Būl turaly Aeronavtika jäne ǧaryş keŋıstıgın zertteu jönındegı ūlttyq basqarmanyŋ (NASA) saitynda resmi habarlandy.
"Bız NASA - nyŋ 30 jyldan astam uaqyt boiy ǧaryşty qarqyndy zertteu arqyly planetarlyq ǧylymi baǧdarlamasyn damytamyz", - dedı NASA äkımşısınıŋ ǧylym jönındegı orynbasary Tomas Zurbuhen.
Kezektı ekspedisiia Şolpanǧa 2028-2030 jyldary barady dep josparlanuda. NASA ǧaryş agenttıgı är missiiaǧa şamamen 500 million dollar jūmsap otyr.
2020 jyldyŋ aqpan aiynda ǧaryş basqarmasy Şolpan missiiasynyŋ tört tūjyrymdamasyn aldyn-ala taŋdady. Saraptamalyq baǧalau jürgızılgennen keiın olardyŋ ekeuı tüpkılıktı taŋdaldy. Ol missiialar mynalar: DAVINCI + jäne VERITAS.
VERITAS missiiasy - planetanyŋ geologiialyq tarihyn zertteu jäne onyŋ Jerden aiyrmaşylyqtaryn anyqtau üşın Şolpan betın kartaǧa tüsıredı. Karta orbitalyq apparatqa ornatylǧan radardyŋ kömegımen salynatyn bolady. Sondai-aq, ol Şolpan betınen infraqyzyl säulelenudı kartaǧa tüsırıp, tau jynysynyŋ türın körsetedı. Şolpandaǧy belgısız jäne belsendı janartaulardyŋ atmosferaǧa su buyn qalai şyǧaratyndyǧyn anyqtaidy.
DAVINCI + mındetı - Şolpan atmosferasynyŋ qūramyn zertteu. Būl AQŞ-tyŋ Şolpan atmosferasyna 1978 jyldan bergı attandyrylǧan alǧaşqy missiiasy.
DAVINCI + mälımetterı boiynşa ǧalymdar Şolpan atmosferasynyŋ qalai paida bolǧanyn jäne damu kezeŋderın, sondai-aq planetada mūhittyŋ bar-joǧyn anyqtaidy. Arnaiy qūrylǧy planetanyŋ atmosferasyna enıp, qajettı zertteuler jürgızedı. DAVINCI + kömegımen Şolpannyŋ bıregei geologiialyq nysandarynyŋ suretterın alu josparlanuda.
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
