Euraziialyq odaqtyŋ Qazaqstanǧa keltırgen ziiany jaiynda Dosym Satpaev qana bır şetten dauys köterıp jatyr. Bızdıŋ saiasatkerlerdı būl asa oilandyrmaityn siiaqty. Şyn mänınde bız Euraziialyq odaqtan opa tappaimyz. Būl Reseidıŋ müddesı üşın qūrylǧan odaq.
Qazaqstan būl odaqtyŋ ekonomikalyq plenındegı el. 170 million tūtynuşysy bar būl odaqta Qazaqstan özınıŋ biznes äleuetın oŋalta almai, ışkı jäne syrtqy naryqta jeŋılıs tabumen ǧana şektelıp otyr. Bar bolǧany özınıŋ şikızatyn tömen baǧamen syrtqy naryqqa joldaumen şektelude. Özınde ışkı naryqtyq bäsekeke qalyptaspaǧan el üşın būl ekonomikalyq absurd bolyp tūr. Būl degenıŋ - qazaqstandyq naryq pen biznes Reseidıŋ naryǧynyŋ tasasynda äupırımdep künın körıp jatyr degen söz. Täueldılık pen qysym. Al, Reseige baratyn ärbır tauarlar veterinarlyq, sanitarlyq talaptarmen qataŋ tekserıledı. Olarda federaldı keden beketterı jūmys jasap tūr. Al, bızge keletın tauarlar kedendık beketterden ötse boldy, qalai kelse de kelıp jatyr.
Kedendık odaqtaǧy elderdıŋ ışınde Resei tügılı basqasy da Qazaqstannyŋ ışkı nemese syrtqy naryǧynyŋ bäsekege qabılettı boluyn qalamaidy. Sebebı, olarǧa sapasy jaqsy arzan tauar ǧana kerek. Sonda Qazaqstan baiaǧy KSRO kezındegı "skladtyŋ" rölınen älı bosaǧan joq.
Būǧan jol berıp otyrǧan eŋ basty sebepter:
1. Şekten şyqqan jemqorlyq
2. Memlekettık apparattardy uysyna ūstaǧan biurokratiia.
Mıne, bızdıŋ ışkı naryqty da, syrtqy naryqty da oŋdyrmai otyrǧan memlekettık apparattardaǧy biurokratiia men korrupsiia. Oǧan özımız kınälımız. Būl faktorlar tūrǧanda qaidaǧy damu? Qaidaǧy bılım men tehnologiiany damytu?
Şekten şyqqan jemqorlyq pen biurokratiiany toqtata almasaq, bızde eşqaşan da ışkı jäne syrtqy naryqtaǧy erkın bäsekelı naryq qalyptaspaidy. Naryq qalyptaspai, eldıŋ ekonomikalyq äleuetı men ahualy eşqaşan da jaqsarmaidy. Būl tarapynan kelgende Özbekstan bızden alǧy şyǧyp, özınıŋ suverenitetın saqtap otyr.
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
