۇمكىن. بىراق ينتەرۆيۋ، سۇحبات، كەزدەسۋلەردە وعان نەشە ءتۇرلى سۇراقتار قويىلعاندىقتان، ول ونىڭ بارىنە جاۋاپ بەرۋگە قىسىلادى. سەبەبى، بەلگىلى ءبىر شەڭبەردەن شىقپاعان. "مەن ونىڭ ءبارىن قايدان بىلەيىن" دەگەندەي. سونداي نارسەلەردى ايتۋى مۇمكىن"
دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، بىزدەگى بيلىك وكىلدەرى تەك ءوزىنىڭ ماماندىعى بويىنشا سويلەسكىسى كەلەدى.
"مەن ءوزىم بۇرىننان ساياسات سالاسىندا جۇرگەسىن ماعان وڭاي. مەن كەلەمىن دە كەزدەسە بەرەمىن، بىلەتىنىمدى ايتامىن، بىلمەيتىنىمدى بىلمەيمىن دەپ ايتامىن. مۇنداي اشىقتىققا، جاريالىققا مەن ۇيرەنگەنمىن. بيلىكتە ونداي ادامدار اسا كوپ ەمەس. ويتكەنى، ولاردىڭ كوبىسى ءار سالانىڭ مامانى، سوندىقتان تەك ءوزىنىڭ ماماندىعى بويىنشا عانا سويلەسكىسى كەلەدى. تەك ماماندىعى بويىنشا عانا سۇحبات الساڭىز، قۋانا-قۋانا سۇحبات بەرەدى. دارىگەر دەنساۋلىق ماسەلەسىن تاڭنان كەشكە دەيىن ايتۋعا دايىن، تەك باسقا ماسەلەلەردى سۇراما دەيدى. سول سياقتى زاڭگەر دە، اۋىل شارۋاشىلىعى دا ءوز سالاسىنىڭ ماماندارى. بىلاي قاراساڭىز، ونداي ماماندار دا قاجەت. ويتكەنى، مىسالى مەن دەنساۋلىق سالاسى بويىنشا كوپ نارسەنى تۇسىنبەۋىم مۇمكىن. بەلگىلى ءبىر ماسەلەلەر بولسا، بارامىن دا سول ارىپتەستەرىمە ايتامىن. سول سياقتى ماماندار ارينە كەرەك. دەگەنمەن دە، ولارعا دا تالاپتى كۇشەيتۋ كەرەك. اشىقتىق، جاريا ساياسات ماسەلەسى قولعا الىنۋى ءتيىس. دەپۋتات بولدى ما، اقىرى ساياساتكەر بولۋى كەرەك"
قوعامعا بارىنشا اشىق بولۋ ماسەلەسىمەن بيلىك وكىلدەرى اقىرىنداپ اينالىسىپ جاتىر...
"كەلگەنىمىزگە ءبىر جىل عانا بولدى عوي. مەنىڭ ويىمشا، ناعىز وزگەرىستەر ەندى ورىن الادى. ويتكەنى، جاڭا زاڭدار قابىلدايمىز. قازىرگى بيلىكتەگىلەر تەك تاجىريبە جيناۋى كەرەك. ال بولاشاق دەپۋتاتتار قوعاممەن بارىنشا اشىق بولۋعا مىندەتتى بولادى. مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، ءاكىمدەردىڭ وزدەرى دە، ءتىپتى وبلىس اكىمى بولسىن، قالا، اۋدان، اۋىل اكىمى بولسىن تەك قانا فۋنكتسيونال ەمەس ەندىگارى ساياساتكەر بولۋى ءتيىس. ءتۇرلى ماسەلەلەردى ساياسي دەڭگەيدە تۇسىندىرە الاتىن، حالىقپەن كەزدەسىپ، اشىق اڭگىمەلەسە الاتىنداي تۇلعا بولۋى كەرەك. بۇل زاماننىڭ، جالپى قوعامنىڭ تالابى"
30 جىل ءوتتى. جاستار ەلىكتەيتىن تۇلعالاردى تاريح ساحناسىنا نەگە شىعارا المادىق؟
"جاستار ەلىكتەيتىن تۇلعالاردىڭ بولماۋى دەگەندە، جاستاردى قازىر قانداي قۇندىلىقتار مازالايدى؟ ماسەلە وسىدا. مىسالى، ەگەر جاستاردى قازىر ساياسي قۇندىلىقتار قىزىقتىرسا، شىن مانىندە ول جاعىنان ەلىكتەيتىن تۇلعالارىمىز وتە از. بىراق سونىمەن قاتار جاستاردىڭ اراسىندا باسقا دا قۇندىلىقتار بار. سپورت، عىلىم، ءبىلىم سالاسى بولسىن. ءاربىر سالادا ءبىزدىڭ مىقتىلارىمىز بار. بىراق ءدال وسى ساياساتقا كەلگەندە، وكىنىشكە قاراي جاستاردىڭ قۇندىلىعىن اقتاي الاتىن، سوعان ساي كەلەتىن تۇلعالار وتە از بولىپ تۇر... 30 جىلدىق ساياسات بىزگە مۇنداي مۇمكىندىكتەر بەرمەدى. بىزدە جابىق ساياسات بولدى، اشىقتىق بولمادى. تەك قانا ەكى تاڭداۋ - نە بيلىكتى ماقتايسىڭ، نە مۇلدە ۇندەمەيسىڭ..."
ونىڭ ايتۋىنشا، بيلىكتى جاماندادىڭ با؟ سەنىڭ شارۋاڭ ءبىتتى. ەندى نە شەتەلگە قاشىپ كەتۋىڭ كەرەك، نە بولماسا جۇمىسسىز قالاسىڭ.
"وكىنىشكە قاراي، بىزدە وسى كۇنگە دەيىن ناعىز شىنايى ساياسي كۇرەس بولمادى. شىنىن ايتساق، ەلدەن كەتىپ، سىرتتا جۇرگەن ساياساتكەرلەر دە كەزىندە ۋلاپ-شۋلاپ ەدى. ءتىپتى ولاردىڭ ءوزى قازىرگى جاستارعا قىزىق بولماي قالدى. كەرىسىنشە قازىر جاستاردىڭ اراسىنان جاڭا تۇلعالار شىعىپ جاتىر. ناعىز كۇرەسكەر جاستار ءوسىپ كەلەدى. جاستار قانداي قۇندىلىقتاردى باعالايدى؟ ەڭ ءبىرىنشى - ادالدىق. جاستار ەلىكتەگىسى كەلەتىن ساياسي تۇلعا ادال بولسا، قايراتكەر بولسا، كۇرەسكەر بولسا، قىزمەتتە ءجۇرىپ قاراجاتتى، جەكە باستى ويلاماسا - سول ناعىز ۇلگى الۋعا بولاتىن كۋمير بولماق. مىنە، ءبىزدىڭ جاستار سونداي تۇلعالارعا ءزارۋ... وندايلار مۇلدەم جوق دەمەيمىن، بيلىكتىڭ وزىندە، بيلىكتەن كەتكەندەردىڭ اراسىندا ونداي تۇلعالار بار"
ونىڭ ايتۋىنشا، ءبىزدىڭ قوعام رۋحاني باي، كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ، نامىسشىل، ءوزىنىڭ باتىرلىق فەنومەنى بار ناعىز ۇلت تۇلعالارىنا ءزارۋ...
"ەگەر كۇندەردىڭ كۇنىندە ءبىر تۇلعا كەلىپ، ءبىراز شىندىقتى ەش بۇكپەسىز ايتىپ شىقسا، ءبارى وعان قول شاپالاقتاپ، كوككە كوتەرە باستايدى. "ووو، مىنە ناعىز باتىر" دەپ. ءبىزدىڭ قوعام ناعىز باتىردى اڭسايدى. ەلىم دەپ ەمىرەنگەن شىن باتىرلارعا ءزارۋمىز. الايدا، ول بەلگىلى ءبىر نارسەنى دۇرىس ايتتى ما، بۇرىس ايتتى ما؟ ول جاعىن قاراستىرمايمىز. ايتەۋىر باتىر دەيمىز. جەكپە-جەككە شىققان سياقتى عوي. بىراق "باتىرلاردىڭ كوزى سوقىر" دەيدى عوي، ايتاتىنىڭ ايتىپ الادى دا، شىن مانىندە ساياسات مۇلدە بولەك ەكەنىن ەسكەرمەيدى. مىنا ماسەلەلەردى شەشۋ كەرەك دەپ تالاپ ەتەدى. مىسالى، بىزدە ء"وي اناۋ كورشىلەر سوعىسىپ جاتىر. ءبىز دە سوعىسايىق. ءبىز قازىر بارىپ، ءبارىن قىرامىز. ءبارى بىزدەن قورقادى" دەيدى. بىلاي قاراساڭىز، شىن مانىندە بۇل باتىرلىق. الايدا شىندىققا تۋرا قاراساق، بىزدە ولاردى راسىمەن جەڭەتىندەي كۇش بار ما؟"
ارينە، مۇنداي نارسەلەردى كوتەرىپ، ايتا بىلگەن جىگىتتەردىكى "باتىرلىق". ءبىز ولاردى سىيلايمىز.
"بىراق، شىندىققا تۋرا قاراپ جاۋاپ بەرەيىكشى. ءبىز شىن مانىندە، قازىر اندا بارىپ سوعىسا الامىز با؟ اسكەرىمىزدىڭ ءتۇرى بولسا اناۋ، اناۋ جارىلىپ جاتىر، مىناۋ جارىلىپ جاتىر. كەشەگى "قاڭدى قاڭتاردا" قورعاي المادى عوي. سوندىقتان، ارينە باتىرلىقتىڭ بولعانى دۇرىس. بىراق، ەندىگى كەزەكتە دانالىق، اقىل، رۋح - وسىنىڭ ءبارى بىرگە ءجۇرۋى كەرەك. ال ءدال قازىر ءبىز "جوق سوعىسپايمىز، سوعىسىپ كەرەگى جوق" دەسەك، "ەەە، سەندەر قورقاقسىڭدار، سەندەر ساتقىنسىڭدار، ءبىز سوعىسامىز" دەپ شىعادى. ءسويتىپ سوعىسامىز دەپ ءجۇرىپ، ۋكراينا جارتى جەرىن جوعالتىپ الدى. ء"بىز سوندايمىز، سوندايمىز" دەپ. ونى ەشكىم جوققا شىعارمايدى. ۋكرايناداعى ساياساتكەرلەردىڭ بۇل ورەسكەل قاتەلىگىن ۇرپاقتارى ەندى كەشىرە مە، كەشىرمەي مە؟ ول جاعى ەندى بەلگىسىز. بۇل ۋكراينانىڭ بۇگىن ەمەس، بۇرىن جاساعان قاتەلىكتەرى عوي... قاتتى قاتەلەستى"
ساياساتكەردىڭ ساراپتاۋىنشا، ۋكراينا ەشكىممەن سوعىسپاي قايتا ۋكراين ءتىلىن، مادەنيەتىن دامىتا بەرۋى كەرەك ەدى.
"كەزىندە گرۋزيادا سااكاشۆيلي دە، رەسەيمەن سوعىسامىن دەپ بارماعىن تىستەپ قالدى. ايتىپ وتىرمىن عوي، كىم نە دەسە دە، رەسەيدەن وتە ساق بولۋ كەرەك. ەڭ باستىسى، ەلىمىز باسەكەگە قابىلەتتى بولاتىنداي ءوز-ءوزىمىزدى دامىتايىق، رۋحىمىزدى دامىتۋ كەرەك. ارينە، باتىرلىق قاسيەتىمىز بولۋى كەرەك، بىراق ونى باسقا جاعىنان كورسەتۋ كەرەك. الەمدى بىلىمىمىزبەن، بىلىكتىلىگىمىزبەن جەڭەيىك. ماسەلەن، ديماشىمىز بار، ول جەڭىپ جاتىر. يمانبەگىمىز بار، ول دا جەڭىپ جاتىر. سول سياقتى ازاماتتارىمىز قانشاما. جەڭىپ جاتقان سپورتشىلارىمىز دا جەتەرلىك. ەندى عىلىم جاعىنان جەڭەيىك، ەكونوميكا جاعىنان جەڭەيىك. مىسالى، ءبارى بىزگە قىزىعىپ، ء"ما، سەندەر ەكونوميكادان مىقتىسىڭدار" دەسە جاقسى ەمەس پە؟ كىپ-كىشكەنتاي ەلدەر ەكونوميكالىق جەتىستىكتەرگە جەتىپ، الەمدى مويىنداتىپ جاتىر عوي. ءبىزدىڭ شىعارعان ماشينالارىمىز، تەلەفوندارىمىز، كومپيۋتەرلەرىمىز بۇكىل الەمدى جاۋلاسا، سول ەمەس پە ءبىزدىڭ جەڭىسىمىز؟ تەحنوكرات ەلگە اينالۋ كەرەك. ءۇندىستاننىڭ ءوزى IT سالاسىن قولعا الىپ، بۇكىل الەمدى وزىنە قاراتتى. بىلاي قاراساڭىز كەدەي ەل، حالىق سانى كوپ دەيمىز..."
ءتىپتى كىشكەنتاي-كىشكەنتاي ەلدەردىڭ ءوزى الەمدى بيلەپ-توستەپ وتىر...
"جاپونيانىڭ ءوزى اناۋ روبوتوتەحنيكاسىمەن، جاڭا تەحنولوگيالارىمەن تاڭ قالدىرسا، مارك تسۋكەربەرگ فەيسبۋكتى شىعارىپ بۇكىل الەمدى مويىنداتتى. بىلاي قاراساڭىز، ول دا ءبىر ادام عوي. فەيسبۋكتى شىعاردى، ناتيجەسىندە ونىڭ بيۋدجەتى ءبىزدىڭ قازاقستاننىڭ بيۋدجەتىنەن اسىپ ءتۇسىپ وتىر. ءبىزدىڭ دە ارامىزدان سونداي مىقتى ينجەنەرلەر، پروگرامميستەر، تەحنوكراتتار شىقسا، الەمدى بيلەپ الۋ دەگەنىمىز وسى عوي. ورىستاردان دا شىعىپ جاتىر، ولار دا قالىسپاي ۆكونتاكتە، Telegram, InDriver سىندى قوسىمشالاردى شىعارىپ جاتىر ەمەس پە. سول سياقتى قوسىمشالاردى ءبىز دە شىعارىپ، الەمدى بيلەپ جاتساق، مىنە وسى ارقىلى ولاردى جەڭۋىمىزگە بولادى. ەكونوميكامىزبەن، اقىلىمىزبەن قاراتايىق. ديماش سىندى جاستارىمىز كوپ بولعان سايىن مىقتى ەلگە اينالامىز. بىلەكتىڭ كۇشى ەمەس ناعىز ءبىلىمنىڭ زامانى كەلدى. بىزگە ءدال قازىر وسى كەرەك. "قىرامىز، جويامىز» دەگەن باتىرلىقتىڭ كەرەگى جوق"
مەن ولاردىڭ باتىرلىعىن مويىندايمىن. بىراق، مەن ولارمەن كەلىسپەيمىن. ءبىز مىقتى بولساق، باتىرلىعىمىزدى باسقا جاعىنان كورسەتۋىمىز كەرەك...
"بىزدە شىن مانىندە اعا بۋىن مەن جاستار اراسىنداعى قۇندىلىقتار سايكەس كەلمەيدى. وسىنداي وتپەلى زاماندا سايكەس كەلمەۋشىلىك بار. ويتكەنى، جاستار قازىر باتىرلىقتى تالاپ ەتەدى، ادالدىقتى تالاپ ەتەدى. ال ۇلكەن كىسىلەردىڭ اراسىنان ونداي قاسيەتتەر از تابىلادى. مۇلدە جوق دەمەيمىن، «قاڭتار وقيعاسى» كەزىندە شىنىندا دا، كەيبىر وڭىرلەردە ءوز موينىنا جاۋاپكەرشىلىكتى الىپ، جاستاردىڭ الدىنا شىعىپ، اقىلدارىن ايتىپ، سوزبەن توقتاتقان اعالارىمىز بولدى. مىناۋ ماڭعىستاۋدا، ورال جاقتا، قاراعاندىدا ت.ب. قالالاردا ۇلكەن كىسىلەر وزدەرىنە ارتىلعان جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنە ءبىلدى. ال مىنا الماتى كەرىسىنشە سيپاتتا ورىن الدى. ناعىز ءبىزدىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرى شوعىرلانعان جەردە جاستار تىڭدايتىن تۇلعالار بولمادى. جالپى ساياسي كۇرەس ەندى باستالدى. ەرتەڭ شىنايى سايلاۋلار ورىن الىپ، تاريح ساحناسىنا جاڭا تۇلعالار شىعادى. مەيلى ول سايلاۋدا جەڭسىن، جەڭبەسىن، بىراق، اعا بۋىن وكىلدەرى بار، جاستار بار بارلىعى قوعامداعى بۇكىل ماسەلەنى كوتەرىپ، عالامتوردان، تەلەديداردان سويلەۋى كەرەك"
ونىڭ ايتۋىنشا، سايلاۋعا تۇسكەن ۇمىتكەرلەر حابار، قازاقستان، كتك سىندى تەلەكانالدارعا قورىقپاي شىعىپ، وزەكتى ماسەلەلەردى كوتەرۋلەرى كەرەك.
"ولاردى بارلىعى كورۋى كەرەك. سوندا عانا قوعام ولاردى تاني باستايدى. ءيا، بۇرىن ولارعا ءسوز سويلەتپەيتىن. حابار، قازاقستان ءتىپتى... باسقا كانالداردى ايتپاعاندا... ولار ەلدىڭ اراسىندا ءجۇردى. ءسوز بوستاندىعى دەيمىز عوي. ولاردىڭ ايتقان ءسوزىن جاستار ۇيىپ تىڭداپ، قولداۋى ءۇشىن ناعىز ۇلت تۇلعالارىن قوعامعا كوبىرەك شىعارۋىمىز كەرەك. ولاردىڭ بويىندا باتىرلىعى دا، دانالىعى دا بولعان ءجون. ۇلكەندى قۇرمەتتەپ، كىشىگە ىزەت بىلدىرسە - ول دانالىعى، ءومىردى كورگەن، تاجىريبەسى بار، ءوزىنىڭ ومىرلىك جەتىستىگى بار... مىنە، وسىنداي ءوزىنىڭ قاراپايىم سوزىمەن بارلىعىن وزىنە قاراتا الاتىن سونداي ۇلى تۇلعالارىمىز تاريح ساحناسىنا كوبىرەك شىعۋى كەرەك"
بىزدە قازىر زيالى قاۋىم وكىلدەرى ەمەس كريميناليتەت وكىلدەرى قاپتاپ كەتتى...
"جاستار ولاردى تىڭدايدى. وتىر دەسە وتىرادى، تۇر دەسە تۇرادى. وكىنىشكە قاراي... ويتكەنى، ولار اۆتوريتەت، ومىردە وسىلاي جەتىستىككە جەتىپ، سونى جاستارعا ۇلگى-ونەگە رەتىندە كورسەتۋدە. كەرىسىنشە ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى ناسيحاتتايتىن ناعىز ەل اعالارىن ىزدەپ، تاۋىپ، سولاردى تاريح ساحناسىنا تەلەديدار، ينتەرنەت ارقىلى كوبىرەك شىعارۋىمىز كەرەك. بىزدەگى تۇلعالاردىڭ كوبى سويلەي الادى. ءوز پىكىرلەرىن بىلدىرە الادى. تەك مىناۋ 30 جىلدا ساياسي جۇيەنىڭ سالدارىنان قايمىعىپ، ءبىر جاعىنان قىزىعۋشىلىقتارى توقتاپ "ەي ءبارىبىر سويلەتپەيدى، مەن كىمگە كەرەكپىن" دەپ ءبارى ىشتەي كۇيىنىپ، قولدارىن ءبىر سىلتەپ جىبەردى ەمەس پە..."
سىن ساعاتتا ەل مۇددەسىن قورعايتىن مىقتى تۇلعالار اۋاداي قاجەت...
" ويتكەنى، قۇداي ساقتاسىن ەرتەڭ تاعى دا حالىق نارازىلىققا شىعىپ جاتسا، سونداي ءبىر ۇيىمداسقان تۇردە حالىقتىڭ مۇڭىڭ جەتكىزەتىن سەنىمدى تۇلعالار بولماسا، ول قايتادان مىناداي قاقتىعىستارعا اكەلۋى مۇمكىن. سوزگە توقتايتىن حالىقپىز عوي. سول ءسوزدى ايتاتىن تۇلعالار حالىققا جول سىلتەپ، الدا ءجۇرۋى كەرەك قوي. ال مۇنداي جانداردى ءوز ارامىزدان ىزدەپ ءجۇرىپ شىعارۋىمىز كەرەك، قوعامعا تانىستىرۋىمىز كەرەك. ونداي تۇلعالار وسىنداي ءبىر وتپەلى كەزەڭدە سىنالادى، الداعى ۋاقىتتا كوپ شىعادى. وزىنە جاۋاپكەرشىلىك العان تۇلعالار، ۇلتتىڭ بولاشاعىنا جاۋاپكەرشىلىك العان تۇلعالار - احمەت بايتۇرسىنۇلى، ءاليحان بوكەيحان، ابايلار... ولار ءجاي عانا ولەڭ جازىپ ەمەس، وزدەرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنىپ، وسى "ۇلتىما قالاي پايدامدى تيگىزسەم ەكەن؟" دەپ عۇمىر كەشتى... قازىر دە وسىنداي تۇلعالار شىعۋى كەرەك"
مۇنداي تۇلعالاردىڭ شىعۋىنا ساياسي كۇرەس سەبەپ بولادى، سىن ساعاتتا ءبارى سىنالادى...
"ساياسي كۇرەس جىلدان-جىلعا كۇشەيە بەرەدى. قازىر ەندى مەملەكەت باسشىسى ساياسي وزگەرىستەر جاساپ جاتىر عوي. ەرتەڭ ارتى قالاي بولادى ەكەن؟ - دەپ ۋايىمدايسىڭ... امان-ەسەن، ءبارى تۇراقتى بولسا ەكەن دەپ. قازىر "قاڭتار وقيعاسى" كەزىندە قۋدالانعان ازاماتتاردى ۇيلەرىنە قايتارۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. بىراق، ول كۇرەس ءالى دە بولادى. سول كەزدە مىناۋ اق پەن قارا ارالاسقان الاساپىران زاماندا وسىنداي تۇلعالار شىعا باستايدى. ول مىندەتتى تۇردە قازىرگى كورىپ جۇرگەن ازاماتتار بولماۋى مۇمكىن. ەندىگى تۇلعالار حالىقتىڭ ىشىنەن شىعادى. ەڭ باستىسى، ولار ءوزىنىڭ ەڭبەگىمەن، ادالدىعىمەن، مىنەزىمەن حالىقتىڭ سەنىمىن اقتايتىن ناعىز تۇلعالار بولادى. كەشەگى الاش تاريح ساحناسىنا شىققان كەزدە كۇردەلى زامان بولدى، سوندىقتان سونداي تۇلعالار شىقتى، بىزدە جايباراقات، ءبارى جاقسى كەزدە ونداي ادامدار جوعالىپ قالادى... ونداي تۇلعالار قءازىر بولماسا دا، كەيىن مىندەتتى تۇردە شىعادى"
قازاق حالقى ونداي ۇلى تۇلعالاردى ءوز اراسىنان شىعارادى، بۇل تابيعي ءۇردىس...
الداعى ۋاقىتتا ءوز مويىندارىنا جاۋاپكەرشىلىك ارقالاعان رۋحاني كوسەمدەر شىعادى. ەڭ باستىسى، ءبىزدىڭ قوعام ولاردى دۇرىس تانىپ، قولداۋ كورسەتۋى ءتيىس. سونداي تۇلعالاردى شىعارا الساق، ۇلتتىڭ دا بولاشاعى قالىپتاسادى. بىزدە ەندى كوسەمدەر ءار ءتۇرلى سالادان شىعىپ جاتىر عوي. ءدىن سالاسىندا، ءتىل سالاسىندا ت.ب. وسىلاردىڭ بءارىن بىرىكتىرەتىن تۇلعالار كەرەك. سوندىقتان ساياسي كۇرەس شيەلەنىسكەن سايىن سونداي تۇلعالار العا شىعىپ، ىرىكتەلە باستايدى. ويتكەنى، قازىر ءبىز وتپەلى زاماندامىز. مىناۋ كونستيتۋتسياداعى زاڭدارعا وزگەرىستەر ەنگىزىپ جاتىرمىز. ەندى ارينە بۇنىڭ ءبارى بىردەن ناتيجە بەرمەيدى. ساياسي كۇرەس كۇشەيگەن سايىن ونى توقتاتۋ قيىن بولادى. مەملەكەت باسشىسى جول اشىپ، مۇمكىنشىلىك بەرىپ جاتىر. پارتيالار تىركەلەدى، ولاردىڭ بارلىعى ەرتەڭ سايلاۋعا تۇسەدى، باسقا تۇلعالار سايلاۋعا تۇسەدى، ءبىراز جاڭا تۇلعالار قالىپتاستادى. ءبارى الدا. ايتقاندارىڭىزدىڭ ءبارى دۇرىس. وسىنداي سۇراقتاردى قويۋ كەرەك. وسىنداي ماسەلەلەردى كوتەرۋ كەرەك. سۇرانىس بولعان سايىن ۇسىنىس تا بولادى. ەگەر سۇرانىس بولماسا ونداي دا بولمايدى. ال سول سۇرانىستى قالىپتاستىرۋ كەرەك. ونى قالىپتاستىراتىن وزدەرىڭىز سياقتى ازاماتتار. كوبىسى سونى سەزىپ جۇرسە دە بىلمەۋى مۇمكىن... سولارعا ناقتىلاپ نە كەرەك ەكەنىن ايتىپ بىرىكتىرۋشى كۇش بولۋىمىز كەرەك".
اڭگىمەلەسكەن زارينا اشىربەك،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
