Qazaqstanda 2008 jyldan bastap qabyldanǵan «Dıplommen aýylǵa» jobasy búginge deıin júzege asyrylyp keledi. Jobanyń negizgi maqsaty –aýyldyq eldi mekenderge jumys isteýge jáne turýǵa kelgen densaýlyq saqtaý, bilim berý, áleýmettik qamsyzdandyrý, mádenıet, sport jáne agroónerkásiptik kesheni salasyndaǵy mamandarǵa áleýmettik qoldaý kórsetý. Bıylǵy jyly osy jobanyń qaǵıdalaryna ózgerister engizilip, memlekettik kórsetiletin qyzmet standarty jańadan bekitildi. Sonymen 2020 jyly engizilgen ózgerister qandaı?
Memlekettik qyzmetkerler «Dıplommen aýylǵa» jobasyna qosyldy
Endi «Dıplommen aýylǵa» baǵdarlamasyna kent jáne aýyldyq okrýg ákimi apparatynyń memlekettik qyzmetshileri de qatysa alady. Bul týraly QR Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń Qyzylorda oblysy boıynsha departamentiniń basshysy Nurman Talqanbaev brıfıngte málimdedi.
2020 jylǵy 3 shildede «QR keıbir zańnamalyq aktilerine memlekettik qyzmet máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań qabyldanyp, 1 kodeks pen 5 zańǵa ózgerister engizilgen.
Engizilgen ózgeristerge sáıkes, kent jáne aýyldyq okrýg ákimi apparattarynyń memlekettik qyzmetshilerine «Dıplommen aýylǵa» baǵdarlamasynyń ıgiligin kórý múmkindigi jasalyp otyr.
Taǵy bir jańa ózgeris «A» korpýsynyń memlekettik ákimshilik qyzmetiniń kadr rezervi joıylady
«Basty ózgeristerdiń biri –memlekettik qyzmetke kirý úshin konkýrstyq rásimder ońtaılandyryldy. Atap aıtqanda, konkýrstyq irikteý 3 kezeńnen 2 kezeńge qysqartyldy. Iaǵnı, barlyq memlekettik organdardyń memlekettik qyzmetshileri arasyndaǵy ishki konkýrs pen jalpy konkýrs biriktirildi», - dedi N.Talqanbaev.
Osy kezge deıin konkýrstardyń úsh túrin ótkizý bos oryndardy toltyrý úshin kóp ýaqytty talap etetin. Bos laýazymdarǵa ornalasý konkýrstarynyń barlyq kezeńderin ótkizý úshin 50 jumys kúnine deıin sozylatyn, al qazirgi ýaqytta bul rásim 15 jumys kúnine deıin qysqartylǵan.
Jańa ereje boıynsha jas maman turǵyn úı satyp alýǵa bólingen qarjyny jaqyn týystarynan baspana satyp alýǵa qoldana almaıdy. Sonymen qatar ózgeriske saı baǵdarlamaǵa qatysýshynyń «nesıe tarıhy» da suralady. Bereshegi tolyq ótelmegen jastar baǵdarlamaǵa usynylmaıdy.
Bul týraly Óńirlik kommýnıkaııalar qyzmetiniń aqparat alańynda ótken brıfıngte oblystyq ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý basqarmasy basshysynyń orynbasary Almagúl Nurasylova baıandady:
«Engizilgen ózgeristerge sáıkes «Dıplommen aýylǵa» baǵdarlamasymen barǵan maman turǵyn úı satyp alýǵa bıýdjettik kredıt túrindegi áleýmettik qoldaý sharalary arqyly jaqyn týystarynan turǵyn úı-jaı satyp ala almaıdy. Kredıttik bıýrodan nesıe tarıhyn usynady jáne kez kelgen nesıe boıynsha bereshek bolǵan jaǵdaıda olardy tolyq ótegen sátke deıin berilmeıdi. Sondaı-aq, «Dıplommen aýylǵa» baǵdarlamasy boıynsha jumysqa ornalasqan jaǵdaıda qujattardy «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporaııasy» kommerııalyq emes akıonerlik qoǵamy nemese elektrondy veb-portaly arqyly usynady»,-dedi Almagúl Rahmanberdiqyzy.
Sonymen qatar óńirde «Dıplommen aýylǵa» jobasy aıasynda aýyldyq eldi mekenderge baryp, bilim, densaýlyq saqtaý, mádenıet, sport, áleýmettik qamsyzdandyrý, agroónerkásiptik kesheni salasy boıynsha jumysqa ornalasqan 378 mamanǵa jergilikti bıýdjetten birjolǵy kóterme járdemaqy tólendi. Al 549 mamanǵa jeńildetilgen nesıemen turǵyn úı alýǵa nemese salýǵa respýblıkalyq bıýdjetten qarjy bólindi.
Qazirgi tańda joba aıasynda aýyldyq eldi mekenge barǵan maman jumysqa ornalasqan jaǵdaıda 100 aılyq eseptik kórsetkish (2778*100 AEK=277 800 teńge) kóleminde birjolǵy kóterme járdemaqy alady. Al turǵyn úı salý nemese satyp alý úshin 1500 aılyq eseptik (1500*2778 AEK=4 167 000 teńge) kórsetkishten aspaıtyn kólemde 15 jylǵa deıingi merzimge jyldyq 0,01 % syıaqy mólsherlemesimen bıýdjettik nesıe túrinde áleýmettik qoldaý sharalaryn alý múmkindigi bar.
Alaıda jastar úshin qolaıly dep sanalǵan bul baǵdarlamanyń kemshil tustary da bar bolyp shyqty. Bul jaıynda jazylǵan pikirlerdi de nazarlaryńyzǵa usynamyz:
Meıirbek: Meniń jubaıym tapsyrǵan edi, otkaz berdi(sebebi: mamandyq suranysqa saı kelmeıdi) dep kórsetilgen. Keıinnen ol jaqtan mamanǵa suranys aldyryp tapsyrsaq, taǵy otkaz keldi. Bul qanshalyqty zańǵa saı?
Juldyzaı: Ne úshin kredıtteri bar mamandarǵa bul baǵdarlama berilmeıdi? Qazirgi tańda ár stýdenttiń basynda kredıti bar! Onda aýylǵa baryp eńbek etýdiń qajeti qansha? Jastardy qoldaǵany osy ma??? Osy isti qaıta oılastyrýlaryńyzdy suraımyn!!!
Qydyrbek: Mektepte isteıtin IT salasynyń mamandaryna nege osy baǵdarlama boıynsha jeńildikter berilmeıdi? Eńbek aqaýlary óte az. Sondyqtan myqty mamandar mektepte jumys istegisi kelmeıdi.
Al sizdiń bul ózgeriske pikirińiz qandaı?
Jansaıa SMAN,
«Adyrna» ulttyq portaly
