Şıldedegı karantin kesırınen bır million qazaqstandyq jūmyssyz qalady. Osyndai köŋıl könşıtpes boljamdy Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau Ministrlıgınde mälımdedı. Būl turaly "Adyrna" ūlttyq portaly «Euraziia» bırınşı arnasyna sılteme jasai otyryp habarlaidy.
Qazırdıŋ özınde resmi statistika boiynşa, şekteulerge bailanysty 700 myŋnan astam adam jūmyssyzdar tızımınde esepte tūr.
18 – million halqy bar elımız üşın bır million jūmyssyz degen būl öte ülken körsetkış. Dei tūrǧanmen, säuır aiynda būl körsetkış tört ese köp bolǧanyn esten şyǧarmau kerek. Karantindı alyp tastaǧannan keiın jaǧdai tūraqtandy. Sarapşylardyŋ baǧalauynşa, qataldyǧy jaǧynan aldyŋǧydan bıraz jūmsaqtau bolsada soŋǧy şekteulerdıŋ kesırınen, keibır kompaniialardyŋ jäne tıptı tūtas bır salalardyŋ öz özderıne keluıne köp uaqyt qajet bolady.
Bank mäselelerı jönındegı täuelsız sarapşy Nūrjan Biiaqaevtyŋ pıkırınşe, ekonomikanyŋ eŋ köp zardap şekken sektorynyŋ bırı – ol, bırınşıden turizim. Bızdıŋ eldıŋ barlyq şekaralary jabyq bolǧandyqtan, qazır Qazaqstandyqtar üşın turistık saparlardyŋ özektılıgı joq deuge bolady. Al zardap şekken ekonomikanyŋ ekınşı sektory, menıŋ oiymşa, būl qyzmet körsetu salasy. Būl tūrmystyq qyzmet körsetumen ainalysatyn subektılerge qatysty, dep atap öttı sarapşy.
Jeke menşık bılım beru ūiymdary da şarasyz qaldy dep käsıpkerler şaǧymdanda. Olar Densaulyq saqtau jäne Bılım ministrlıkterınen jūmys ısteuge rūqsat berudı bır emes bırneşe ret sūraǧan. Toptarda balalar sany 5- 7 aspaidy, qolǧaptar, maskalar, antiseptik qūraldary – barlyǧy bar. Äzırge būl ötınışterı jauapsyz qalyp otyr. Osy sebeptı olar öz müddelerın qorǧau maqsatynda bılım salasyndaǧy käsıpkerlerdıŋ Assosiasiiasyn qūrmaq niette.
«Bızge – qoǧamdyq tamaqtanu, azyq-tülık dükenderı, kölık – qūraldary salalaryndai ary qarai jūmys ısteuge rūqsat berudı ötınemız. Sebebı eresekterde, balalarda damuǧa mūqtaj, qazırgı künı balalardyŋ intellekt salasynda tiıstı damusyz qalyp otyrǧandyqtarynan köptegen mäseleler tuyndauda», - dep atap öttı bılım beru ortalyǧynyŋ direktory Marhaba Kurmanova.
Jihazben ainalysatyndar da karantinnıŋ synaǧyn kötere almai qaluy mümkın. Jihaz jäne aǧaş öŋdeu önerkäsıbı käsıporyndary Qauymdastyǧynyŋ mälımetı boiynşa, ırı qalalarda 30 myŋǧa juyq adam jūmyssyz qalǧan. Pandemiiadan basqa, memlekettık organdar men kvazimemlekettık sektor subektılerı üşın jihaz satyp aluǧa jariialanǧan üş jyldyq moratorii da būl salaǧa aitarlyqtai äser ettı. Irı ūiymdardan tapsyrystar tüspeidı. Jeke tapsyrys beruşıler de azaidy. Keibır kompaniialarda tüsım 90 paiyzǧa deiın azaiyp kettı.
Elordadaǧy jūmyspen qamtu ortalyǧy, adamdar jūmyssyz qalmaidy dep sabyrǧa şaqyruda. 5 700 bos oryn bar, köpşılıgı qūrylys, satu, avtomobil jöndeu jäne bılım salalarynda. Karantin kezınde jūmysqa ornalasu boiynşa ötınışter sany 20 paiyzǧa östı. Sonymen bırge, tūrǧyndarǧa «Jūmyspen qamtudyŋ jol kartasy» boiynşa da jūmys ūsynylady.
"Atalǧan baǧdarlama boiynşa 15 myŋ adamdy jūmysqa ornalastyru josparlanyp otyr, qazır ol jerge adamdar jetıspei jatyr. Onda qūrylys, kögaldandyru jäne abattandyru salalarymen bırge basqa da mamandyqtar boiynşa jūmystar bar. Erteŋ bız onlain türde - «Bos oryndar järmeŋkesın» ötkızemız, ony aiyna ekı ret ötkızıp otyramyz. Onda äleuettı qūrylymdar salasynda 500 bos jūmys orny bar", - dep mälımdedı halyqty jūmyspen qamtu ortalyǧynyŋ baspasöz hatşysy Gülmira Mūqsulova.
Jyl basynan berı bükıl el boiynşa halyqty jūmyspen qamtu ortalyqtaryna 310 myŋ qazaqstandyq jügınse, onyŋ 238 myŋy jūmysqa ornalasqan. Mamandardyŋ aituynşa, adamdar öz betınşe jūmysqa ornalasady nemese jūmyssyz retınde tırkeledı. Qazır olar 181 myŋ adam.
Aita ketu kerek, 6 500 qazaqstandyq tek mausym aiynda ǧana jūmyssyzdyq boiynşa järdemaqy räsımdegen körınedı.
"Adyrna" ūlttyq portaly
