Mádenı mura reıtıngi boıynsha Qazaqstan 78 memlekettiń ishinde 76 orynǵa taban tiripti. Bul týraly elishilik hám elaralyq BAQ jazdy.
Kósh basyndaǵy bestik: Ispanııa, Italııa, Greııa, Franııa men Meksıka eken. Al kóshtiń sońynda Oman tur. Energyprom.kz kestesine kóz júgirtsek, Qazaqstan bul reıtıngte múmkin degen degen 100 balldyq ındeksten 0,3 ball ǵana jınaǵan eken. Al ındeks bes negizgi krıterıı boıynsha eseptelgen. Olar: Mádenı nysandardyń qol jetimdiligi, tarıhı baı mura, tamaq sapasy men mádenı-geografııalyq erekshelikter t.b.
Mysaly, «Baı tarıhı murasy» degen krıterıı boıynsha Qazaqstan 100-den 8,9 ball jınaǵan. «Geograııalyq erekshelikteri» jaǵynan 5,3 ball, «Mádenı nysandardyń qol jetimdiligi»jóninen 5,5 ball, «Tamaq sapasy» úshin 2,5 ball, «Mádenı erekshelikteri» jaǵynan 0 ball jınaǵan.
Elishilik sarapshylar byltyrǵy jyldyń qorytyndysy boıynsha, Qazaqstan aýmaǵynda uzyn-sany 3,1 myń málenı-demalys oryndary bolǵanyn aıtsa, olardyń 317-si kúrdeli jóndeýdi qajet etetin nysandar sanatynda bolǵan. Taǵy 113-i apatty jaǵdaıda tirkelse, 86-syna jylytý jabdyqtary ornatylmaǵan. Al jalpy sany 87 myńnan asa irili-usaqty mádenı is-sharalar uıymdastyrylypty. Dese de bul kórsetkish aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 3,5 esege az bolǵan. Sonyń ishinde balalarǵa arnalǵan is-sharalar sany 4,1 esege azaıǵan.
Ótken jyly mádenı is-sharalardyń deni (jartysynan kóbi – 21 myńy) Almaty, Aqmola (12,7 myń) jáne Shyǵys Qazaqstan oblystarynda (12,5 myń) uıymdastyrylypty.
Resmı statıstıka boıynsha, Qazaqstanda qazir barlyǵy 253 murajaı jumys istep tur eken. Onda uzyn-yrǵasy 2,6 mıllıonǵa jýyq eksponat jınaqtalǵan. 1 mıllıonǵa jýyq eksponat elektrondy formatqa aýystyrylǵan.
Jáne bir derek: Ótken jyly el aýmaǵy boıynsha murajaılarǵa barlyǵy 2,4 mıllıon adam barǵan. Bul aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 65 paıyzǵa az kórsetkish eken. Sebebi de túsinikti. Jarty álemge jaıylǵan koronavırýs pandemııasy atalmysh salanyń jumysyna da ájeptáýir tusaý boldy. Dese de, ótken jyly elimizdiń murajaılarynda (pandemııalyq shekteýlerge qaramastan) 62,8 myń ekskýrııa, 7 myń dáris, 4 myń kórme ótkizilgen.
Nurgeldi ÁBDIǴANIULY,
"Adyrna" ulttyq portaly
