«Aq jol» demokratııalyq partııasy on jyl boıy Ulttyq qor qarajatymen tym erkin qarym-qatynasty shekteýge shaqyryp kelýde.
Bıylǵy jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda Ulttyq qorǵa túsimder 3 esege qysqardy (2020 jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda), degenmen bıylǵy jyly munaı baǵasy kóptegen jyldarmen salystyrǵanda rekordtyq kórsetkishke jetti.
Esep komıtetiniń aqparaty boıynsha, aǵymdaǵy jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda Ulttyq qordyń shyǵystarynyń kólemi túsimderden asyp tústi. Biz ózge adamdardyń, ıaǵnı, áli ómirge kelmegen urpaqtyń aqshasyn jumsap jatyrmyz.
Bul rette, Esep komıtetiniń tekserýleriniń nátıjeleri boıynsha 1 trln teńge bıýdjet qarajatynyń tıimsiz paıdalanylǵany anyqtaldy.
Qurmetti aýdıtorlar men tártip saqshylary, endi osyndaı ister úshin jaı sottap ǵana qoımaı, bálkim, jaýaptylardyń qoldaryn shaýyp tastaý kerek shyǵar. Obrazdy túrde aıtqanda, árıne.
«Aq jol» demokratııalyq partııasy Ulttyq qordyń qarajatyn basqarýdy retteıtin normatıvtik qujattardy, sondaı-aq memlekettik qaryzdy tartý jáne óteý tártibin qaıta qaraý qajet dep sanaıdy.
Eger Úkimet bul teris boljamdardy aldyn-ala eskertý retinde jáne osyndaı oqıǵalardyń aldyn-alý úshin kúsh-jigerdi jumyldyrý maqsatynda jasasa, biz osy baǵyttaǵy is-qımyl josparyn usynýdy suraımyz.
Jalpy, «Aq jol» demokratııalyq partııasy parlamentte bıýdjetti ǵana emes, onyń jumysyn jumsalǵan qarajat boıynsha emes, naqty mindetterge qol jetkizý boıynsha baǵalaý úshin Úkimettiń uqsas kezeńge arnalǵan is-qımyl baǵdarlamasyn da qaraýdy jáne bekitýdi usynady.
Eger ındıkatorlardyń mundaı aýytqýlary daǵdarystan keıingi qalpyna keltirýjaǵdaıynda qaýipti emes jáne eńserilmeıtin bolyp sanalsa, onda bul qujattardy qaıta qaraý aıasynda Úkimetke onyń saıası jaýapkershiligine úlken ıkemdilik berý qajet.
Biz osy kúnge deıin Ulttyq Banktiń bazalyq mólsherlemesin tómendetý, ekinshi deńgeıli bankterdiń paıyzyn tómendetý jáne bıznesti qoljetimdi qarjylandyrý qajettiligin talap etip kelemiz.
Bizdiń frakııamyzdyń depýtattary bazalyq mólsherlemeniń kóterilýi Qazaqstannyń óz óndirisiniń tıimsiz bolýyna, ımportqa táýeldiliktiń jáne ınflıaııalyq proesterdiń ulǵaıýyna alyp keletinin atap ótti, osy jaǵdaıdy biz búginde baıqap otyrmyz.
Jaýap retinde bizge depozıtter ıeleriniń múddelerine qysym jasalǵany týraly málimdeýde. Biraq shyn máninde, búginde bankter naryqtan túsken qarajatqa emes, memlekettik aqshaǵa nemese kvazımemlekettik kásiporyndardyń qarajatyna bılik etedi. Jáne dál paıyzdardyń jetkiliksizdigine baılanysty nesıe boıynsha qaryz somasy aqylǵa qonymdy mólsherden asyp ketedi jáne kásiporyndardy reıderlik basyp alýǵa ákeledi, al otbasylar jas balalarymen birge jalǵyz turǵyn úılerinen qýylady.
Sonymen qatar, kásipkerler arasynda qaryz alýshylardyń tólem qabilettiligine nuqsan kelýde. Búginde bankter ekonomıkanyń naqty sektoryn kredıtteýden, ımportty kredıttep jáne ınflıaııany ilgerilete otyryp, tutynýshylyq kredıtterge kóshýi kezdeısoq emes.
Sebebi, elde aýyrtpalyqsyz múlki bar jáne qaryzdy óteýde problemalary joq bıznes kúnnen-kúnge azaıyp jatyr.
Qarjy naryǵyn retteý agenttiginiń derekteri boıynsha, aǵymdaǵy jylǵy 1 qyrkúıektegi jaǵdaı boıynsha Ekinshi deńgeıli bankterdiń jıyntyq aktıvteri 35 trln teńgeni quraıdy, onyń ishinde zańdy tulǵalarǵa, ıaǵnı ekonomıkaǵa kredıtterge 20,6 % (nemese 7,2 trln teńge) baǵyttaldy, jeke tulǵalarǵa beriletin kredıtterge - 26,3% (9,2 trln tg) al bank aktıvteriniń 53%-y baǵaly qaǵazdarǵa ornalastyrylǵan jáne ekonomıkaǵa jumys istemeıdi.
Mine, Ulttyq bank saıasatynyń nátıjesi, bankterge ekonomıka men óndiristi qarjylandyrýdan góri aktıvterdiń jartysynan kóbin qalypty notalarda ustaý tıimdirek eken.
«Aq jol» demokratııalyq partııasy
