Nur-Sultanda 40 myńdaı bastaýysh synyp oqýshysynyń ata -anasy mektepke baryp sabaq oqýǵa ótinish jazypty. «Eger balamyzǵa áldene bolyp qalsa, jaýapkershilikti ózimizge alamyz» degen syńaıdaǵy bul ótinishtiń artynda myńdaǵan balanyń saýlyǵy tur emes pe? Álde, árip pen sandy endi tanıtyn bastaýysh synyptyń oqýshysy mektepke baryp bilim alǵany, qashyqtan oqýdan góri áldeqaıda tıimdirek pe?
Árıne, kez kelgen ata-ana úshin balasynyń sapaly bilim alýy mańyzdy. Biraq, sapaly bilim alý úshin balaǵa eń aldymen densaýlyq kerek emes pe? Tarazynyń basyna eki mańyzdy jaǵdaı qoıylǵanda, kim de bolsa, oılanyp qalady eken. Bir jaǵynan qarasańyz, úıde otyryp bilim alý múmkin emes. onyń ústine ınterneti durys emes bizdiń Qazaqstanda qashyqtan oqý egen bos sóz. Al bir jaǵynan qarasaq, sapaly bilim alý úshin mektepke barǵan balamyz vırýs juqtyryp alsa, ne bolady? Osyndaı suraqpen birneshe ata-anaǵa habarlasyp, oılaryn suradyq.
«Bıyl egiz balalarym birinshi synypqa barýy kerek. elde mynandaı jaǵdaı bolyp, endi basymyz qatyp otyr. Bir emes, eki balany úıde oqytý, árip, sandary jazǵyzyp úıretý óte qıyn ǵoı. Kúıeýim ekeýmiz jumystamyz. Bala oqytam dep úıde otyrsaq, bireýmizdiń tapqan aqshamyzben kún kórý múmkin bolmaı qalady. Balalardy mektepke jiberip oqytaıyq desek, densaýlyǵyn ýaıymdaımyz. Qatty qıyn boldy bul jaǵdaı», deıdi shymkenttik Nurjamal SÁÝLETBEK. Nur-Sultan qalasynyń turǵyny Gúlim AIDARQYZY bıyl uly birinshi, qyzy úshinshi synypqa baratynyn aıtyp: «Balalarymnyń mektepke baryp bilim alýyn ótinip, ótinish jazdym. Sebebi, eki balama da mekteptegideı bilim bere almaımyn. Men qansha jerden oqytsam da, muǵalimniń túsindirgenindeı bolmaıdy. Al densaýlyǵyn bir qudaıǵa tapsyrdyq endi, basqa ne isteımiz?» degendi alǵa tartady.
«Negizinen qashyqtan oqytý Qazaqstanǵa bıyl kelgen jańa dúnıe bolǵanymen, álemdik tájirıbede buǵan deıin synaqtan ótip, qoldanysqa engizilgen bilim júıesi. Máselen, kóktemde Orta Azııa elderi qalaı sabaq oqytamyz dep bas aýyrtyp jatqanda, AQSh, Kanada, Japonııa, Qytaı, Germanııa sekildi memleketter esh kedergisiz qashyqtan oqytý júıesine aýysa salypty. Sebebi bul elderde qashyqtan oqý otyz qyryq jyl buryn synaqtan ótip, sońǵy jıyrma jylda ábden qalyptasyp qoıǵan. Karantın kezinde qytaıda bes mıllıon adam birden qosylǵanda jyldamdyǵyn toqtatpaıtyn ınternet jelisi iske qosylǵan.
Qashyqtan oqytýǵa esh qarsy emespin, eger bizde de osyndaı jaǵdaı jasalsa. Biraq bizde ne ınternet joq, ne kompıýter joq qoı! Balalar qalaı bilim alady? Osyny oılaǵanda, odan da mektepke baryp oqysyn deısiń amal joqtan. Mektepte barsyn deıin deseń, vırýs degen páleden qorqamyz. Bilim alsyn dep júrip balamyz aýyryp qalsa, qaıtemiz? Qoryta aıtqanda, eki ottyń ortasynda qaldyq», deıdi almatylyq Amanjol. Qalaı bolǵanda da, balamyzdyń amandyǵy birinshi orynda degen Janna ASANQYZY: «Bizdiń synyptaǵy otyz oqýshynyń jıyrmasynyń ata-anasy mektepte oqytýdy surap dırektorǵa ótinish jazdy. Men qarsymyn. Erteń balam aýyryp qalsa ne isteımin?
Oqylmaǵan sabaq balamnyń densaýlyǵy jaqsy bolsa, oqylar. Balamnyń densaýlyǵyn qaterge tige almaımyn. Sondyqtan qashyqtan oqýdy qoldaımyn. Qıyn bolady, bilemin. Biraq balalarymdy mektepke jibermeımin. Sabaq oqıtyn bala úıde otyryp ta bilimdi bola alady. Al oqymaıtyn balany mektepte kúndiz túni oqytsa da, oqymaıdy», dedi.
Sanaýly kúnnen soń jańa oqý jyly bastalady. Qazaqstanda qashyqtan oqımyz ba, mektepke baryp oqımyz ba degen suraqqa ata-analar áli naqty bir sheshimge kele almady. Degenmen, jańa oqý jylynda elimizdegi oqýshylardyń basym bóligi qashyqtan sabaq oqýǵa otyratyny sózsiz. Endigi eń basty nárse balalardyń bilim sapasy bolmaq.
P.S Qazaqstanda 883 aýylda ınternet múlde joq eken. Bul týraly QazAqparat agenttigi ıfrlyq damý, ınnovaııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi telekommýnıkaııalar komıtetiniń tóraǵasy Vıtalıı Iaroshenkonyń sózine silteme jasap habarlady.
Raýana DIMAShQYZY,
«Adyrna» ulttyq portaly.
foto:ashyq derekkózderden alyndy.
