Qazır koronavirus ındetınıŋ örşuıne bailanysty adamdardyŋ bıraz bölıgı üi jaǧdaiynda emdelıp jatyr. Köbı äleumettık jelılerden, eldıŋ auzynan estıgen emdı janǧa jalau etude. Alaida dertten saqtanamyz dep jürıp, jalǧan aqparattarǧa erıp, ömırımızge qauıp töndırıp jatqanymyzdy bılmei qaluymyz da mümkın. Sondyqtan "Adyrna" aqparattyq agenttıgınıŋ tılşısı jinaqtaǧan därıgerlerdıŋ keŋesın nazarlaryŋyzǧa ūsynamyz.Nūrbol Qūdaibergen, jalpy hirurg: - Qazırgı uaqytta därıhanalarda därı-därmek taptyrmai tūrǧan şaqta köp uaqyt joǧaltpai, üi jaǧdaiyndaǧy em-domdy qoldanu kerek. Bırınşıden, sarymsaqtyŋ paidasy mol. Tek ony artyq mölşerde paidalana beru de densaulyqqa kerı äserın beruı mümkın. Aş qarynǧa emes, kündelıktı taǧammen bırge qoldanǧan jön. Sebebı būl antibiotiktıŋ ornyn basady. Ekınşıden, eşkınıŋ sütı de immundyq jüiege öte paidaly. Nege deseŋız, onyŋ qūramynda "kazein" bar. Äsırese kışkentai balalarǧa tiımdı bolmaq. Eşkınıŋ sütıne bal qosyp, taŋerteŋ, keşke ışu kerek. Üşınşıden, temperaturasy bar adam künıne 2 - 2.5 l. sūiyqtyq ışu kerek. Sebebı nauqas köp terlegen saiyn, aǧzadaǧy sūiyqtyq mölşerı öz qalpynda bolmaidy. Sondyqtan jyly sūiyqtyq ışıp, 4-5 ret jaqsylap terlese kez kelgen virustyq auru-syrqaudan qūlan taza aiyǧady. Sondai-aq, kompot, jemıs jidek şyryny paidaly därumenderge bai ekenın men aitpasam da, bılesızder. Būlar eŋ äuelı temperaturanyŋ tüsuıne kömektesedı. Jäne nauqas adamnyŋ arqasyn, aiaq-qolyn spirtpen sylau arqyly da temperaturany tüsıruge bolady. Alaida temperaturasy bar nauqas monşa qabyldamau kerek. Törtınşıden, saumal qan qysymy tömen nauqastarǧa bolmaidy. Bıraq onyŋ paidasy immundyq jüienı retteitın, immundyq jasuşalardy quattandyratyn mineraldarǧa bai. Al qymyzdy qan qysymy joǧary nauqastarǧa qabyldamauǧa keŋes berer edım. Qymyz ben saumal ökpe aurulary bar nauqastarǧa paidasy orasaŋ zor. Besınşıden, et sorpasyna qara būryş, qyzyl būryş qosyp ışken abzal. Būlar denedegı barlyq suyqqa, infeksiiaǧa bırden bır em bolyp tabylady. Altynşy, ökpege jylqynyŋ maiy kömektesedı. Bıraq ony köp mölşerde jaǧu aǧzaǧa kerı äserın beruı mümkın. Sebebı būl maidyŋ sıŋırılu prosesı öte joǧary tıptı süiekke sıŋe alady. Sondyqtan ony künıne bır ret qana arqaǧa jäne tabanǧa 3-4 kün jaqqan dūrys. Kışkentai balalardyŋ ökpesıne jylqynyŋ maiyn jūqalap az mölşerde jaqqan dūrys. Balanyŋ arqasyn sylau barysynda vibrasiia berıp, iaǧni alaqanmen küş tüsırmei soqqylau kerek. Ol ökpedegı barlyq şyryştyŋ (qaqyryq) şyǧuyna kömektesedı. Ökpe taza bolsa eşqandai asqynu bolmaidy. Jetınşı, ösımdıkterden adyraspan tütınınıŋ paidasy zor. Būl auadaǧy infeksiialardyŋ taraluyna jol bermeidı... Serık Nametkul, intern-därıger: - Därıger retınde «sumomed», «ambro», «vitamin S» sekıldı ukol, sistemalaryn aluǧa keŋes berer edım. Mäselen, Vitamin S-ny gliukozamen 5% salady. Adamnyŋ salmaǧy 70 kg bolsa 7 ampula, 80 kg bolsa 8 ampulamen paidalanu kerek. Sondai-aq, jötelı asqynǧandarǧa «libeksin» taptyrmas em. Lemoksol da flakonda bolady. Būny köktamyrǧa nemese būlşyqet ışıne salady. Al eger aurudyŋ endı-endı belgılerı baiqalsa parasetomol därısın qoldanu kerek. Sondai-aq, sūiyqtyqty köp ışse auru terı arqyly, zär arqyly tez şyǧyp ketedı. Alaida qazır därıhanalardan ukoldardy tabu qiyn. Ortalyq därıhanalarda, därıhanalyq skladtarda därılerdıŋ basym köpşılıgı joq eken. Tek adamdar sirek baratyn därıhanalardan tabuǧa bolady. Ǧabit Nūrǧalym, därıger: - Qazır künnıŋ kürt ysuyna bailanysty adamdardyŋ eŋ älsız jerı salqyn su ışu, balmūzdaq jeu, kondisioner astynda otyru, salqyndatylǧan duş qabyldau bolyp tūr. On adamnyŋ segızı osylardan zardap şegude. Al aǧzaǧa azǧantai ǧana suyq tüsuı koronavirus ındetınıŋ örşıp tūrǧan şaǧynda qiynǧa soǧuy mümkın. Būndai jaǧdaida bärıne bırdei ukol ne sistemany onlain taǧaiyndau dūrys emes. Öz basym halyq emıne köbırek senemın. Sebebı antibiotikterdıŋ düniege kelgenıne ǧasyr da tolǧan joq. Al halyq emderınıŋ pälen ǧasyrlyq tarihy bar. Solardyŋ ışınen äsırese saumal ışuge keŋes berer edım. Saumal-ökpesı zaqymdalǧan, tuberkulezben auyratyn adamdarǧa sep bolyp jatqanda, koronavirus ındetıne de belgılı bır deŋgeide qarsy tūra alady dep oilaimyn. Aijan Dosjan, terapevt: - Maskany araqqa nemese medisinalyq spirtke şylap alyp, künıne ekı-üş ret spirtı ūşyp ketkenşe taǧyp jürseŋız, iıs sezu qabıletı qalpyna keledı. Ärı spirtke şylanǧan tūmyldyryqtan virustardyŋ ötpeitını dausyz. Būdan bölek, sarymsaq pen piiazdyŋ da paidasy orasan zor. Tek ony köp mölşerde paidalanbau kerek. Ystyq sütke ükkışten ötkızıp, ışken jaǧdaida adam aǧzasynda virustarǧa tötep beru immunitetı qalyptasady. Jäne koronavirus qannyŋ qoiulanuyna äkep soqtyrady. Sonyŋ saldarynan köp adamnyŋ jüregı toqtap qalyp jatyr. Sondyqtan qandy sūiyltatyn därılerdı borjomimen ışu kerek. Būndai jaǧdaida qymyz ben şūbat taptyrmas em!
QR Densaulyq saqtau ministrlıgı bekıtken em türıQūrmettı ärıptester, dostar! Bügın Qazaqstan Respublikasy Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ sapa jönındegı bırlesken komissiiasynyŋ otyrysynda koronavirustyq infeksiiany diagnostikalau jäne emdeu hattamasyn äzırleu jönındegı jūmys toby ambulatoriialyq negızde koronavirustyq infeksiiany baqylau jäne emdeu üşın 4 qūjat daiyndap, ūsyndy. ❇️Jaŋa algoritmge säikes, auru belgılerı endı baiqalǧan nauqastardy qoǧamdyq emhananyŋ därıgerınıŋ baqylauymen üidegı karantinge ornalastyruǧa jäne olardyŋ densaulyǧyn baqylauǧa bolady. Dene temperaturasynyŋ 38 ° S-qa deiın joǧarylauy (nemese temperaturanyŋ köterılmeuı), jalpy älsızdık, terşeŋdık, mialgiia, denenıŋ auyruy, bas auruy, jötel, däm men iıstıŋ naşarlauy, diareia – auru belgılerınıŋ alǧaşqy satysyn bıldıredı. Būndai jaǧdaida bız jarty tösek rejimın, köp fraksiialyq susyndy (är kg üşın 30 ml) - gazsyz su, jemıs susyndary, şai, sorpany ışudı ūsynamyz. Aurudyŋ alǧaşqy 5 künındegı simptomdardyŋ dinamikasy baqylau kerek. 5 künnen keiın dene qyzuynyŋ joǧarylauy, älsızdık jäne entıgu kezınde antibiotikalyq terapiia taǧaiyndalady: 1-şı künı 500 mg azitromisin, sodan keiın 4 kün ışınde künıne 250 mg. Dene qyzuy 38 ° C köterılgende künıne 3-4 retten jiı emes parasetamol 500 mg, ibuprofen 200 mg qoldanu kerek. Qosymşa terapiiany därıger pasientpen keŋesıp taǧaiyndaidy. ❇️ Pnevmoniiamen auyratyn nauqastarda kışkentai zaqymdanu mölşerı (KT bolǧan jaǧdaida 30% taraluy) dene temperaturasynyŋ 38-38,5 S-tan joǧarylauy baiqalady, sonymen qatar paroksizmaldy jötel, keudedegı janu sezımı, jattyǧudan dem alu. Būl jaǧdaida sız üide boluyŋyz kerek, jūmys beruşıŋızge eskertıŋız jäne özın-özı baqylau kündelıgın jürgızıŋız. Temperaturany, impulstı, tynys aludy baqylau. MSAK provaiderımen qaşyqtyqtan bailanys jasaŋyz. Jartylai tösek rejimımen qosa, köp fraksiialyq susynǧa nazar audaryŋyz. Tromboz qaupı joǧary 10-20 kün ışınde profilaktikalyq dozalarda antikoagulianttar auyzşa ūsynylady. Antibakterialdy terapiiany därıger taǧaiyndaidy. Köp mölşerde fraksiialyq su ışu rejimın saqtaŋyz (är kg üşın 30 ml). Sondai-aq, künıne kemınde 1 saǧat ışpen jatu paidaly (eger jaqsy tözımdı bolsa). ❇️ Būǧan qosa (gipertoniia, jürektıŋ işemiialyq auruy, qant diabetı jäne basqalary) qatar jüretın aurulary bar nauqastar (belgılerı: dene temperaturasynyŋ köterıluı, älsızdık, terşeŋdık, buyndardyŋ auyruy, bas auruy, näjıs, qysymnyŋ joǧarylauy / tömendeuı, jötel, tynys aludyŋ qiyndauy) belgılerı baiqalǧan jaǧdaida, özıŋızdıŋ indikatorlaryŋyzdy (temperatura, jürek soǧu jiılıgı jäne tynys alu) qadaǧalaŋyz. Temperaturanyŋ joǧarylauymen parasetamoldy 500 mg nemese ibuprofen 200 mg-nan künıne 3-4 ret jiı qabyldaŋyz. Conymen qatar, sabyrly jäne pozitivtı bolyŋyz. Eger nauqasty baqylauda ūstasaŋyz, emdep-jazu oŋaiǧa soqpaq. Eger nauqastyŋ jaǧdaiy kürt naşarlasa, därıgerge habarlau kerek, därıgerdıŋ ärı qarai basqaru taktikasy turaly şeşım qabyldauy üşın baqylau paraǧyn berıŋız. Eger 3 kün ışınde dene temperaturasynyŋ köterıluı, tynys alu simptomdarynyŋ regressiiasy bolmasa, KT-da ökpenıŋ zaqymdanu mölşerı 50% -dan az (bar bolsa), PTR testınıŋ oŋ nätijesı bolsa da, klinikalyq jäne aspaptyq jaqsartu kriteriilerı bolsa, pasient üide emdeludı jalǧastyra alady. Bız bır-bırımızge qamqor boluymyz kerek! Özıŋızdı jäne basqalardy qorǧaŋyz!
Aqgül AIDARBEKOVA,
«Adyrna» aqparattyq agenttıgı
