Qyrǵyzstan Prezıdenti Sadyr Japarov búgin, 5 mamyrda jańa Konstıtýııaǵa qol qoıdy. Oǵan el azamattary sáýir aıynda ótken referendýmda daýys berdi. Endi Qyrǵyzstan prezıdenttik respýblıkaǵa aınaldy, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly
Eldiń negizgi zańyna qol qoıǵannan keıin prezıdent halyqqa úndeý jasady. Ol Qyrǵyzstan aýyr ekonomıkalyq daǵdarysty bastan ótkerip jatqanyn basa aıtty.
«Burynǵy prezıdentterdiń eshqaısysynda qazirgideı qıyn ekonomıkalyq jaǵdaı men daǵdarystyq jaǵdaı bolǵan emes», - dep basa aıtty Japarov. - Búginde Qyrǵyzstan ekonomıkasy 20 mıllıard som tapshylyǵymen aıanyshty jaǵdaıda tur. Pandemııanyń saldaryna baılanysty barlyq eldermen saýda osy kúnge deıin toqtatyldy».
"Sondyqtan, damý joldaryn izdeýge ýaqyt joq, endi eldi aýyr daǵdarystan shyǵarý úshin «kúndiz-túni jumys isteý mindeti tur", dedi Qyrǵyz prezıdenti.
«Ótken jyly bizdiń eldiń JIÓ ósý qarqyny shamamen 9% tómendedi! Bul sońǵy 20 jyldaǵy eń tómengi kórsetkish. Bıýdjet tapshylyǵy ótken jyldarmen salystyrǵanda úsh esege artty jáne JIÓ-niń 3% -yn qurady! - dep memleket basshysy qazirgi jaǵdaıdy qysqasha sıpattady. - Jyldyń aıaǵynda syrtqy qaryzdyń mólsheri JIÓ-niń 58% qurap, mańyzdy deńgeıge jetti!
Ulttyq múddeler men ınvestıııalyq jobalarǵa nemquraıly qaraıtyn sheneýnikter men saıasatkerlerdiń kásibıliginiń saldarynan bizdiń strategııalyq sektorlarymyz energetıka men taý-ken salalary zardap shekti. Jer resýrstaryn paıdalanýǵa nemquraıly qaraýdyń nátıjesi - aýyl sharýashylyǵy usaq óndiris deńgeıinen kóterile almady.
Qıyn ekonomıkalyq jaǵdaı halyqtyń áleýmettik jaǵdaıyn kúnnen kúnge shıelenistirip otyr».
Prezıdent elge ınvestıııa tartýǵa jáne eksportty ulǵaıtýǵa baǵyttalǵan birqatar reformalardy usyndy.
Ol sonymen birge eldi parlament saılaýy kútip turǵanyn eske saldy. Esterińizge sala keteıik, Qyrǵyzstanda saılaý 2020 jyldyń kúzinde ótti, biraq olardyń nátıjelerine narazy azamattar «qazan tóńkerisi» dep atalatyn akııa ótkizdi. Nátıjesinde bılikke Sadyr Japarov keldi. Saılaý nátıjeleri joıylyp, aldyńǵy parlament óz mindetterin oryndaýdy jalǵastyrdy. Endi jańa Konstıtýııa qabyldanǵannan keıin jańa parlamenttik saılaýdy taǵaıyndaý ýaqyty keldi.
Prezıdent syrtqy saıasat týraly da aıtty. Munda, árıne ol Tájikstanmen shekara janjalyn elemeı qala almady. Japarov osy jyldyń sáýir aıynyń sońyndaǵy qaıǵyly oqıǵalar qaıtalanbaýy úshin shekaradaǵy daýly ýchaskelerdegi máseleni sheshýge ýáde berdi:
«Kórshiles eldermen shekara ornatý máselesi ondaǵan jyldar boıy sheshilmegen. Biz bıyl kórshi eldermen shekara máseleleri boıynsha kelisimge kelýdi maqsat ettik. Sonymen qatar, biz kórshilerimizge birqatar memleketaralyq jobalardy, kólik qatynastary men áýe baılanysyn, shekarada ekonomıkalyq jáne mádenı baılanystardy damytýdy, sonyń ishinde sýdy paıdalaný sııaqty kúrdeli máseleler boıynsha birqatar sharalardy usynǵymyz keledi», dedi saıasatker.
Prezıdent sonymen birge syrtqy saıasattaǵy mańyzdy kezeńdi atap ótti:
«Biz jetekshi jáne naqty syrtqy saıası joba bolyp tabylatyn Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqpen yntymaqtastyqty jalǵastyramyz», dedi ol.
Eske salaıyq, saılaý naýqany kezinde de Japarov prezıdenttiń rólin kúsheıtýdiń mańyzdylyǵy týraly aıtqan bolatyn. Ol qańtardaǵy saılaýda jeńiske jetkennen keıin jańa Konstıtýııa jobasy parlamentte talqylana bastady, sodan keıin referendýmǵa jiberildi. Osy ýaqyt ishinde prezıdenttiń bıligin kúsheıtýge qarsylastary dabyl qaqty: demokratııaǵa qaýip tónip tur dep boljady. Olar eldiń bolashaq negizgi zańyn «Han konstıtýııasy» dep atady, bul prezıdenttiń is júzinde monarh sııaqty qudiretti bolatyndyǵyn kórsetti.
"Adyrna" ulttyq portaly
(foto eadaily.com)
