Taǵdyr talaıymen taıtalasqa túsken kúnderdiń beımálim soqpaǵynda joǵaltqanymyzdy jasyrmaı, óz qolymyz óz aýzymyzǵa jetken jyldardaǵy jetistigimizdi asyrmaı aıtqannyń ózinde Qazaq eli táýelsiz damý tarıhynda ǵaryshtyq qadam jasady.
«Táýelsizdik» degen qasıetti sózdiń astarynda ata-babamyzdyń ǵasyrlar boıǵy asyl armany, babalarymyzdyń aıbyndy úni, azattyq jolynda sheıit bolǵan talaı býyn bozdaqtardyń urpaqqa qaldyrǵan amanaty jatyr. Egemendi elimiz artta qalǵan 30 jylda júz jylǵa jeter syn men synaqtan ótti.
«Nur Otan» partııasy Saıası keńesiniń keńeıtilgen otyrysynda Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń «Eldiktiń jeti tuǵyry» atty qaǵıdattar jıyntyǵyn usynýy da jańa dáýirdegi qazaqstandyqtardyń, ásirese,jastardyń jarqyn bolashaǵynabaǵdar bolatyny anyq.
Árıne, qazaq halqy úshin jeti sanynyń orny bólek, óıtkeni bul sandy kıe tutyp, qasterlegen. Endeshe, Elbasy da atalǵan úndeýinde eldiktiń jeti tuǵyryn ataıdy.
Táýelsizdik –barsha azamattar úshin eń qasterli qundylyq!
Táýelsizdik – kez kelgen adamnyń, ulttyń, halyqtyń, eldiń erkindigi,óz aldyna derbestigi.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik táýelsizdigi týraly» Konstıtýııalyq Zańnyń qabyldanýy jańa táýelsiz memlekettiń shynaıy egemendigin bekitti. Oǵan 16 jeltoqsanda qol qoıylýy, 1986 jylǵy oqıǵalardan keıingi Qazaqstanda demokratııalyq proestiń sabaqtastyǵyn dáleldep, eldegi ózgeristerdiń bastamasy boldy. Sonymen birge shynaıy egemendikti jarııalap, syrtqy álemniń elimizdi tanýyna qol jetkizildi.
Bizdiń táýelsiz Qazaqstan Respýblıkasynyń tarıhyndaǵy barlyq jetistikteri, qazaq halqynyń egemendi zamanda jańasha erekshe órleýi, órkendeýi, rýhanı-ekonomıkalyq erkindigimiz, álemdik qoǵamdastyq pen dúnıe júziniń damyǵan ozyq memleketterimen terezemiz teń, dáýletti eldermen birdeı qarym-qatynas jasaý jetistikterimizdiń barlyǵynyń altyn bastaýy –Táýelsizdikke qol jetkizý ekendigi aıqyn.
Elbasy usynyp otyrǵan ekinshi tuǵyr – Birlik pen kelisim – eldigimizdiń myzǵymas tuǵyry bolmaq. QR Tuńǵysh Prezıdenti, Elbasy N.Á. Nazarbaev Qazaqstan halqy Assambleıasyn qurý ıdeıasyn alǵash ret 1992 jyly Táýelsizdiktiń birinshi jylyna arnalǵan Qazaqstan halqynyń birinshi forýmynda jarııalaǵan edi. Mundaı ınstıtýtty qurý qajettiligi saıası turǵydan, sondaı-aq jańadan qurylǵan, táýelsiz, polıetnosty, polıkonfessııalyq memlekettiń turaqty damýy turǵysynan týyndaǵan bolatyn.
Qazirgi ýaqytta bul úlgi dúnıejúzinde, bedeldi halyqaralyq uıymdarda asa joǵary baǵalanyp otyr.
Jer – ata-baba murasy, halyq qazynasy. Qazaq halqy úshin el men jer tutas uǵym sanalady. Qazaqstan jeri – ata-babadan bizge qalǵan mura ekendigi, halyq qazynasy ekendigi daýsyz. Elbasynyń táýelsizdiktiń alǵashqy jyldarynda-aq shektes memlekettermen (Reseı, Qytaı, Ózbekstan,t.b.) aradaǵy shekarany delımıtaııalaýǵa erekshe nazar aýdaryp, ony ulttyq qaýipsizdigimizdiń negizgi basymdyqtarynyń biri retinde belgilendigi, onyń kóregendigin kórsetti.
Kez kelgen ulttyq mádenıettiń negizi men dilin, ondaǵy adamgershilik qasıetter men dúnıetanymdy uǵyný úshin mádenıettiń túp-tamyryna júginý qajet. Jastarymyz boıyna ulttyq kodyn, ıaǵnı halqymyzǵa tán salt-sanamyzdy, asyl mádenıetimizdi boıyna sińirgende ǵana alǵa basýlar bolatyndyǵy sózsiz, ıaǵnı elimizdiń úmitiniń aqtalǵany bolmaq.
Elbasymyz óziniń usynǵan qaǵıdattar jıyntyǵynda bilim men eńbektiń baqýatty ómir súrýdiń kilti ekendigin meńzeıdi.
«Ózińe sen, ózińdi alyp shyǵar eńbegiń men aqylyń eki jaqtap»– dep Hakim Abaı atamyz aıtqandaı, biz tek óz bilimimiz ben kúshimizge senýimiz kerek degen usynymy qazaqstandyqtardy adal eńbekpen muratyna jetýge baǵyttaıdy.
Básekege qabiletti qoǵam qurý – memleket damýynyń kepili. Al, qoǵamnyń basty qundylyǵy – adam. Bul rette adam kapıtalynyń sapasyn jaqsartý men bilim júıesin damytýdyń mańyzy zor.
Endeshe jastarymyz pragmatısttik ustanymdy keleshektiń negizi retinde qabyldaýy tıis. Baseke qabiletti jańa Qazaqstannyń qalyptasýyn belsendi túrde jalǵastyrýshy jańa býyn qalyptasýy tıis.
Sondyqtan kez kelgen qazaqstandyq ózi ómir súrip otyrǵan qoǵamǵa, qorshaǵan ortaǵa, elimizdiń áleýmettik-ekonomıkalyq damýyna úlesin qosýdy adamgershilik paryzy dep qabyldaýy qajet.
Elbasynyń Qazaqstan jastaryna arnalǵan bul úndeýi bolashaqqa baǵdar retinde qarastyrylýy tıis, tipti bul jeti tuǵyrdy XXI ǵasyrdaǵy moraldyq kodeks retinde qabyldaýǵa bolady.
M.Áýezov atyndaǵy Ońtústik Qazaqstan ýnıversıtetiniń basqarma tóraǵasy-rektory,QR UǴA akademıgi,professor,tarıh ǵylymdarynyń doktory Qojamjarova Darııa Perneshqyzy.
