Alaş syilyǧyn arzandatyp almaiyq

Keşe Ūlttyq kıtaphanada ötken Qazaqstan Jazuşylar Odaǧynyŋ halyqaralyq "Alaş " syilyǧynyŋ tapsyrylu saltanatynyŋ kuägerı boldym. Jazuşylar Odaǧynyŋ müşesı emespın ǧoi, desem de atalǧan syilyqtyŋ iegerı atanǧan Didar Amantai dosyma janküier bolyp barǧanmyn. Alqaly jiyn būl joly dau-damaisyz, ūrys-janjalsyz – tynyş öttı. "Ä", degennen Ūlyqbek Esdeuletov aǧamyz bastaǧan, Bauyrjan Jaqypov aǧamyz (moderator) qostaǧan Odaqtyŋ basşylary qalamger qauymdy kelesı jyldan bastalatyn jaqsy jaŋalyqtarmen quanta jelpıntıp tastady. Odan keiıngı kezek jyl qorytyndysyna berıldı. Şeşender bırınen soŋ bırı mınbege köterılıp, ötken jyly jaryq körgen şyǧarmalarǧa toqtalyp jatty. Jyl qorytyndysynyŋ soŋy "Alaş" syilyǧyn tapsyru saltanatyna ūlasty. Söitıp, balalar ädebietı boiynşa – Dıldar Mamyrbaeva, Pernebai Düisenbin; poeziia – Svetqali Nūrjan, Sabyr Adai, Biǧaişa Medeuova, Quat Qairanbaev, Baqytjan Aldiiar, Qazbek Qūttymūratūly, Däuren Berıkqajy, Erjan Alaştuǧan, Aitqali Närıkov, Serık Qaliev; proza – Qūltöleu Mūqaş, Didar Amantai, Tūrsynhan Zäkenūly; dramaturgiia – Mädina Omarova; ädebiettanu – Bolat Jünısbekov, Janūzaq Aiazbekov; derektı proza – Zeinep Ahmetova, Däulet Seisenūly – jiyn sany 20 qalamgerımız Halyqaralyq "Alaş" ädebi syilyǧyna laiyq dep tanylyp häm onyŋ iegerı atandy. Barşaŋyzǧa qūtty bolsyn aitamyz, qadırmendı qalam ielerı! Şyǧarmaşylyqtaryŋyzdyŋ igılıgın körıŋızder! Degenmen, syilyq turaly bır-ekı auyz pıkırımızdı bıldıre keteiık. Eşkımnıŋ köŋılıne kelmesın, būl syilyqty bırden 20 adamǧa bergen äste dūrys emes. Keleşekte bylai bola berse, būl syilyqta qūn qalmaidy, Alaş ūǧymyn da arzandatyp alamyz. Sosyn ekı jylda bır ret berılıp tūrylsa da bolady. Eger de myna qarqynmen jylda osylai berıle berse, JO 700 müşesı nebärı 35 jylda tegıs marapatalyp bıtedı eken. Sondyqtan är ekı jyl saiyn ädebiettıŋ är janry boiynşa bır-bırden ǧana berılse – qūba-qūp. Sonyŋ özınde alty adam marapattalady eken. "Alaş" syilyǧy alty alaştyŋ alty qalamgerıne berıldı!" degen jarqyn söz qandai asqaq estılmek! Alty alaş demekşı, aty halyqaralyq bolǧan soŋ atalmyş syilyq kezınde Alaş ūrandy bolǧan tübımız bır tuystarymyz: noǧai, qyrǧyz, qaraqalpaq, başqūrt, tıptı, özbek, tatar, tūrkımen ädebietınıŋ ökılderıne berılse deimız. Būl öz kezegınde qazaqtyŋ alaşqa aǧa jūrt ekenın äigılep ärı ädebietımızdıŋ märtebesın biıktetıp, mereiın ösırer edı. Sonda "Alaş" syilyǧy – aty menen zatyna laiyq bolyp, türkı halyqtary: tübır tılımız qazaq tılı bolsyn dep jatqan myna zamanda, türık älemın tuystyq bailanystardyŋ töresı – ädebiet pen öner arqyly jaqyndastyru missiiasyn arqalar edı. Utopiia bolsa da, "Armandapsyŋ aqtoqty..." deseŋızder de – aitaiyn, eger keleşekte "Alaş" syilyǧy üşın jeŋımpaz qalamgerge bır million dollar syiaqy taǧaiyndalar bolsa, būl – küllı türkı älemınıŋ eŋ basty ädebi bäigesı bolyp tabylyp häm qalamgerler arasynda jazuǧa degen qūlşynys tuǧyzyp... qysqasy, türkı halyqtary ädebietıne joiqyn serpılıs äkeler edı. Äsılı "Alaş" degen söz de, syilyq ta jeŋıl bolmaǧany läzım. Keleşekte "Alaş" ūǧymyn qasiettendıruge (sakralizasiia) maqsattanuymyz kerek. Būl – ūlt baǧyn (sanasyn) oiatuǧa jasalǧan josyqty qadam bolmaq. Keşegı künnen berı memleketımızdıŋ strategiialyq ärıptesı atanyp jatqan Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ Halyqaralyq "Alaş" syilyǧy osy niettıŋ basy bolǧai!