Eýrazııalyq odaqtyń Qazaqstanǵa keltirgen zııany jaıynda Dosym Satpaev qana bir shetten daýys kóterip jatyr. Bizdiń saıasatkerlerdi bul asa oılandyrmaıtyn sııaqty. Shyn máninde biz Eýrazııalyq odaqtan opa tappaımyz. Bul Reseıdiń múddesi úshin qurylǵan odaq.
Qazaqstan bul odaqtyń ekonomıkalyq plenindegi el. 170 mıllıon tutynýshysy bar bul odaqta Qazaqstan óziniń bıznes áleýetin ońalta almaı, ishki jáne syrtqy naryqta jeńilis tabýmen ǵana shektelip otyr. Bar bolǵany óziniń shıkizatyn tómen baǵamen syrtqy naryqqa joldaýmen shektelýde. Ózinde ishki naryqtyq básekeke qalyptaspaǵan el úshin bul ekonomıkalyq absýrd bolyp tur. Bul degeniń - qazaqstandyq naryq pen bıznes Reseıdiń naryǵynyń tasasynda áýpirimdep kúnin kórip jatyr degen sóz. Táýeldilik pen qysym. Al, Reseıge baratyn árbir taýarlar veterınarlyq, sanıtarlyq talaptarmen qatań tekseriledi. Olarda federaldi keden beketteri jumys jasap tur. Al, bizge keletin taýarlar kedendik beketterden ótse boldy, qalaı kelse de kelip jatyr.
Kedendik odaqtaǵy elderdiń ishinde Reseı túgili basqasy da Qazaqstannyń ishki nemese syrtqy naryǵynyń básekege qabiletti bolýyn qalamaıdy. Sebebi, olarǵa sapasy jaqsy arzan taýar ǵana kerek. Sonda Qazaqstan baıaǵy KSRO kezindegi "skladtyń" rólinen áli bosaǵan joq.
Buǵan jol berip otyrǵan eń basty sebepter:
1. Shekten shyqqan jemqorlyq
2. Memlekettik apparattardy ýysyna ustaǵan bıýrokratııa.
Mine, bizdiń ishki naryqty da, syrtqy naryqty da ońdyrmaı otyrǵan memlekettik apparattardaǵy bıýrokratııa men korrýpııa. Oǵan ózimiz kinálimiz. Bul faktorlar turǵanda qaıdaǵy damý? Qaıdaǵy bilim men tehnologııany damytý?
Shekten shyqqan jemqorlyq pen bıýrokratııany toqtata almasaq, bizde eshqashan da ishki jáne syrtqy naryqtaǵy erkin básekeli naryq qalyptaspaıdy. Naryq qalyptaspaı, eldiń ekonomıkalyq áleýeti men ahýaly eshqashan da jaqsarmaıdy. Bul tarapynan kelgende Ózbekstan bizden alǵy shyǵyp, óziniń sýverenıtetin saqtap otyr.
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ulttyq portaly
