Reseıdiń arnaıy medıametrıkalyq zertteý ortalyǵynyń saıası eksperti Igor Nıkolaıchýk Qazaqstan NATO-men qarym-qatynas jasaýy múmkin, biraq olarda eshqandaı da strategııalyq mindetteme joq dep otyr.
Qazaqstan Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń múshesi, Reseımen teń dárejede (mundaı kezde teń dárejede bolyp qalypty. Negizi Qazaqstanǵa batystyń yqpaly júrip ketýinen úreılengen reseılik saıasatkerler osylaı sóıleıdi) áskerı-strategııalyq, ekonomıkalyq áriptestik ornatyp, bir odaqta jumys jasap otyr. Sondyqtan Qazaqstannyń NATO-men qarym-qatynasy nátıjeli bolmaıdy dep toqtapty.
Reseılik saıasatker Qazaqstandy Armenııamen salystyra kele qorqytqandaı bolyp, Armenııanyń artynda Reseıden basqa tireýi joq, onda Reseıdiń bitimgerlik áskeri bar. Al Qazaqstanǵa Túrkııanyń (munda olar Turan áskerı odaǵyn eske alady), Qytaıdyń geosaıası tartylysy baryn aıta ketedi. Nıkolaıchýk Qazaqstandy álemdik nemese Orta Azııada saıasattaǵy entrısttik el retinde moıyndap (túrki elderiniń ishindegi bitimgerlik mıssııany oryndaı alatynyn da moıyndaıdy), qazirgi bılik elıtasynyń otyrǵanyn maquldaıdy.
Nıkolaıchýk Qazaqstandy, Belarýstti Reseıdiń strategııalyq odaǵy emes, ásirese áskerı-strategııalyq saladaǵy ajyramas seriktesi retinde sanaıdy. Biraq Qazaqstanǵa AQSh pen NATO-nyń yqpaly júrip ketýinen qaýiptenip, Qazaqstannyń táýelsizdigi úshin Reseıdiń atqaratyn mańyzdy rólin aıtyp ketti. Al, NATO men AQSh-tyń áskerı-strategııalyq, áskerı-saıası qadamdary tek qana geosaıası prınıpterge ǵana negizdelgen. Biraq Qazaqstan ózdiginen qazir qandaı da bir qadamǵa bara almaıdy deıdi. Arasynda Ýkraınadaǵy jaǵdaıdy qosyp, taǵy da qorytqysy keledi. Qorytyndylaı kele, Qazaqstannyń Reseısiz bolashaǵy bulyńǵyr dep saldy.
Sońǵy kezde reseılik saıasatkerlerdiń Qazaqstannan ajyrap qalý qaýpi jaıynda baıbalam salyp otyrǵanyn sizder de bilesizder. Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń da bizdiń elimiz úshin tıimsiz jaqtaryn, onyń Reseıdiń múddesine jumys jasaıtynynan da habardarsyzdar. Syrtqy saıası jaǵdaılarǵa zer sala qarasaq, Reseıge salynatyn ekonomıkalyq sankııalardyń zardaby bizge de soǵady. Qazaqstan da syrtqy saıasatta tıimdi tańdaý jasaıtyn mejege kelip otyrǵan sııaqty. Siz ne deısiz?
Bekbolat QARJAN,
«Adyrna» ulttyq portlaly
