Reseı 10 áskerı kemesin Qara teńizge jiberdi. Oqý-jattyǵý jıynyn ótkizbekshi.
Buǵan jaýap retinde AQSh 2 áskerı kemesin Qara teńizge jiberetin boldy. Montre kelisimi boıynsha AQSh Qara teńizge keme jiberetin bolsa 15 kún buryn Túrkııaǵa habarlaýy tıis. Qara teńizge kelgennen keıin 21 kún ǵana qala alady. Qara teńizben shekarasy joq elder úshin Stambýl buǵazynan ótýdiń Montre sharttary osyndaı. Búgin AQSh keme jiberetini jóninde Túrkııaǵa habar saldy.
Mamyr aıynda NATO Ýkraınada 27 memlekettiń qatysýymen sońǵy 25 jylda bolmaǵan eń iri áskerı oqý-jattyǵý jıynyn ótkizedi. "Defense of Europe 2021" dep atalatyn bul jattyǵýda NATO áskeri Ýkraınany qorǵaýdy pysyqtaıdy.
Jalpy Montre kelisimine 1936 jyly qol qoıylǵan. Ol boıynsha Qara teńizge shekarasy bar elder Stambýl buǵazynan tegin ári qalaǵan ýaqytynda ótedi. Al ózge elder 15 kún buryn habarlap Qara teńizge kelse de 21 kúnnen artyq qala almaıdy. Qazir Túrkııa Montre kelisiminen shyqqysy keledi. Panama, Sýe kanaly sekildi buǵazdan kemelerdiń ótkeni úshin aqsha alýdy kózdeıdi. Búgingi tańda ózge memleketter Túrkııaǵa buǵazdy jaryqtandyrý, servıstik qyzmet úshin ǵana azyn-aýlaq qarjy tóleıdi.
Biraq bir rısk te bar. Montre kelisimi toqtatylsa ári jańa kelisimge qol qoıylmasa Stambýl buǵazy halyqaralyq sý joly retinde eseptelip, Túrkııaǵa múlde eshteńe tólenbeıdi. Sondyqtan da Túrkııa Montreden shyqqysy kelgenimen jańa kelisimge ózge elderdi kóndire qoıýy ekitalaı. Kónbeıdi de. Kim artyq aqsha tólegisi keledi?..
Erdoǵannyń aıtyp júrgen Stambýl kanalynyń astary osynda. Jylyna 40 myń keme ótetin, biraq qaýipsiz ótkizý syıymdylyǵy 25 myń keme bolatyn buǵazdy jartylaı paıdalanyp, ózge elderdi túrli syltaýmen jańa kanalmen ótýge májbúrleý. Qarjy tabý. Durys ıdeıa negizi. Iske assa árıne. Biraq oppozıııa osyǵan qarsy. Ekologııa, jer silkinisi bolýy múmkin, Stambýl bir aralǵa aınalady degen syltaýlary bar. Kóreıik kim jeńedi.
Qazir Erdoǵan bıligi kanaldy salýǵa asyǵýda. Sebebi 2023 jyly saılaý. Oǵan deıin iri jobalardy iske asyryp úlgerýi tıis. Saılaýda jeńilý rıski de bar. Oppozııa Erdoǵan bıliginiń jańa aeroporttan bastap barlyq iri jobalaryna qarsy shyǵyp keledi.
Baýyrjan SERIKBAEV,
"Adyrna" ulttyq portaly
