Ár adamnyń ózindik taǵdyry bolady. Qazaqta «Peshenege jazylǵannan eshqaıda qasha almaısyń» degen túsinik bar. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Biz muqtajdyq pen masyldyqtyń ara jigin ajyrata bilýimiz kerek. Tek Úkimet tarapynan bólinetin járdemaqyǵa qarap ómir súrýge bolmaıtynyn ár azamat túsingeni jón» degen bolatyn.
Alaıda, muqtajdyq týraly sóz qozǵaǵanda «masyldyqtan arylý kerek» degenimiz basymdaý bolyp turǵany oılandyrady. Qoǵamda masyldyqtyń beleń alýyna jalqaýlyqtyń əser etetinin boljaý ońaı. Sebebi, jatypisherlerdiń sany artyp barady. Ekinshi sebep, jumyssyzdardyń kóbeıýi. «Eki qolǵa bir kúrek tabylady» desek te, qazir jumysqa ornalasýdyń ońaı soqpaıtyny ras. Tipti, dıplomy bar adamdardyń ózi birden jumysqa tura almaıdy. Bul tusta sybaılas jemqorlyqtyń da ózindik yqpaly tıip jatqanyn aıtý kerek. Tanys-tamyr, para berý arqyly kózdegen orynǵa ornalasý qazir qalypty jaǵdaıǵa aınalǵan. Muny qoǵamnyń derti demeske ne shara.
Masyldyq memlekettiń damýyna, órkendeýine keri əserin tıgizedi. Kóńili qurǵyr qazaq qoǵamynda masyldyq beleń aldy degenge sengisi kelmeıdi, ərıne. Statıstıkaǵa qarasaq, 8 mln. 800 myńnan astam adam jumys isteıtinin kórsetedi. Olardyń ishinde turaqty jumysy barlardyń sany 6 mln. 700 myńnan asqan. Bul bir jaǵynan otandastarymyzdyń eńbekten qashpaıtynyna dəlel. Ədette, keıingi ýaqytta jıi aıtylatyn «Barlyq salmaqty əıelder kóterip júr» degen sózdi erkekter qaýymy joqqa shyǵaryp, ózderiniń qandaı jumystan bolsyn jaltarmaıtynyn baıqatyp otyrǵan kórinedi. Eger ol otaǵasy retindegi jaýapkershilikti sezinbese, janaıar bolsa, onda aýyr jumysqa barmaıtyn edi ǵoı degen pikirmen de kelisýge bolar.
Jalpy, kez kelgen sanaly azamat masyldyqqa salynbaıtyny belgili. «Bes saýsaq birdeı emes» degenge sensek, adamnyń da ala-qulasy baryna kóz jetkizý qıyn emes. Mundaı adamdardy eki topqa jatqyzýǵa bolady. Bireýleri, shyn məninde eńbekke jaramsyz, endi biri múlde jumys istegisi kelmeıtinder. Qalaı desek te, halyq shama sharqy kelgenshe jumys isteýde. Tek tapqan tabysynyń bylaı tartsa, bylaı jetpeı jatqany bultartpas shyndyq.
Qazaqta ay da bolsa nanymdy aıtylǵan «Ólim bardyń malyn shashady, joqtyń artyn ashady» degen sóz bar. Jasyratyny joq, əýelden-aq aldy-artymyzdy bajaılaı bermeıtin minezimizdiń talaı ret taıaq bolyp tıgeni esimizde. Onyń bir ushy ysyrapshyldyq pen masyldyqqa kelip tireledi. Əlbette, masyl adamnyń erteńgi ómirden kúder úzgen adamnan esh aıyrmasy joq der edik.
Jalpy, halyqtyń qazirgi tabysy kóńilden shyǵatyndaı deńgeıde emes ekenin eskersek, qoǵamda masyldyqtan buryn muqtajdyq basym ekenine kóz jetkizemiz. Bireýge jaltaqtap, keńse esigin tozdyrýǵa eshkimniń de qumar emestigi belgili. Al, biz, keıde el ishinde muqtajdyq bar ekenin eskermeı, jappaı masyldyq jaılap alǵandaı sezimde bolatynymyz qyzyq.
