Jastar – elımızdıŋ keleşegı. Olardyŋ bılımdı jäne bäsekege qabılettı bolyp ösuı – bolaşaqtyŋ kepılı. Al, «Jas Otan» jastar qanaty belsendılıktı arttyryp, qoǧamdyq jūmystarǧa tartatyn ūiym retınde belgılı. Tötenşe jaǧdai kezınde de jasotandyq erıktıler elmen bırge bolyp, qauıpsızdık talaptaryn saqtauǧa şaqyryp, mūqtaj otbasylarǧa quanyş syilady. Osy oraida jastardy tolǧandyratyn mäseleler, erıktılerdıŋ eŋbegı jäne olardy qoldau şaralary jaiynda «Jas Otan» Jastar qanatynyŋ töraǧasy – Nūrjan Arǧynūlynan sūhbat alǧan bolatynbyz.
- «Jas Otan» jastar qanatyna töraǧa bolyp taǧaiyndalǧan uaqyttan berı bıraz öŋırlerdı aralap, jastarmen kezdesuler ūiymdastyryp jürsız. Şyny kerek, elımızdegı jastardyŋ saiasi belsendılıgı tömen. Olar saiasatkerlerden görı, öner jūldyzdaryn jaqsyraq tanidy. Bilıkke emes, blogerlerge senedı. Qalai oilaisyz, elımızde «Jas Otan» degen jastar ūiymynyŋ baryn bılmeitınderdıŋ sany qanşa?
- Qaiyrly kün! Jas Otan jetekşısı bolǧanyma 7 ai boldy, bıraq jasotandyq bolǧanyma 10 jyldan asty. Osy uaqyt aralyǧynda aramyzdan köptegen jastar ösıp, türlı salada qyzmet etıp jatyr. Öz täjıribeme senetın bolsam, jastardyŋ saiasi mädenietı, belsendılıgı tömen dep aita almaimyn. Sebebı, Jas Otannyŋ özı 100 myŋnan astam belsendılerdı bırıktıredı. Odan bölek qaŋtar aiynda ötken Parlament Mäjılısı men mäslihat deputattarynyŋ sailauyn mysalǧa alaiyq. «Nur Otan» partiiasy fraksiiasynyŋ 40%-ı äielder men 35 jasqa deiıngı jastar, al mäslihattardaǧy jastardyŋ ülesı 7-den 23%-ke östı.
Blogerlerge keler bolsaq, olardyŋ ışınde tek şou-biznes ökılderı emes, saiasattanuşy, äleumettanuşy myqty mamandar bar, qazırgı saiasatkerler de öz blogtaryn jürgızıp, öz pıkırlerımen belsendı türde bölısıp jatyr. Sondyqtan blogerler saiasattan alşaq dep de aita almaimyz.
Ūiymymyzdyŋ tanymaldyǧyna keler bolsaq, jasotandyqtar – qazaqstandyq jas elektorat arasynda Nur Otan partiiasynyŋ bedelın arttyrudy közdeitın jastar. Qazaqstandyq jastar bızdıŋ jobalarymyz ben ıs-şaralarymyzǧa tıkelei qatyspasa da, bızdıŋ ūiym turaly habardar. Sebebı, bızdıŋ özge jastar ūiymdarynan erekşelıgımız – jas elektoratty qalyptastyruşy, Nur Otan-nyŋ saiasatyn, ideologiiasyn nasihattauşy ūiymbyz.
- Sonymen bügınde «Jas Otan» jastar qanaty jastarǧa ne berıp jatyr? «Jas Otan» belsendılerı naqty nemen ainalysady?
- Ūiym qūrylǧan sätten bügıngı künge deiın jastardyŋ mäselesın şeşu jolynda qyzmet atqaryp keledı. Bügıngı künde «Jas Otan» - jastar üşın äleumettık liftke ainaldy. 20 jyl ışınde bız jastardyŋ problemalaryn şeşıp qana qoimai, olardyŋ memlekettık saiasatty ıske asyru men basqaruǧa atsalysqysy keletın jastar üşın tramplinge ainaldyq. Qatarymyzdan şyqqan bırqatar jastar bügınde memleket igılı üşın qyzmet etıp keledı. Mysaly, Mäjılıs deputattary Elnūr Beisenbaev, Mädi Ahmetov, Jambyl oblysy äkımınıŋ orynbasary Däulet Kärıbek, BQO äkımınıŋ orynbasary Baqytjan Narymbetov.
Odan bölek jastarǧa baǧyttalǧan bırneşe jobalarymyzda atap ötuge bolady. Jastardy jūmysqa ornalastyru maqsatynda «Sättı qadam» jäne «Jastar kadrlyq rezervı», jas ǧalymdardy qoldauǧa baǧyttalǧan «Nurintech», auyl oquşylaryna aǧylşyn tılın tegın oqytu maqsatynda «English for Jastar» jobasyn ıske asyrdyq.
Bazarda, qara jūmysta eŋbektenıp jatqan jastarymyz da az emes, olarǧa qoldau körsetıp, mazalaityn sūraqtaryna jauap beru maqsatynda barlyq aimaqtarda Keŋes ortalyqtarymyz jūmys jasap jatyr. Bılım salasyndaǧy sybailas jemqorlyqpen küreste studentter arasynda anonimdı saualnama, därıs ötkızu arqyly «Taza sessiia» aksiiasy tūraqty türde ötkızılıp tūrady. Odan basqa, jastardy qoldau maqsatyna baǧyttalǧan 2025 jylǧa deiın «Jastar – Otanǧa!» baǧdarlamasy äzırlenıp, qabyldandy.
Elbasy Nūrsūltan Äbışūlynyŋ bastamasymen jüzege asqan «Bız Bırgemız!» jalpyūlttyq aksiiasyna 5 myŋ jasotandyq volonter atsalysty. Olar 320 myŋ mūqtaj otbasyǧa azyq-tülık sebetterın jetkızdı. 100 myŋ otbasyǧa 5 million dana medisinalyq maska taratty. Türkıstan oblysy Maqtaaral audanyndaǧy tötenşe jaǧdai kezınde 500 volonter «Bırgemız, Maqtaaral!» volonterlar ştabyn qūryp, evakuasiialyq jäne gumanitarlyq kömektı taratuǧa atsalysty. Būl jasotandyqtar ıske asyrǧan jobalardyŋ kışkentai bölşegı ǧana, aldaǧy uaqytta da osy qalpymyzdan taimai, qoǧam igılıgı üşın qyzmet etetın bolamyz.
- Nūrjan Arǧynūly, biyl elımız üşın erekşe jyl. Täuelsızdıktıŋ 30-jyldyq mereitoiy aiasynda «Jas Otan» jastar qanaty qandai bastamalardy qolǧa alyp jatyr? Jobalaryŋyz, aldaǧy josparlaryŋyz jaily bölıse otyrsaŋyz?
- Täuelsızdık är qazaqstandyq üşın baǧa jetpes qūndylyq. Sol qūndylyqty därıpteu, jastar arasynda bedelın arttyryp, egemendıgımız ben eldıgımızdı baǧalaityn patriot jastar tärbieleu bızdıŋ bırden bır maqsatymyz. 30 jyl ışınde jastar saiasatyn jüielı jürgızu mäselesı ärdaiym partiianyŋ da, memlekettık saiasattyn da basty nazarynda boldy.
30-jyldyq qarsaŋynda ötken jyldyŋ jeltoqsan aiynda Elbasy Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaevtyŋ qatysuymen ötken Jas Otannyŋ sezınde aldaǧy 2025 jylǧa deiıngı «Jastar-Otanǧa!» baǧdarlamasyn qabyldadyq. Baǧdarlamada naqty 5 baǧyt aiqyndalyp, jastardy qoldauǧa baǧyttalǧan 100 naqty ıs-şara belgılendı.
Atalǧan baǧdarlamany sapaly, uaqytyly jüzege asyru üşın Respublikalyq jäne 216 aimaqtyq jol kartasy äzırlenıp, bekıtıldı. Barlyq jol kartalary ortalyq jäne jergılıktı memlekettık organdardyŋ basşylarymen maqūldandy jäne bırge jüzege asyrylyp keledı. Osylaişa, jastardyŋ azamattyq belsendılıgı, sapaly bılımı, laiyqty jalaqysy bar jūmysy, qoljetımdı baspanasy jäne bos uaqytyn tiımdı ūiymdastyru mäselelerı bızdıŋ nazarymyzda.
- Qazaqstanda statistika boiynşa şamamen 4 million jas bar. 4 million jastyŋ 90%-y baspana ızdep seŋdelıp jürgender. Jastarǧa üi beru jaǧynan jeŋıldıkter iaki qandai da bır baǧdarlamalar qarastyrylǧan ba? Jastardyŋ äleumettık jaǧdaiyn şeşu üşın özıŋız qandai baǧdarlama oilap tabar edıŋız?
- Jastardyŋ öz potensialdaryn tolyqqandy paidalanuy üşın sapaly bılımı, tabys közı, tūrǧylyqty jerı boluy şart. Men özım otbasyn qūrǧan, bala tärbielep otyrǧan jas bolǧandyqtan, būl qajettılıkterdı jaqsy tüsınemın.
Joǧaryda aityp ötken 2025 jylǧa deiıngı «Jastar-Otanǧa!» baǧdarlamasynyŋ maqsattarynyŋ bırı – jas otbasylar üşın qolaily jaǧdailar jasau. Osy oraida jas otbasylaryn baspana bölu baiqauynda basymdyq berıletın qatysuşylar qataryna qosu, är aimaqta jastardy baspanamen qamtamasyz etu baǧdarlamasyn qabyldaudy mındetteu, elımızdıŋ barlyq aimaqtarynda jūmys ısteitın jastar üşın uaqytşa jaldamaly tūrǧyn üi qūrylysyn qamtamasyz etuge yqpal etu şaralary qarastyrylǧan. Osy baǧytta qazır qarqyndy jūmys jürıp jatyr.
- Auyldyq eldı mekenderge jas mamandardy tartuǧa baǧyttalǧan «Diplommen auylǧa» baǧdarlamasy özın aqtady deuge kele me? Sızdıŋ oiyŋyzşa, baǧdarlamany jetıldıre tüsu üşın naqty ne ıstelınuı tiıs?
- Soŋǧy uaqytta urbanizasiia ürdısınıŋ küşeiıp ketkenın bärımız bılemız. Auyldarymyzdy saqtap qalu, olardyŋ güldenuı üşın jaǧdai jasau är qazaqstandyqtyŋ paryzy dep esepteimın. «Diplommen auylǧa» baǧdarlamasy sol mäselenı şeşudıŋ jaqsy qūraly. Būl baǧdarlama sättı jüzege asyrylyp, jastarǧa özderınıŋ tuǧan jerınde jūmys ıstep, halqyna qyzmet etuge jäne baspanaly bolyp, otbasyn qūruǧa ülken mümkındık berdı.
Mysaly, «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda «100 jaŋa esım» jobasynyŋ jeŋımpazy - Valentin Alifanovty alaiyq, jas maman «Diplommen auylǧa» memlekettık baǧdarlamasynyŋ arqasynda laiyqty baspanaǧa ie bolǧan. Valentin innovasiialyq – pedagogikalyq ideialardyŋ respublikalyq festivalınde teatr tehnologiialaryn qoldana otyryp, balalardyŋ daryndylyǧyn damytu boiynşa avtorlyq baǧdarlamany äzırlep, bügıngı taŋda ŞQO Ust-Talovka kentınıŋ balalar öner mektebınde qyzmet etıp keledı.
- Memleket tarapynan jastardy qoldau üşın jasalyp otyrǧan «Jasyl el», «Jastar kadrlyq rezervi», «Jastar täjıribesı», «Serpın2050» jäne taǧy da basqa baǧdarlamalar bar. Bıraq būǧan qaramastan, bızdıŋ zertteulerge säikes jūmysqa tūru jastardy alaŋdatyp otyrǧan nömır bırınşı mäsele bolyp tūr. Memleket tarapynan jalyndy jastarǧa naqty qandai qoldau bar?
- Bügınde qas-qaǧymda özgerıske ūşyraityn jahandyq özgerısterge beiımdelu, jaŋa daǧdyny qalyptastyru – zaman talaby. Pandemiia saldarynan älemdı jūmyssyzdyq jailady.
Jastar arasyndaǧy jūmyssyzdyqty azaitu, jastardyŋ jūmysqa ornalasuyna jaǧdai jasau, jastardyŋ käsıp aşuy üşın mümkındıkter jasau mäselelerı de bızdıŋ 2025 jylǧa deiıngı baǧdarlamamyzda körınıs tapqan.
Mysaly, äleumettık faktıler jetık zerdelenıp jastardy eŋbekpen äleumettendırudı qamtamasyz etu maqsatynda 5 jylda 25 myŋ jasty qamtityn «Alǧaşqy jūmys orny» jobasy jüzege asyrylmaq. Jaŋa biznes-ideialardy ıske asyru, jas käsıpkerlerge jyl saiyn 10 myŋ grant beru jäne «Jasyl el» jobasy aiasynda 30 myŋ jasty jūmyspen qamtu közdelıp otyr.
- Şaǧyn jäne orta biznestı damytuda jastardyŋ ülesı köŋıl könşıtedı me? Elımızdıŋ jastary käsıp aşuǧa belsendı me, olardy yntalandyru üşın qandai jobalar oryndalyp jatyr?
- Qazırgı jastardyŋ aǧa buynnan erekşelıgı – basym köpşılıgı öz käsıpterın aşuǧa ūmtylady jäne būl salada jetıstıkke jetıp jatqandary az emes. Memleket tarapynan da jastardyŋ būl ūmtylystaryn yntalandyru saiasaty jaqsy jüzege asyp keledı. Mysaly, käsıpkerlıkke baulityn «Bastau Biznes» jobasy. Joba aiasynda käsıpkerlık negızderı oqytylyp, biznespen ainalysqysy keletınderge grant nemese şaǧyn kredit beru arqyly alǧaşqy kapitalyn aluǧa kömektesedı.
- Qazır bızdıŋ aldymyzda bılımdı, ūlttyq qūndylyqtardy saqtaǧan, ruhani düniesı bai ūrpaq tärbieleu mındetı qoiylyp otyr. Osy rette, elımızde bäsekege qabılettı jastardy tärbieleude nege basymdyq bergen jön?
- «Tärbiesız berılgen bılım — adamzattyŋ qas jauy» dep Äl-Farabi atamyz aityp ötkendei, ata-babalarymyz tärbienı erekşe orynǧa qoiǧan. Bırınşı kezekte halqynyŋ ötkenın bıletın, ūlttyq jäne ruhani bailyqtardy baǧalaityn, keleşegıne jauapkerşılık sezıne bıletın jastardy tärbieleu maŋyzdy.
Elımızde bılımdı ūrpaq qalyptastyru üşın barlyq jaǧdai jasalǧan, al sol bılımdı dūrys paidalana alatyn, el igılıgı üşın qyzmet etetın adam tärbieleu, onyŋ boiyna ata-baba qanymen sıŋgen qūndylyqtardy qalyptastyru jekelegen ata-analardyŋ da, jalpy qoǧamnyŋ da mındetı.
- Jastar arasyndaǧy memlekettık tıldıŋ qoldanys aiasy, ūlttyq önerdıŋ nasihattalu deŋgeiı, ruhaniiat mäselesı turaly pıkırıŋızdı bılgımız keledı.
- Tılımız, önerımız, salt-dästürımız bızdıŋ ainamyz desek qatelespeimın dep oilaimyn. Olardy saqtau, qorǧau, nasihattau, janaşyry bolu är qazaqstandyqtyŋ paryzy. Bız de öz tarapymyzdan olardy nasihattauǧa barynşa üles qosuǧa tyrysyp kelemız. Qazaq tılın nasihattap, jastardyŋ saiasi sauattylyǧyna yqpal etıp kele jatqan «Jaidarman» oiyndaryn jetınşı jyl qatarynan qoldap kelemız, osy tamyz aiynda aqyndar müşairasyn ötkızemız dep josparlap otyrmyz. Atalyp ötken baǧa jetpes bailyqtarymyzda saqtap qalu, keler ūrpaqqa jetkızu öz qolymyzda.
- Nūrjan Arǧynūly, altyn uaqytyŋyzdy bölıp, örelı sūhbat bergenıŋız üşın raqmet. Jas oqyrmandarǧa qandai tılek-nietıŋız bar?
- Jastar – elımızdıŋ bolaşaǧy ǧana emes, bügıngı bäsekege qabılettılıgımızdıŋ negızgı qozǧauşy küşı. Memleketımızdıŋ tarihi damuynyŋ qai kezeŋın almaiyq barlyǧynda derlık öz «qaharmandary» boldy. Olardyŋ barlyǧy derlık jastar. Bügıngı künnıŋ qaharmany – bılımı men bılıgı qatar jürgen, oi örısı keŋ, ūlttyq qūndylyqtaryn saqtaumen qatar bırneşe tıl meŋgergen, qoǧamyna jany aşityn, bolaşaǧyna senımmen qaraityn jastar. Är qazaqstandyq jasqa özderın jetıldırudı toqtatpai, uaqytyn baǧalap bılımın arttyruǧa, jaqynyna janaşyr bolyp özgege qol ūşyn sozuǧa, älemdegı ozyq täjıribelerdı zerttep, tuǧan elın güldendıruge ūmtylsyn degım keledı.
– Cūhbatyŋyzǧa raqmet. Halyqtyŋ senımın arqalap jürgen eŋbegıŋız tabysty bolsyn!
- Sonymen bügınde «Jas Otan» jastar qanaty jastarǧa ne berıp jatyr? «Jas Otan» belsendılerı naqty nemen ainalysady?
- Ūiym qūrylǧan sätten bügıngı künge deiın jastardyŋ mäselesın şeşu jolynda qyzmet atqaryp keledı. Bügıngı künde «Jas Otan» - jastar üşın äleumettık liftke ainaldy. 20 jyl ışınde bız jastardyŋ problemalaryn şeşıp qana qoimai, olardyŋ memlekettık saiasatty ıske asyru men basqaruǧa atsalysqysy keletın jastar üşın tramplinge ainaldyq. Qatarymyzdan şyqqan bırqatar jastar bügınde memleket igılı üşın qyzmet etıp keledı. Mysaly, Mäjılıs deputattary Elnūr Beisenbaev, Mädi Ahmetov, Jambyl oblysy äkımınıŋ orynbasary Däulet Kärıbek, BQO äkımınıŋ orynbasary Baqytjan Narymbetov.
Odan bölek jastarǧa baǧyttalǧan bırneşe jobalarymyzda atap ötuge bolady. Jastardy jūmysqa ornalastyru maqsatynda «Sättı qadam» jäne «Jastar kadrlyq rezervı», jas ǧalymdardy qoldauǧa baǧyttalǧan «Nurintech», auyl oquşylaryna aǧylşyn tılın tegın oqytu maqsatynda «English for Jastar» jobasyn ıske asyrdyq.
Bazarda, qara jūmysta eŋbektenıp jatqan jastarymyz da az emes, olarǧa qoldau körsetıp, mazalaityn sūraqtaryna jauap beru maqsatynda barlyq aimaqtarda Keŋes ortalyqtarymyz jūmys jasap jatyr. Bılım salasyndaǧy sybailas jemqorlyqpen küreste studentter arasynda anonimdı saualnama, därıs ötkızu arqyly «Taza sessiia» aksiiasy tūraqty türde ötkızılıp tūrady. Odan basqa, jastardy qoldau maqsatyna baǧyttalǧan 2025 jylǧa deiın «Jastar – Otanǧa!» baǧdarlamasy äzırlenıp, qabyldandy.
Elbasy Nūrsūltan Äbışūlynyŋ bastamasymen jüzege asqan «Bız Bırgemız!» jalpyūlttyq aksiiasyna 5 myŋ jasotandyq volonter atsalysty. Olar 320 myŋ mūqtaj otbasyǧa azyq-tülık sebetterın jetkızdı. 100 myŋ otbasyǧa 5 million dana medisinalyq maska taratty. Türkıstan oblysy Maqtaaral audanyndaǧy tötenşe jaǧdai kezınde 500 volonter «Bırgemız, Maqtaaral!» volonterlar ştabyn qūryp, evakuasiialyq jäne gumanitarlyq kömektı taratuǧa atsalysty. Būl jasotandyqtar ıske asyrǧan jobalardyŋ kışkentai bölşegı ǧana, aldaǧy uaqytta da osy qalpymyzdan taimai, qoǧam igılıgı üşın qyzmet etetın bolamyz.
- Nūrjan Arǧynūly, biyl elımız üşın erekşe jyl. Täuelsızdıktıŋ 30-jyldyq mereitoiy aiasynda «Jas Otan» jastar qanaty qandai bastamalardy qolǧa alyp jatyr? Jobalaryŋyz, aldaǧy josparlaryŋyz jaily bölıse otyrsaŋyz?
- Täuelsızdık är qazaqstandyq üşın baǧa jetpes qūndylyq. Sol qūndylyqty därıpteu, jastar arasynda bedelın arttyryp, egemendıgımız ben eldıgımızdı baǧalaityn patriot jastar tärbieleu bızdıŋ bırden bır maqsatymyz. 30 jyl ışınde jastar saiasatyn jüielı jürgızu mäselesı ärdaiym partiianyŋ da, memlekettık saiasattyn da basty nazarynda boldy.
30-jyldyq qarsaŋynda ötken jyldyŋ jeltoqsan aiynda Elbasy Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaevtyŋ qatysuymen ötken Jas Otannyŋ sezınde aldaǧy 2025 jylǧa deiıngı «Jastar-Otanǧa!» baǧdarlamasyn qabyldadyq. Baǧdarlamada naqty 5 baǧyt aiqyndalyp, jastardy qoldauǧa baǧyttalǧan 100 naqty ıs-şara belgılendı.
Atalǧan baǧdarlamany sapaly, uaqytyly jüzege asyru üşın Respublikalyq jäne 216 aimaqtyq jol kartasy äzırlenıp, bekıtıldı. Barlyq jol kartalary ortalyq jäne jergılıktı memlekettık organdardyŋ basşylarymen maqūldandy jäne bırge jüzege asyrylyp keledı. Osylaişa, jastardyŋ azamattyq belsendılıgı, sapaly bılımı, laiyqty jalaqysy bar jūmysy, qoljetımdı baspanasy jäne bos uaqytyn tiımdı ūiymdastyru mäselelerı bızdıŋ nazarymyzda.
- Qazaqstanda statistika boiynşa şamamen 4 million jas bar. 4 million jastyŋ 90%-y baspana ızdep seŋdelıp jürgender. Jastarǧa üi beru jaǧynan jeŋıldıkter iaki qandai da bır baǧdarlamalar qarastyrylǧan ba? Jastardyŋ äleumettık jaǧdaiyn şeşu üşın özıŋız qandai baǧdarlama oilap tabar edıŋız?
- Jastardyŋ öz potensialdaryn tolyqqandy paidalanuy üşın sapaly bılımı, tabys közı, tūrǧylyqty jerı boluy şart. Men özım otbasyn qūrǧan, bala tärbielep otyrǧan jas bolǧandyqtan, būl qajettılıkterdı jaqsy tüsınemın.
Joǧaryda aityp ötken 2025 jylǧa deiıngı «Jastar-Otanǧa!» baǧdarlamasynyŋ maqsattarynyŋ bırı – jas otbasylar üşın qolaily jaǧdailar jasau. Osy oraida jas otbasylaryn baspana bölu baiqauynda basymdyq berıletın qatysuşylar qataryna qosu, är aimaqta jastardy baspanamen qamtamasyz etu baǧdarlamasyn qabyldaudy mındetteu, elımızdıŋ barlyq aimaqtarynda jūmys ısteitın jastar üşın uaqytşa jaldamaly tūrǧyn üi qūrylysyn qamtamasyz etuge yqpal etu şaralary qarastyrylǧan. Osy baǧytta qazır qarqyndy jūmys jürıp jatyr.
- Auyldyq eldı mekenderge jas mamandardy tartuǧa baǧyttalǧan «Diplommen auylǧa» baǧdarlamasy özın aqtady deuge kele me? Sızdıŋ oiyŋyzşa, baǧdarlamany jetıldıre tüsu üşın naqty ne ıstelınuı tiıs?
- Soŋǧy uaqytta urbanizasiia ürdısınıŋ küşeiıp ketkenın bärımız bılemız. Auyldarymyzdy saqtap qalu, olardyŋ güldenuı üşın jaǧdai jasau är qazaqstandyqtyŋ paryzy dep esepteimın. «Diplommen auylǧa» baǧdarlamasy sol mäselenı şeşudıŋ jaqsy qūraly. Būl baǧdarlama sättı jüzege asyrylyp, jastarǧa özderınıŋ tuǧan jerınde jūmys ıstep, halqyna qyzmet etuge jäne baspanaly bolyp, otbasyn qūruǧa ülken mümkındık berdı.
Mysaly, «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda «100 jaŋa esım» jobasynyŋ jeŋımpazy - Valentin Alifanovty alaiyq, jas maman «Diplommen auylǧa» memlekettık baǧdarlamasynyŋ arqasynda laiyqty baspanaǧa ie bolǧan. Valentin innovasiialyq – pedagogikalyq ideialardyŋ respublikalyq festivalınde teatr tehnologiialaryn qoldana otyryp, balalardyŋ daryndylyǧyn damytu boiynşa avtorlyq baǧdarlamany äzırlep, bügıngı taŋda ŞQO Ust-Talovka kentınıŋ balalar öner mektebınde qyzmet etıp keledı.
- Memleket tarapynan jastardy qoldau üşın jasalyp otyrǧan «Jasyl el», «Jastar kadrlyq rezervi», «Jastar täjıribesı», «Serpın2050» jäne taǧy da basqa baǧdarlamalar bar. Bıraq būǧan qaramastan, bızdıŋ zertteulerge säikes jūmysqa tūru jastardy alaŋdatyp otyrǧan nömır bırınşı mäsele bolyp tūr. Memleket tarapynan jalyndy jastarǧa naqty qandai qoldau bar?
- Bügınde qas-qaǧymda özgerıske ūşyraityn jahandyq özgerısterge beiımdelu, jaŋa daǧdyny qalyptastyru – zaman talaby. Pandemiia saldarynan älemdı jūmyssyzdyq jailady.
Jastar arasyndaǧy jūmyssyzdyqty azaitu, jastardyŋ jūmysqa ornalasuyna jaǧdai jasau, jastardyŋ käsıp aşuy üşın mümkındıkter jasau mäselelerı de bızdıŋ 2025 jylǧa deiıngı baǧdarlamamyzda körınıs tapqan.
Mysaly, äleumettık faktıler jetık zerdelenıp jastardy eŋbekpen äleumettendırudı qamtamasyz etu maqsatynda 5 jylda 25 myŋ jasty qamtityn «Alǧaşqy jūmys orny» jobasy jüzege asyrylmaq. Jaŋa biznes-ideialardy ıske asyru, jas käsıpkerlerge jyl saiyn 10 myŋ grant beru jäne «Jasyl el» jobasy aiasynda 30 myŋ jasty jūmyspen qamtu közdelıp otyr.
- Şaǧyn jäne orta biznestı damytuda jastardyŋ ülesı köŋıl könşıtedı me? Elımızdıŋ jastary käsıp aşuǧa belsendı me, olardy yntalandyru üşın qandai jobalar oryndalyp jatyr?
- Qazırgı jastardyŋ aǧa buynnan erekşelıgı – basym köpşılıgı öz käsıpterın aşuǧa ūmtylady jäne būl salada jetıstıkke jetıp jatqandary az emes. Memleket tarapynan da jastardyŋ būl ūmtylystaryn yntalandyru saiasaty jaqsy jüzege asyp keledı. Mysaly, käsıpkerlıkke baulityn «Bastau Biznes» jobasy. Joba aiasynda käsıpkerlık negızderı oqytylyp, biznespen ainalysqysy keletınderge grant nemese şaǧyn kredit beru arqyly alǧaşqy kapitalyn aluǧa kömektesedı.
- Qazır bızdıŋ aldymyzda bılımdı, ūlttyq qūndylyqtardy saqtaǧan, ruhani düniesı bai ūrpaq tärbieleu mındetı qoiylyp otyr. Osy rette, elımızde bäsekege qabılettı jastardy tärbieleude nege basymdyq bergen jön?
- «Tärbiesız berılgen bılım — adamzattyŋ qas jauy» dep Äl-Farabi atamyz aityp ötkendei, ata-babalarymyz tärbienı erekşe orynǧa qoiǧan. Bırınşı kezekte halqynyŋ ötkenın bıletın, ūlttyq jäne ruhani bailyqtardy baǧalaityn, keleşegıne jauapkerşılık sezıne bıletın jastardy tärbieleu maŋyzdy.
Elımızde bılımdı ūrpaq qalyptastyru üşın barlyq jaǧdai jasalǧan, al sol bılımdı dūrys paidalana alatyn, el igılıgı üşın qyzmet etetın adam tärbieleu, onyŋ boiyna ata-baba qanymen sıŋgen qūndylyqtardy qalyptastyru jekelegen ata-analardyŋ da, jalpy qoǧamnyŋ da mındetı.
- Jastar arasyndaǧy memlekettık tıldıŋ qoldanys aiasy, ūlttyq önerdıŋ nasihattalu deŋgeiı, ruhaniiat mäselesı turaly pıkırıŋızdı bılgımız keledı.
- Tılımız, önerımız, salt-dästürımız bızdıŋ ainamyz desek qatelespeimın dep oilaimyn. Olardy saqtau, qorǧau, nasihattau, janaşyry bolu är qazaqstandyqtyŋ paryzy. Bız de öz tarapymyzdan olardy nasihattauǧa barynşa üles qosuǧa tyrysyp kelemız. Qazaq tılın nasihattap, jastardyŋ saiasi sauattylyǧyna yqpal etıp kele jatqan «Jaidarman» oiyndaryn jetınşı jyl qatarynan qoldap kelemız, osy tamyz aiynda aqyndar müşairasyn ötkızemız dep josparlap otyrmyz. Atalyp ötken baǧa jetpes bailyqtarymyzda saqtap qalu, keler ūrpaqqa jetkızu öz qolymyzda.
- Nūrjan Arǧynūly, altyn uaqytyŋyzdy bölıp, örelı sūhbat bergenıŋız üşın raqmet. Jas oqyrmandarǧa qandai tılek-nietıŋız bar?
- Jastar – elımızdıŋ bolaşaǧy ǧana emes, bügıngı bäsekege qabılettılıgımızdıŋ negızgı qozǧauşy küşı. Memleketımızdıŋ tarihi damuynyŋ qai kezeŋın almaiyq barlyǧynda derlık öz «qaharmandary» boldy. Olardyŋ barlyǧy derlık jastar. Bügıngı künnıŋ qaharmany – bılımı men bılıgı qatar jürgen, oi örısı keŋ, ūlttyq qūndylyqtaryn saqtaumen qatar bırneşe tıl meŋgergen, qoǧamyna jany aşityn, bolaşaǧyna senımmen qaraityn jastar. Är qazaqstandyq jasqa özderın jetıldırudı toqtatpai, uaqytyn baǧalap bılımın arttyruǧa, jaqynyna janaşyr bolyp özgege qol ūşyn sozuǧa, älemdegı ozyq täjıribelerdı zerttep, tuǧan elın güldendıruge ūmtylsyn degım keledı.
– Cūhbatyŋyzǧa raqmet. Halyqtyŋ senımın arqalap jürgen eŋbegıŋız tabysty bolsyn!
Sūhbattasqan: Zarina ÄŞIRBEK,
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
