«Aziia halyqtarynyŋ ertegılerı» siklynan
Tai ertegısı
Aulaqtaǧy bır monastyr aulasynda biık aǧaş ösıp tūrdy. Ondaǧy jemıs jetılıp-pısıp, keibırı şıruge ainalǧanyna qaramastan ǧibadathana basşysy eşkımge üzıp jeuge rūqsat etpedı. Ol –toiymsyz ärı özımşıl-tūǧyn. Söitıp, ekı şarua eptılık tanytyp, sol saraŋ sopyny aldap soǧyp,şyryndy mäuenı jiyp aludy közdedı. Bıreuı soǧan kep, bırneşe miuany terıp almaq niette ekendıgın aitady.
– Joq, – dep qatqyldau jauap qatty, sopy. – Özıme kerek.
– Sız menı dūrys tüsınbedıŋız, myrzam, – dedı şarua şattanyp. – Būǧy etınen daiyndalǧan *kengasynan däm auyz tiıp şyqsyn dep şaqyrǧalykelgem, negızı. Al, jemıs tūzdyq üşın qajet.
– Erterek aitpaimysyŋ, bū turaly! – dedı quanyşy qoinyna syimaǧan, monastyr basşysy. – Qalauyŋşa al.
Qapty toltyrǧan diqan keşqūrym keletındıgın eskertedı. Artynşa-aq ǧibadathanaǧa ekınşı şaruaenıp, bırsypyra jemıs almaq oida ekendıgınjetkızedı. Saraŋ sopy rūqsat bermegen soŋ, ol onykeşke tauyq etınen jasalǧan kengten auyz tiiuge şaqyrady. Riza bolǧan basşy qalaǧanynşa teruın būiyrady. Ol da oŋtaily sättı jıbermes, sebettı toltyrǧan soŋ ketıp qalady. Keş batqanda qos şaruager sopyny qonaqqa şaqyrady. Ol ǧibadathanadan şyǧyp, auylǧa aparap soqpaqpen artyna ılesıp otyrady. Torapqa kelgende bır şaruakeş:
– Äuelı, menıŋ üiıme jürıŋız, myrzam. Ol joldyŋ oŋ jaǧynda ornalasqan, – dedı.
– Joq, – dedı ekınşısı. Aldymen, menıkıne soǧyŋyz. Otbasym dastarqan basyna jaiǧasty.
Ekı diqan eregıskensıp, onyŋ qolynan ūstap, är tarapqa tarta bastaidy. Şaruagerler şatynai daulasyp, toiymsyz monahty sılkılei beredı, sılkılei beredı, sonda ol jalyna-jalbaryna büi deidı:
– Jaiyma qaldyryŋdarşy! Būǧydan äzırlengen kengke de, tauyqtan jasalǧan kengke de täbetım şappai tūrǧany. Jıberıŋderşı, ötınem!
Qos diqan auylǧa oralǧan soŋ saraŋ sopynyäbden ajua qyp, raqattana küledı. Söitse, keng tūrmaq, saitan da joq eken.
*Keng – tai elınıŋ ūlttyq taǧamy. Ony kürışten, ūsaqtap turalǧan et, qūs ia balyqtanäzırleidı, ışıne dämdeuış, kök qosady.
Audarǧan: Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ
müşesı, jazuşy-dramaturg,
ädebiettanuşy, synşy Älıbek BAIBOL.
Ertegı audarmaşynyŋ ūsynuymen jariialandy.
Köşırıp basuǧa bolmaidy!
