Tótenshe jadaı – tabıǵı nemese óndiris apattarynyń zardaptaryn materıaldyq, tehnıkalyq, aqsha qarajaty men adam kúshin talap etetin jadaı. Qazaqta «Apat aıtyp kelmeıdi» degen sóz bar. Tabıǵı apattardyń ishindegi adamdardyń ómiri men densaýlyǵyna, qorshaǵan ortaǵa zııan tıgizetin alapat apattyń biri – órt. «Órt – tilsiz jaý» dep ata-babamyz beker aıtpaǵan.
Órttiń shyǵý sebepteri: elektr jabdyqtarynyń aqaýlyǵy, balalardyń ashyq otpen oınaýy, adamdardyń órt qaýipsizdigi erejelerine salǵyrt qaraýynan, mas kúıinde temeki shegip uıyqtap qalý, turmysta bolsyn, qyzmette, saýda oryndarynda órt qaýipsizdigi erejeleriniń saqtamaýynan týyndaıdy.
Jaqynda Ortalyq kommýnıkaııalar qyzmetinde «Jylytý maýsymy jáne órt qaýipsizdigi týraly» taqyrybynda ótken brıfıngte Qazaqstan Respýblıkasynyń Tótenshe jaǵdaılar mınıstri Iýrıı Ilın órttiń týyndaýy, adamdardyń qaza bolýy men jaraqattanýy qaýpin azaıtý maqsatynda TJ mınıstrliginiń aldyn alý jumystary týraly aqparat berdi.
Qazaqstannyń Tótenshe jaǵdaılar mınıstriniń aıtýynsha, halyqtyń áleýmettik osal toptarynyń 118 959 turǵyn úıi esepke alynǵan. Turǵyn úılerdi aralaý jumystary 100 % oryndaldy, onyń barysynda 334 469 azamatqa nusqamalar taratyldy.
Jergilikti atqarýshy organdardyń ókilderinen komıssııa qurylyp, olar jıyny 87 497 úıdi aralaǵan. Sondaı-aq, profılaktıkalyq jumystarǵa ótken jylytý maýsymdarynyń tájirıbesi negizinde avtonomdy jylytý júıeleri bar tótenshe jaǵdaılardyń týyndaýyna neǵurlym beıim turǵyn úıler qamtylýda. Jalpy, 1 156 185 úıge aralaý jumystary júrgizildi, 2 410 536 azamatqa nusqamalar berildi.
Ýly gazben ýlanýdan nemese órtten bolǵan qaıǵyly saldardyń qaýpin azaıtý maqsatynda jergilikti atqarýshy organdardyń demeýshilik esebinen (2020 jylǵy 1 maýsymnan bastap) 16 150 datchık alynyp, ornatylǵan. Onyń ishinde tabıǵı gaz – 6 237, ýly gaz – 9 028, tútin – 885.
Jylytý maýsymy bastalǵannan beri (2020 jylǵy 1 qyrkúıekten bastap) turǵyn úı sektorynda 2 768 órt bolǵan, onyń saldarynan 96 adam, ýly gazben ýlaný (órt týyndamaı) saldarynan 7 adam qaıtys bolǵan.
Ótken jylytý kezeńiniń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda órt sanynyń 5,4%-ǵa ósken (2019j. – 2 625). Órt kezinde qaza tapqandar sany 11,6% (2019j. – 86), qaıtys bolǵandar sany ýly gazben ýlaný saldarynan (órt týyndamaı) 53%–ǵa tómendedi (2019j. - 15).
Órtterdiń týyndaýy, adamdardyń qaza bolýy men jaraqattaný qaýpin azaıtý maqsatynda TJ mınıstrligi jańa jyldyq is-sharalardy ótkizý barysynda órt qaýipsizdigi talaptaryn saqtaý boıynsha aýqymdy profılaktıkalyq jumys uıymdastyrdy.
2020 jyldyń basynan bastap el aýmaǵynda pırotehnıkalyq buıymdardy qoldaný kezinde 15 órt oqıǵasy tirkelgen. Osy oraıda Polıııa departamentterimen birlesip, pırotehnıkalyq qaýipsizdik buıymdaryn ruqsat etilmegen satý oryndary boıynsha 33 reıd júrgizildi. Reıdter barysynda kásipkerlerge órt qaýipsizdiginiń talaptary túsindirildi. 222 nusqama ótkizildi (2414 adam qamtyldy). 3710 dana úgit-nasıhat materıaly taratyldy.
Oıyn-saýyq ortalyqtarynyń, meıramhanalardyń, dámhanalardyń, klýbtardyń ıeleri bolyp tabylatyn jeke kásipkerlik sýbektilerimen 3 dóńgelek ústel ótkizildi, onda mádenı-buqaralyq is-sharalar ótkizý josparlanýda.
Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligi azamattardy órt qaýipsizdigi qaǵıdalaryn saqtaýǵa shaqyrady.
D.Arǵyngeldi,
«Adyrna» ulttyq portaly.
kómegimen daıyndaldy.
