Álem boıynsha İnstagram jáne Facebook syndy áleýmettik jelilerdi basyp ozǵaly turǵan TİK-TOK-ty kóbine jasaóspirimder jıi qoldanady.
2016-jyly paıda bolǵan bul jeli qoldanýshylary qyzyqty vıdeolar túsirý arqyly ózderine oqyrman jınaıdy. Bireýler úshin qyzyǵýshylyq bolsa, bireýler osy jelini tabys kózine aınaldyryp otyr. Qazirgi tańda TIK-TOK-tyń kúndelikti aýdıtorııasy 800 mıllıonnan asady eken.
Trend degen ne?
Bul bir besteller syndy. Biraq óte jyldam ótip ketedi. Aıdyń basynda osyndaı vıdeo túsirý trend bolsa, sońynda múldem basqa mýzyka men bı qımyldary basqa vıdeo trendke aınalyp ketedi.
Trend úshin qurban bolǵandar..
Tik-TOK áleýmettik jelisindegi trendti túsiremin degen ár jazylýshy biraz ter tógetini anyq. Birneshe aı buryn belin qozǵaltatyn bıdi bıleımin dep súıegin shyǵaryp alǵan qyzdyń vıdeosy da osy TİK-TOK-ta taraǵan bolatyn. Kúni keshe Taraz qalasynyń 15-17 jasjasóspirimderi TIK-TOK úshin tóbelesip, bireýi pyshaqpen jaraqattanǵan bolatyn. Budan bólek, birinshi retten vıdeo shyqpaı qalǵan nemesemýzykaǵa is-qımyl sáıkes kelmegen jaǵdaıda jastardyń ashýǵa býlyǵatyny anyq. Munyń ózi jasóspirimder men jastardyń psıhologııasy men júıke júıesine edáýir zııanyn alyp keleri anyq.
Nelikten jastar, búldirshinder TİK-TOK-qa qumar?
Karantın kezinde úıde jatyp TİK-TOK-qa jazylyp, vıdeo túsirip bastaǵandardyń sany artpasa kemimegeni anyq. Odan bólek ózge de qoldanýshylardyń jarııalaǵan vıdeojazbalaryn kórip, shyǵa almaı ýaqytynyń bárin sonda ótkizetinder kóp. Sol úshin de jastar bos ýaqytynyń barlyǵyn osy jelide ótkizedi.
Qazirgi trendtegi vıdeolar
Bul jelide bılep túsiretin vıdeolardan bólek,basqa da jastardyń sanasyn ýlaıtyn vıdeojazbalardyń qarasy kóbeıip keledi. Mysaly, meniń jasym 18-de bolǵanda meni myna jigit(kúıeýiniń sýretin kórsetedi) urlap ketti. Keıin meniń aıaǵym aýyr boldy(Júkti kezindegi sýretin qoıady). Odan soń meni kúıeýim tastap ketti dep, óziniń qazirgi sýretin qoıady. Osy syndy vıdeolar bireý ǵana emes birshama. Sonda bizdiń eldiń jastary osyndaı nasıhatqa qumar ma?
Tramp jáne TİK-TOK
Osydan birneshe apta buryn AQSh-ta TİK-TOK áleýmettik jelisiniń jabylatynyn habarlaǵanbolatyn. AQShtyń TIK-TOK qoldanýshylary óz jazýshylarymen qoshtasyp, kózderine jas alyp jatqandary da boldy.
Tramp TİK-TOK-tan nege qoryqty?
Donald Tramp AQSh-ta Qytaı fırmalary jasaǵan jáne oǵan tıesili mobıldi qosymshalardyń taralýy "ulttyq qaýipsizdikke, syrtqy saıasatqa jáne Amerıka Qurama Shtattarynyń ekonomıkasyna qaýip tóndiredi"- deıdi. Bul AQSh pen Qytaı arasyndaǵy túsinbeýshilikten týyndaǵan másele me, álde Tramptyń bir bilgeni bar ma?
Sany artpasa azaımaıtyn bul jelini qoldaný bireýler úshin maqtanysh bolsa, endi bireýler úshin namys eken. Ne bolsa da qazaqı ádep-dástúr shetke ysyrylyp, jastarymyzdyń boıy ózge eldiń mentalıtetine úırenip ketpese eken.
Bizden sizge keńes. Ata-ana bolǵan soń balańyzdyń ne kórip, úırenip jatqanyn sizdiń bilip otyrýǵa quǵyńyz bar. Tym bolmaǵanda aıyna bir ret uıaly telefon, planshet syndy quraldaryn tekserip, balańyz nege qumar, ne kóretindiginen habardar bolyńyz. Múmkindiginshe balańyzǵa zııan keletin nemese burys nárselerdi nasıhattaıtyn zattardan boıyn aýlaq ustaǵanyńyz ózińiz úshin de, balańyz úshin de paıdaly bolady.
Ózi kishkene ǵana ýaqytyńyzdy paıdasyz, bos ótkizgińiz kelse osy jelige tirkelýge keńes beremiz.
Laýra TURSYNJAN,
“Adyrna” ulttyq portaly
