Reseılik jýrnalıst jáne jazýshy Mıhaıl Zygar Dmıtrıı Gordonǵa bergen suhbatynda 2005 jyly narazylyq bildirýshilerdi jappaı atyp tastaǵannan keıingi kúni Ózbekstandaǵy Ándijan qalasynda kórgenderin aıtty.
Zygar jáne 2000 jyldardyń basyndaǵy kóptegen iri qaqtyǵystardy óz kózimen kórip, soǵys tilshisi bolyp jumys istedi. Burynǵy "Dojd" telearnasynyń bas redaktory Ándijan oqıǵasy oǵan eń qatty áser etkenin moıyndady.
"Ándijandaǵy atys - men kórgen eń qorqynyshty oqıǵa. Adamdardyń qalaı ólgenin kórý, oqtyń qalaı tıgenin sezý qorqynyshty. Men qaladaǵy az jýrnalıstiń biri boldym. 2005 jyldyń 13 mamyrynda bolǵan kóterilis kezinde qalada jumys isteıtin jýrnalısterdiń barlyǵy derlik qala syrtyna shyǵaryldy. Uzaq jyldyq tıranııanyń áseri, jergilikti sheneýnikter kez kelgen kásipkerdi ustap alyp, uzaq ýaqytqa túrmege qamaı berýdiń áserinen 2005 jylǵa qaraı qalada jumysqa qabiletti er adamdardyń barlyǵy derlik túrmede otyrdy. Qyrǵyzstanda bolǵan túrli -tústi revolıýııalardyń áserinen, shekaralas Ándijanda da kóterilis burq ete qaldy", - deıdi ol.
Onyń aıtýynsha kóterilisshiler qaladaǵy túrmeni basyp alyp, bir kún boıy ustap turǵan.
"Olar sosyn qaladan barlyq jýrnalısterdi shyǵardy da, ishki áskerdi kirgizdi. Ásker alańdaǵy halyqqa kim ekenine qaramastan oq jaýdyrdy. Men halyqty atyp jatqanda bolmadym, kelesi kúni tańerteń qalaǵa kirýdiń amalyn taptym, ol sátte áli alańnan máıitterdi ákete qoımaǵan edi. Meniń sanaǵym boıynsha alańda 1,5 myń adamnyń máıiti jatty. Bul tek qana meniń esebim emes, sonymen qatar qalada bolǵan quqyq qorǵaýshylar da solaı deıdi", - deıdi Zygar.
Ol óziniń esinen eshqashan ketpeıtin bir jaıtty aıtty.
"Meniń esimdi qalyp, kóz aldyma únemi keletin bir kórinis bar. Qalada kúni boıy jańbyr jaýǵan edi, halyqty atý sáti de nósermen tuspa-tus keldi. Adamdar atqan sátte, jan-jaqqa qasha bastaǵan. Bul qala ońtústiktiń eń ystyq qalasynyń biri, qala halqy jeńil aıaq kıimmen júredi. Jaýyn jaýyp, atys bastalǵanda halyq bytyrap qashyp, aıaq kıimderi shashylyp qalǵan. Qalada óte kóp jeńil aıaq kıim jaýyn sýymen jan-jaqta jatty. Olardyń arasynda balalardyń aıaq kıimderi óte kóp edi. Men balalardyń máıitterin kórmedim, olardy birinshi jınaǵany anyq, biraq aıaq kıimderi shashylyp jatty. Bul óte aýyr jáne esimnen ketpeıtin kórinis", -deıdi ol.
Resmı derek boıynsha Ándijan oqıǵasynda 187 adam qaza tapqan, alaıda beıresmı olardyń sany 2 myńǵa jýyq.
"Adyrna" ulttyq portaly
