Sheteldegi stýdent: kárister aǵylshyn tilin bilmegeni úshin uıalady

3013
Adyrna.kz Telegram

"Sheteldegi stýdent" – ár dúısenbi saıyn jaryq kóretin jańa joba. Bul jerde shetelde bilim alyp jatqan qazaq jastary ózderiniń oılarymen bólisip, estelikterin aıtady. Búgingi bizdiń qonaǵymyz – qaraǵandylyq Temirlan.

Myrzahmetov Temirlan

KAIST ýnıversıteti, Ońtústik Koreıa

Materials Science and Engineering salasy

Men Qazaqstanda júrgende... Meniń bar oıym KAIST ýnıversıtetine ýaqytynan keshikpeı tapsyrý ǵana boldy. Qatarlastarym NÝ-ǵa túsýdi josparlap júrgende, men odan da úlken nársege qol jetkizgim keldi. Mektepte úzdik bolýǵa tyrystym. Jan-jaqty damý úshin barymdy saldym. Qazir sonyń jemisiń kórip jatqandaımyn.

Meniń sheteldegi alǵashqy kúnim... Meni Koreıada qazaqstandyq dostarym kútip aldy. Eń alǵashqy kúndi ózimniń oqý ornymdy, onyń aýlasyn, aınalasyndaǵy saıabaqtar men kóshelerdi aralaýmen ótkizdim. Keshkisin Koreıada bilim alyp jatqan eresekter toby kúrish taǵamyn daıyndap, KAIST ýnıversıtetinde meni kútip turǵan bolashaq ómirim týraly aıtyp berdi.

Mádenı shok  Árıne, shetelge shyqqan adam mindetti túrde mádenı shokty basynan ótkizedi. Dástúr, dildegi ózgeristerge úırený úshin birshama ýaqyt kerek bolady. Kárister óte eńbekqor. Túngi 2-3-ke deıin kitaphanada otyratyn. Ásirese, emtıhan ýaqytynda...

Ekinshiden, halyq baı turady. Qazaqstanda bútin, biraq, eskirgen kıimderdi aýyldaǵy aǵaıyndarǵa jiberse, bul jerde semestr saıyn qoqys jáshigi qymbat kitaptar, kıim men aıaq kıimge tolady.

Úshinshiden, olar aǵylshyn tilin bilmegeni úshin qatty uıalady. Káris tili qazaq tiline qatty uqsaıdy, aǵylshyn tilinen áldeqaıda erekshelenedi. Ózindik termınderi bar. Olardyń boıyndaǵy bul kompleks, sheteldiktermen aralasýǵa múmkindik bermeıdi. Al, bizdiń elde adamdar aǵylshyn tilin bilmese de, ymdaý arqyly birnárse túsindireri anyq.

Men neni úırendim? Neni umyttym?  Koreıaǵa barǵaly úlkenderdi syılaýdyń qanshalyqty mańyzdy ekenin uqtym. Óz elime degen mahabbatym kúsheıdi. Taǵam daıyndaýdy úırendim. Boıymdaǵy keı qasıetterden aryldym dep aıta almaımyn, bar bolǵany oılaý júıesi men mádenıeti bólek jandarmen aralasý arqyly ómirge degen kózqarasym ózgerdi.

Men jegen eń dámsiz taǵam  Taǵam týraly suraq men úshin eń aýyry bolmaq. Óıtkeni, bul elde óte ay ári dámsiz taǵamdar kóp. Tipti, ataýy esimde joq. Biraq, bul barlyq taǵam túri jeýge kelmeıdi degenim emes, arasynda óte dámdileri de kezdesedi.

Eń qyzyqty sátter  Bizdiń ýnıversıtet qabyrǵasynda Food Festival sharasy uıymdastyrylǵan bolatyn. Bizdiń mindetimiz – ulttyq taǵamdy ázirlep, ony satý. Biz, qazaq jastary, túni boıy daıyndaldyq. Úlkendermen bas qosyp, shaı iship, erkin sóılestik. Ulttyq taǵamdy Koreıada daıyndap, ony ulttyq naqyshtaǵy kıim kıip, kóshede satý qyzyqty boldy.  KAIST ýnıversıtetinde jyl saıyn sakýra gúldegen shaqta ataqty káris juldyzdary kelip óner kórsetetin festıval bolady. Ótken jyly Ailee men Bolbbalgan sachungi keldi.

Qazaqstandy saǵyndym... Árıne, eldi saǵyndym. Osy joly qysqy demalysymda úıge barmaı, eki aı boıyna Koreıada qaldym. Úıge tek jazda baramyn. Iaǵnı, Koreıada jyldyń 10 aıyn ótkizemin. Bul ýaqyt ishinde úıdi saǵynasyń, dostaryńdy, otbasyńdy jáne úıdiń tamaǵyn, qazaqtyń tamaǵyn saǵynasyń...

Keıde kún kórý úshin qosymsha jumys jasaýǵa týra keldi... Káris taǵamyna úırený úlken qıyndyq týdyrdy. Ekinshiden, aqshany ornymen jumsaýdy úırený: keıde qosymsha jumys jasaýǵa týra keldi. Úshinshiden, kárister qoǵamyna qabyldaý túsinigi maza bermedi. Óıtkeni, bul jerde adamdar ózderiniń qyzyǵýshylyqtaryna sáıkes toptasyp júredi ári aǵylshyn tilin bilmegeni úshin senimen sóılesýden qysylady. Koreıada sabaq aǵylshyn tilinde ótse de, sharalar, uıymdar barlyǵy – kárisshe. Dúkender, meıramhanalar tek káris tilinde qyzmet kórsetedi. Oqýdan bólek, kóp nárseni úırený kerektigin uqtym.

Qazaqstandaǵy jáne Koreıadaǵy qatarlastarym ár túrli... Sheteldegi qatarlastarym men qazaqstandyq dostarymnyń arasynda aıyrmashylyq jer men kókteı. Mádenıetinde, tárbıede jáne stılderinde. Biraq, barlyǵyn biriktiretin maqsat pen bolashaqqa degen ózindik kózqarastyń bolýy.

Elge oralamyn ba bilmeımin?!  Elge oralmas buryn, Amerıka nemese Eýropa elderine barýdy oılap otyrmyn. Sol jaqta, bilim alyp, eńbek etip, óz bıznesimdi ashqym keledi. Shetelge nege suranys kóp? Óıtkeni, olar saǵan bar jaǵdaıyndy jasaýǵa múmkindik beretin qarajat usyna alady.

Elge oralý, oralmaýym bolashaqtyń enshisinde. Degenmen, bul – tek meniń pikirim. Qazaqstanǵa kelip, ózin damytýdy oıǵa alyp otyrǵan qanshama stýdentter bar. Sondyqtan, bir adamnyń tańdaýyna bola, barlyq adamdy «qaıyrymsyzdar» sanatyna jatqyzýǵa bolmaıdy.

Aıtarym bar... Eger sen ultjandy azamat bolsań, elińe eńbegin sińgenin qalasań shetelde bilim alýdy usynar edim. Nege deımisiz? Nurbek Saıasat aıtqandaı, belgili bir salada mamandandyrylǵan memlekette bilim alyp, olardyń bergenin boıyńa sińirip, bar jıǵan-tergenińdi Qazaqstandy damytýǵa qoldanǵan durys. Mysaly, «Bolashaq» baǵdarlamasy erkin bilim alýǵa múmkindik bergenimen, olarǵa tájirıbe almasýǵa múmkindik bermeıdi. Menińshe, baǵdarlamanyń basty qateligi – osy. Eger Qazaqstannan ketýdi uıǵarsa, onda adamnyń tańdaýyna qarsy shyǵýǵa biz qaýqarsyzbyz. Ondaı jaǵdaıda, turaqtap qalýdy kózdeıtin elge ǵana barýdy usynar edim. Óıtkeni, jıi kóshý, ózge mádenıetke úırený, til meńgerý onyń bári ýaqyt alady. Sonymen qatar, kez kelgen talapkerdi qabyldaıtyn, bilim deńgeıi tómen sheteldiń ýnıversıtetke tapsyrý da – qatelik. Sondyqtan, tańdaý jasarda elge emes, bilim sapasyna asa nazar aýdarǵan durys. Odan bólek, elimizde NÝ sekildi halyqaralyq deńgeıde básekege qabiletti ýnıversıtterdiń baryn esten shyǵarmaǵan durys.


massaget.kz

Pikirler