Qazir koronavırýs indetiniń órshýine baılanysty adamdardyń biraz bóligi úı jaǵdaıynda emdelip jatyr. Kóbi áleýmettik jelilerden, eldiń aýzynan estigen emdi janǵa jalaý etýde. Alaıda dertten saqtanamyz dep júrip, jalǵan aqparattarǵa erip, ómirimizge qaýip tóndirip jatqanymyzdy bilmeı qalýymyz da múmkin. Sondyqtan "Adyrna" aqparattyq agenttiginiń tilshisi jınaqtaǵan dárigerlerdiń keńesin nazarlaryńyzǵa usynamyz.
Nurbol Qudaıbergen, jalpy hırýrg:
- Qazirgi ýaqytta dárihanalarda dári-dármek taptyrmaı turǵan shaqta kóp ýaqyt joǵaltpaı, úı jaǵdaıyndaǵy em-domdy qoldaný kerek.
Birinshiden, sarymsaqtyń paıdasy mol. Tek ony artyq mólsherde paıdalana berý de densaýlyqqa keri áserin berýi múmkin. Ash qarynǵa emes, kúndelikti taǵammen birge qoldanǵan jón. Sebebi bul antıbıotıktiń ornyn basady.
Ekinshiden, eshkiniń súti de ımmýndyq júıege óte paıdaly. Nege deseńiz, onyń quramynda "kazeın" bar. Ásirese kishkentaı balalarǵa tıimdi bolmaq. Eshkiniń sútine bal qosyp, tańerteń, keshke ishý kerek.
Úshinshiden, temperatýrasy bar adam kúnine 2 - 2.5 l. suıyqtyq ishý kerek. Sebebi naýqas kóp terlegen saıyn, aǵzadaǵy suıyqtyq mólsheri óz qalpynda bolmaıdy. Sondyqtan jyly suıyqtyq iship, 4-5 ret jaqsylap terlese kez kelgen vırýstyq aýrý-syrqaýdan qulan taza aıyǵady. Sondaı-aq, kompot, jemis jıdek shyryny paıdaly dárýmenderge baı ekenin men aıtpasam da, bilesizder. Bular eń áýeli temperatýranyń túsýine kómektesedi. Jáne naýqas adamnyń arqasyn, aıaq-qolyn spırtpen sylaý arqyly da temperatýrany túsirýge bolady. Alaıda temperatýrasy bar naýqas monsha qabyldamaý kerek.
Tórtinshiden, saýmal qan qysymy tómen naýqastarǵa bolmaıdy. Biraq onyń paıdasy ımmýndyq júıeni retteıtin, ımmýndyq jasýshalardy qýattandyratyn mıneraldarǵa baı. Al qymyzdy qan qysymy joǵary naýqastarǵa qabyldamaýǵa keńes berer edim. Qymyz ben saýmal ókpe aýrýlary bar naýqastarǵa paıdasy orasań zor.
Besinshiden, et sorpasyna qara burysh, qyzyl burysh qosyp ishken abzal. Bular denedegi barlyq sýyqqa, ınfekııaǵa birden bir em bolyp tabylady.
Altynshy, ókpege jylqynyń maıy kómektesedi. Biraq ony kóp mólsherde jaǵý aǵzaǵa keri áserin berýi múmkin. Sebebi bul maıdyń sińirilý proesi óte joǵary tipti súıekke sińe alady. Sondyqtan ony kúnine bir ret qana arqaǵa jáne tabanǵa 3-4 kún jaqqan durys. Kishkentaı balalardyń ókpesine jylqynyń maıyn juqalap az mólsherde jaqqan durys. Balanyń arqasyn sylaý barysynda vıbraııa berip, ıaǵnı alaqanmen kúsh túsirmeı soqqylaý kerek. Ol ókpedegi barlyq shyryshtyń (qaqyryq) shyǵýyna kómektesedi. Ókpe taza bolsa eshqandaı asqyný bolmaıdy.
Jetinshi, ósimdikterden adyraspan tútininiń paıdasy zor. Bul aýadaǵy ınfekııalardyń taralýyna jol bermeıdi...
Serik Nametkýl, ıntern-dáriger:
- Dáriger retinde «sýmomed», «ambro», «vıtamın S» sekildi ýkol, sıstemalaryn alýǵa keńes berer edim.
Máselen, Vıtamın S-ny glıýkozamen 5% salady. Adamnyń salmaǵy 70 kg bolsa 7 ampýla, 80 kg bolsa 8 ampýlamen paıdalaný kerek.
Sondaı-aq, jóteli asqynǵandarǵa «lıbeksın» taptyrmas em. Lemoksol da flakonda bolady. Buny kóktamyrǵa nemese bulshyqet ishine salady.
Al eger aýrýdyń endi-endi belgileri baıqalsa paraetomol dárisin qoldaný kerek. Sondaı-aq, suıyqtyqty kóp ishse aýrý teri arqyly, zár arqyly tez shyǵyp ketedi.
Alaıda qazir dárihanalardan ýkoldardy tabý qıyn. Ortalyq dárihanalarda, dárihanalyq skladtarda dárilerdiń basym kópshiligi joq eken. Tek adamdar sırek baratyn dárihanalardan tabýǵa bolady.
Ǵabıt Nurǵalym, dáriger:
- Qazir kúnniń kúrt ysýyna baılanysty adamdardyń eń álsiz jeri salqyn sý ishý, balmuzdaq jeý, kondııoner astynda otyrý, salqyndatylǵan dýsh qabyldaý bolyp tur. On adamnyń segizi osylardan zardap shegýde. Al aǵzaǵa azǵantaı ǵana sýyq túsýi koronavırýs indetiniń órship turǵan shaǵynda qıynǵa soǵýy múmkin. Bundaı jaǵdaıda bárine birdeı ýkol ne sıstemany onlaın taǵaıyndaý durys emes.
Óz basym halyq emine kóbirek senemin. Sebebi antıbıotıkterdiń dúnıege kelgenine ǵasyr da tolǵan joq. Al halyq emderiniń pálen ǵasyrlyq tarıhy bar. Solardyń ishinen ásirese saýmal ishýge keńes berer edim. Saýmal-ókpesi zaqymdalǵan, týberkýlezben aýyratyn adamdarǵa sep bolyp jatqanda, koronavırýs indetine de belgili bir deńgeıde qarsy tura alady dep oılaımyn.
Aıjan Dosjan, terapevt:
- Maskany araqqa nemese medıınalyq spırtke shylap alyp, kúnine eki-úsh ret spırti ushyp ketkenshe taǵyp júrseńiz, ıis sezý qabileti qalpyna keledi. Ári spırtke shylanǵan tumyldyryqtan vırýstardyń ótpeıtini daýsyz.
Budan bólek, sarymsaq pen pııazdyń da paıdasy orasan zor. Tek ony kóp mólsherde paıdalanbaý kerek. Ystyq sútke úkkishten ótkizip, ishken jaǵdaıda adam aǵzasynda vırýstarǵa tótep berý ımmýnıteti qalyptasady. Jáne koronavırýs qannyń qoıýlanýyna ákep soqtyrady. Sonyń saldarynan kóp adamnyń júregi toqtap qalyp jatyr. Sondyqtan qandy suıyltatyn dárilerdi borjomımen ishý kerek. Bundaı jaǵdaıda qymyz ben shubat taptyrmas em!
QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi bekitken em túri
Qurmetti áriptester, dostar! Búgin Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń sapa jónindegi birlesken komıssııasynyń otyrysynda koronavırýstyq ınfekııany dıagnostıkalaý jáne emdeý hattamasyn ázirleý jónindegi jumys toby ambýlatorııalyq negizde koronavırýstyq ınfekııany baqylaý jáne emdeý úshin 4 qujat daıyndap, usyndy.
❇️Jańa algorıtmge sáıkes, aýrý belgileri endi baıqalǵan naýqastardy qoǵamdyq emhananyń dárigeriniń baqylaýymen úıdegi karantınge ornalastyrýǵa jáne olardyń densaýlyǵyn baqylaýǵa bolady. Dene temperatýrasynyń 38 ° S-qa deıin joǵarylaýy (nemese temperatýranyń kóterilmeýi), jalpy álsizdik, tersheńdik, mıalgııa, deneniń aýyrýy, bas aýrýy, jótel, dám men ıistiń nasharlaýy, dıareıa – aýrý belgileriniń alǵashqy satysyn bildiredi.
Bundaı jaǵdaıda biz jarty tósek rejımin, kóp frakııalyq sýsyndy (ár kg úshin 30 ml) - gazsyz sý, jemis sýsyndary, shaı, sorpany ishýdi usynamyz. Aýrýdyń alǵashqy 5 kúnindegi sımptomdardyń dınamıkasy baqylaý kerek. 5 kúnnen keıin dene qyzýynyń joǵarylaýy, álsizdik jáne entigý kezinde antıbıotıkalyq terapııa taǵaıyndalady: 1-shi kúni 500 mg azıtromıın, sodan keıin 4 kún ishinde kúnine 250 mg. Dene qyzýy 38 ° C kóterilgende kúnine 3-4 retten jıi emes paraetamol 500 mg, ıbýprofen 200 mg qoldaný kerek. Qosymsha terapııany dáriger paıentpen keńesip taǵaıyndaıdy.
❇️ Pnevmonııamen aýyratyn naýqastarda kishkentaı zaqymdaný mólsheri (KT bolǵan jaǵdaıda 30% taralýy) dene temperatýrasynyń 38-38,5 S-tan joǵarylaýy baıqalady, sonymen qatar paroksızmaldy jótel, keýdedegi janý sezimi, jattyǵýdan dem alý. Bul jaǵdaıda siz úıde bolýyńyz kerek, jumys berýshińizge eskertińiz jáne ózin-ózi baqylaý kúndeligin júrgizińiz. Temperatýrany, ımpýlsti, tynys alýdy baqylaý. MSAK provaıderimen qashyqtyqtan baılanys jasańyz. Jartylaı tósek rejımimen qosa, kóp frakııalyq sýsynǵa nazar aýdaryńyz. Tromboz qaýpi joǵary 10-20 kún ishinde profılaktıkalyq dozalarda antıkoagýlıanttar aýyzsha usynylady. Antıbakterıaldy terapııany dáriger taǵaıyndaıdy. Kóp mólsherde frakııalyq sý ishý rejımin saqtańyz (ár kg úshin 30 ml). Sondaı-aq, kúnine keminde 1 saǵat ishpen jatý paıdaly (eger jaqsy tózimdi bolsa).
❇️ Buǵan qosa (gıpertonııa, júrektiń ıshemııalyq aýrýy, qant dıabeti jáne basqalary) qatar júretin aýrýlary bar naýqastar (belgileri: dene temperatýrasynyń kóterilýi, álsizdik, tersheńdik, býyndardyń aýyrýy, bas aýrýy, nájis, qysymnyń joǵarylaýy / tómendeýi, jótel, tynys alýdyń qıyndaýy) belgileri baıqalǵan jaǵdaıda, ózińizdiń ındıkatorlaryńyzdy (temperatýra, júrek soǵý jıiligi jáne tynys alý) qadaǵalańyz. Temperatýranyń joǵarylaýymen paraetamoldy 500 mg nemese ıbýprofen 200 mg-nan kúnine 3-4 ret jıi qabyldańyz.
Conymen qatar, sabyrly jáne pozıtıvti bolyńyz. Eger naýqasty baqylaýda ustasańyz, emdep-jazý ońaıǵa soqpaq. Eger naýqastyń jaǵdaıy kúrt nasharlasa, dárigerge habarlaý kerek, dárigerdiń ári qaraı basqarý taktıkasy týraly sheshim qabyldaýy úshin baqylaý paraǵyn berińiz.
Eger 3 kún ishinde dene temperatýrasynyń kóterilýi, tynys alý sımptomdarynyń regressııasy bolmasa, KT-da ókpeniń zaqymdaný mólsheri 50% -dan az (bar bolsa), PTR testiniń oń nátıjesi bolsa da, klınıkalyq jáne aspaptyq jaqsartý krıterııleri bolsa, paıent úıde emdelýdi jalǵastyra alady.
Biz bir-birimizge qamqor bolýymyz kerek! Ózińizdi jáne basqalardy qorǵańyz!
Aqgúl AIDARBEKOVA,
«Adyrna» aqparattyq agenttigi
