AMERİKA QŪRAMA ŞTATTARYNDAǦY EŊ JAS MAGİSTRANT QAZAQ BALASY BOLMAQ, EGER DE…
12 jasynda «eŋ jas student» atanǧan Qazaqstannyŋ vunderkindı Abzal Myrzaş, 16 jasynda AQŞ-tyŋ İndiana ştatynyŋ, Saut-Bend qalasyndaǧy, Notr-Dam universitetınıŋ magistraturasyna kompiuter ǧylymdary jäne injeneriia magistrı därejesıne oquǧa tüstı.
AQŞ-ta tehnikalyq JOO-da bakalavr därejesın alǧandar bırden 5 jyldyq Ph.D doktoranturaǧa oquǧa tüsuge bolatyndyqtan, Abzal byltyr küzde TOEFL, GRE emtihandaryn tapsyryp joǧary ball jinady. Söitıp jeltoqsan aiynda AQŞ-tyŋ 6 universitetterınıŋ doktoranturasyna, iaǧni 14.12.2020 jyly Pensilvaniia universitetıne, MIT, Garvard universitetıne, Prinston universitetıne jäne 02.01.2021 jyly Iel universitetı men Notr-Dam universitetıne doktoranturaǧa (Ph.D kompiuterlık ǧylymdar doktory därejesıne) tegın oquǧa tüsuge ötınış berıp, qūjattaryn tapsyrǧan bolatyn. Ol kezde Abzal 15 jasta edı.
Nauryz aiynyŋ ekınşı jartysynda joǧaryda atalǧan 6 universitetten de: «Biylǧy jyly sız siiaqty reputasiiasy joǧary pretendentter öte köp boldy. Sız qabyldanbadyŋyz. Bızdı taŋdaǧanyŋyzǧa alǧys bıldıremız», degen hat keldı. Bızge būl kütpegen jaǧdai boldy.
"TOEFL, GRE emtihandarynan, test synaqtarynan jinaǧan baldarynyŋ bärı joǧary, motivasiialyq haty, essesı, reziumesı, GPA, jalpy portfoliosy joǧary deŋgeide, būl qalaişa?" dep tüsınbei qaldyq.
Söitsek, Abzaldyŋ jasy jetpegen eken. AQŞ-tyŋ barlyq universitetterınde Ph.D doktoranturaǧa 22-23 jastan asqandardy ǧana qabyldaidy eken.
Al jas mölşerıne qaramai erekşe daryndy balalardy qabyldaityn Massachusets tehnologiia instituty men Garvard universtetınıŋ talaby boiynşa da Ph.D doktoranturaǧa qabyldanatyn minimaldı jas mölşerı 21-22 jastan kem bolmauy kerek eken.
Alǧa qoiǧan maqsattaryna jetu üşın Abzal 6 universitetke de doktoranturada oquǧa özınıŋ aldynda jazǧan motivasiiasyn aiqyndaityn essesın tolyqtyryp, ǧylym jolyn taŋdauy naqty şeşım ekenın däleldeitın hat jazyp jıberdı.
Sodan Garvardtan, Pensilvaniia, Prinston universitetterınen: «Abzal, sızde bärı joǧary deŋgeide eken, bızdı qyzyqtyrdyŋyz. Bıraq şeşımımız soŋǧy şeşım, ony özgerte almaimyz. Sız älı jassyz, bızge oquǧa tusuge uaqytyŋyz da, mümkındıkterıŋız de bar. Sızge sättılık tıleimız!», - degen hat keldı.
Al Notr-Dam universitetınen: «Sızdıŋ jasyŋyz jetpegendıkten qabyldamap edık. Konkurs ötıp kettı. Endı jyl basynda qarastyrylǧan qarjylyq resurstarymyz ötkende qabyldanǧandarǧa bölınıp qoiǧandyqtan, bos qarjy resurstary qalmady. Endıgı qarjy jyldyŋ aiaǧynda qarastyrylady. Sondyqtan bız sızdı qabyldai almaimyz. Bıraq sızdıŋ memleketıŋızden qarjy (bılım granty) bölınetın bolsa, sızge magistraturada oqudy ūsynamyz, eger bärı jaqsy bolsa, onda 2 semestrden keiın doktoranturaǧa AQŞ-tyŋ Ūlttyq Ǧylym fondysynyŋ qarjysyna (bılım grantyna) tegın oquǧa auystyramyz. Bızdıŋ täjıribemızde magistraturanyŋ 2 semestrınen keiın doktoranturaǧa auystyrylǧandar bar» degen edı.
Arada qanşama hat jazysu, äsırese Notr-Dam universitetınıŋ professorlarymen sūraq-jauap jazysu bır-ekı aptaǧa sozyldy. Odan keiın Abzaldy olar sūqbatqa (interviuge şaqyrdy).
Sūqbat 21.04.2021 künı «zum» arqyly onlain-rejimde öttı, 30 minut boiy professorlardyŋ sūraqtaryna müdırmei naqty jauap berıp otyrdy.
İnterviu barysynda Abzaldyŋ ǧylymmen ainalysuǧa bılımı jetkılıktı, intellektısı joǧary jäne psihologiialyq tūrǧyda da daiyn ekenıne közderı jetken Notr-Dam universitetınıŋ professorlary Abzalǧa alǧystaryn jaudyryp: "nebärı 16 jasta bolsaŋyz da özıŋızdıŋ ǧylymmen ainalysuǧa daiyn ekenıŋızdı däleldedıŋız, intelektıŋızge qarap erekşe daryn iesı ekenıŋızge közımız jettı. Bız sızdı qabyldaimyz, bıraq özımızdıŋ departamentten rūqsat aluymyz kerek, öitkenı universitet talaby boiynşa magistraturada oquǧa jasyŋyz jetpeidı. Sız Qazaqstanda eŋ jas student bolǧan ekensız, eger bızde oqysaŋyz Amerikadaǧy eŋ jas magistrant bolasyz" deptı.
27-şı säuır künı "Qymbatty Abzal Myrzaş, sızdı qabyldauǧa departament kelısımın berdı. Qūttyqtaimyz, sız qabyldandyŋyz! 2-3 künde resmi hat jıberemız" degen hat keldı.
Al 30-şy säuır künı Abzal AQŞ-tyŋ Notr-Dam universitetındegı magistraturaǧa «kompiuter ǧylymdary jäne injeneriia magistrı därejesıne» oquǧa qabyldanǧany jäne oquǧa şaqyrtu turaly resmi türdegı hatty aldy.
Endı Abzalǧa AQŞ-taǧy Notr-Dam universitetındegı magistraturada (Graduate School, Department of Computer Science and Engineering, University of Notre Dame, South Bend, Indiana, USA) oqu üşın qarjylyq kömek (bılım granty) kerek.
Bız «Bolaşaq» halyqaralyq baǧdarlamalar ortalyǧynyŋ mamandaryna habarlastyq, olar bızge Abzal diplomyn alǧan soŋ ǧana bılım grantyna (qarjylandyruǧa) ümıtker retınde «konkurstyq ırıkteuge» qatysuy kerek, dedı.
«Oqudan keşıkpes üşın diplom alǧanǧa deiın transkriptpen ötınış berıp, magistraturaǧa qabyldanǧan qaǧazymdy tapsyra bersem bola ma», degen Abzaldyŋ sūraǧyna: «Sız bakalavr därejesı berılgen diplomdy alǧannan keiın ǧana Halyqaralyq baǧdarlamalar ortalyǧy Aksionerlık Qoǧamyna jügınuıŋız kerek. Äzırge diplomsyz sızdıŋ ötınışıŋızdı de, qūjattaryŋyzdy da qabyldai almaimyz. Onyŋ üstıne qūjattar «egov.kz» portaly arqyly elektrondy türde qabyldanatyn bolǧandyqtan sızdıŋ transkriptıŋız qabyldanbaidy, iaǧni jıbere almaisyz. Tek diplomdy alǧannan keiın ǧana jıbere alasyz. Ol kezde sızdıŋ qūjattaryŋyz ekınşı potokta tırkeletın bolǧandyqtan, konkurstyq ırıkteuge tek küzgı qazan aiynda ǧana qatysa alasyz»-dep jauap berdı Halyqaralyq baǧdarlamalar ortalyǧy AQ-nyŋ «Bolaşaq» halyqaralyq stipendiiasyn taǧaiyndau konkursynyŋ mamandary.
Sonda qalai bolǧany? Abzal AQŞ-taǧy Notr-Dam universitetınıŋ magistraturasyna diplomsyz, elektrondyq tırkeu arqyly transkriptpen qabyldanyp otyr ǧoi. Nege bızdıŋ elde solai jasalynbaidy?
Sol sebeptı 13.05.2021 j. elımızdıŋ prezidentı Qasym-Jomart Toqaevqa virtualdı bölmesıne hat jazǧan edık. 18.05.2021 künı Prezidenttıŋ keŋsesı ol hatty Bılım jäne Ǧylym ministrlıgıne joldaǧany turaly jauap jıberdı.
03.06.2021 künı Bılım jäne Ǧylym ministrı Ashat Aimaǧambetov myrzadan: «Bügıngı taŋda Ministrlık bılım beru salasyndaǧy halyqaralyq kelısımderdı jüzege asyruda, oǧan säikes balamaly studenttermen Äzırbaijan, Vengriia, Latviia, Qytai Halyq Respublikasy, Qyrǧyz universitetterımen almasu jüzege asyrylady. Moŋǧoliia, Koreia, Belarus, Polşa, Täjıkstan, Vetnam Sosialistık Respublikasy jäne Ukraina qamtamasyz etılgen. Şetelde oquǧa memlekettık grant böluge qatysty Ministrlıktıŋ mümkındıgı joq ekenın habarlaimyz, öitkenı biudjet qarajaty tek joǧaryda atalǧan kelısımder şeŋberınde berıledı» degen hat aldyq.
«Samūryq-Qazyna» Ūlttyq äl-auqat qory AQ da «egov.kz» portaly arqyly joldaǧan hatymyzǧa «bızdıŋ kompaniiada bılım granty bölınbeidı, bılım salasyn qarjylandyru qarastyrylmaǧan» degen jauap aldyq.
Bügın 9-mausym künı Abzal Myrzaş IT bakalavr därejesın alu üşın «dimplomdyq jobasyn» joǧary balǧa (A+) qorǧady.
Abzal «Aqparattyq tehnologiialar bakalavry därejesı» berılgenı turaly diplomyn osy mausym aiynyŋ aiaǧynda ǧana alady. Ol kezde Bolaşaq baǧdarlamasyna ötınış berse bärı de tym keş bolady, eşnärsege ülgermeidı eken.
Öitkenı Notr-Dam Universitetınıŋ magistraturasynyŋ oqu baǧdarlamasy boiynşa kündızgı baǧdarlau (ochnaia orientasiia) 2021 jyldyŋ 16 tamyzynda, al küzgı semestr 23 tamyzda bastalatyndyqtan, Abzal osy 2021 jyldyŋ 1 tamyzynda AQŞ-taǧy Notr-Dam universitetıne baruy kerek. Oǧan deiın F-1 nemese J-1 studenttık viza alu üşın magistraturadaǧy oquyn töleitın jäne berıletın stipendiiany rastaityn «qarjy sertifikatyn» tezırek aluy kerek.
16 jasqa jaŋa tolǧan daryndy balamyz Abzal tüsıp tūrǧan oquyna bara almai qalsa, ülken ökınış ǧoi. Elımızdıŋ ǧylymyn köteremın dep otyrǧan daryndy balanyŋ ǧylymǧa qūştarlyǧyn qoldap, AQŞ universitetınıŋ magistraturasynda oquyn qarjylandyra alatyn azamattar bolsa myna ūialy telefonǧa 8-707-292-27-20 habarlasuyn sūraimyn!
(Osy nomerde Kaspi-GOLD bar).
09.06.2021 j.,
Abzaldyŋ äkesı, Ph.D., m.ǧ.k., därıger-kardiolog
Daurenbek Myrzaşūly Nysanov
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
