بۇگىن ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە بەلگىلى تۇلعالاردىڭ قاتىسۋىمەن گەنارال، ساياسي عىلىمدار دوكتورى، پروفەسسور ەرجان يساقۇلوۆتىڭ «شىڭعىس حان» (ورىس تىلىندە), بەلگىلى شىعىستانۋشىلار ءزارىپباي ورازباي مەن مۇحاممەدزافار ورازباەۆتىڭ «ۇلى تۇرىك تاريحى» اتتى زەرتتەۋ كىتاپتارىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى، دەپ حابارلادى «ادىرنا» ءتىلشىسى adebiportal.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
.jpg)
عالىم ەرجان يساقۇلوۆتىڭ «شىڭعىس حان» كىتابى تۋرالى العاشقى ءسوزدى تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مۇسابالينا گۇلنار تولەۋعازىقىزى الدى. ول شاعىن عانا بايانداماسىندا كىتاپتىڭ تاريحي قۇندىلىعىنا، ەل رۋحانياتىنداعى ورنىنا ايرىقشا توقتالدى. سونىمەن قاتار، وسى ۋاقىتقا دەيىن تاريحشىلار تاراپىنان شىڭعىس حان تۋرالى ەلەنبەي، ەسكەرۋسىز كەلگەن دەرەكتەردىڭ وسى كىتاپتا عىلىمي اينالىمعا تۇسكەنى تۋرالى دا باسا ايتىپ ءوتتى.
بەلگىلى شىعىستانۋشىلار ءزارىپباي ورازباي مەن مۇحاممەدزافار ورازباەۆتىڭ «ۇلى تۇرىك تاريحى» اتتى زەرتتەۋ ەڭبەگى تۋرالى ءسوزدى بەلگىلى قالامگەر، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور تۇرسىنحان زاكەنۇلى الدى. عالىم تۇرسىنحان زاكەنۇلى ءوز سوزىندە بۇگىنگى تاريحي دۇنيە تانىمىمىزداعى قوردالانىپ قالعان ماسەلەلەردى، تاريحي بۇرمالاۋشىلىقتاردى تىلگە تيەك ەتتى. رۋحاني نەگىزدەگى وركەنيەتتى ەل بولۋ ءۇشىن تاريحي سانانى جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزىنا توقتالدى. ۇلتىمىزدىڭ تاريحىندا ۇلى تۇرىك قاعاناتىنىڭ ورىنى ايرىقشا ەكەنىنە، بارلىق عالىمدار مەن زيالى قاۋىمدى، اكىمدىكتەر مەن ينستيتۋتتاردى كۇلتەگىن جانە تونىكوك سىندى تۇرىك جازۋلارى مەن تۇرىك مادەنيەتىنە قاتىستى رۋحاني بايلىعىمىزدى ناسيحاتتاۋ شارالارىن جۇيەلى جۇرگىزۋگە شاقىردى. عالىم ءسوز سوڭىندا شىڭعىس حان تاقىرىبىنا اسا اباي بولۋدى، قوعامدا ايتىلىپ جۇرگەن جاڭساق پىكىرلەردى دەر كەزىندە جونگە سالىپ وتىرۋدى ورتاعا سالىپ، شىڭعىس حان بۇل كۇندە تۇتاس تۇركى جۇرتىن اجىراتۋشى ەمەس، قايتا بىرىكتىرۋشى تۇلعاعا اينالۋى كەرەكتىگىن ەسكەرتىپ ءوتتى.
«شىڭعىس حان»، «ۇلى تۇرىك تاريحى» سىندى قوس عىلىمي كىتاپتىڭ تۇساۋىن قۋانىش سۇلتانۇلى، سەرىك احىمبەكوۆ، اباي تاسبولاتوۆ، ۆلاديمير جۇماحانوۆ، ۆلاديمير بوجكو جانە ادىلعازى بەرگەن سىندى ەل اعالارى مەن مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى كەسىپ، قوس عىلىمي ەڭبەككە ءسات ساپار تىلەدى.
عىلىمي كونفەرەنتسياعا قاتىسقان قوعام قايراتكەرلەرى مەن عالىمدار ءوزارا ءسوز الىپ، اتالعان تاريحي ەڭبەكتەردىڭ ماڭىزى مەن اتقاراتىن قىزىمەتىنە كەڭىنەن توقتالىپ ءوتتى. اۆتورلارعا وقىرمان تاراپىنان زور ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى. قازىرگى كەزدە ەلىمىزدىڭ الدىندا تۇرعان ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ سىندى كەلەلى ماسەلەگە قىزىمەت ەتۋدە، وسىنداي تاريحي، عىلىمي سيپاتى باسىم ەڭبەكتەردىڭ الار ورىنىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە ەكەنىن باسا ايتتى. سانالى عۇمىرىن عىلىمعا، ۇلت ىسىنە ارناعان ەرجان يساقۇلوۆ، ءزارىپباي ورازباي، مۇحاممەدزافار ورازباەۆ سىندى عالىمدارعا شىن كوڭىلدەن شىعارماشىلىق تابىس تىلەدى.
