«Aq jol» partııasy Asharshylyqqa resmı túrde «genoıd» dep quqyqtyq baǵa berýdi talap etedi. Tıisti depýtattyq saýaldy búgin Májilis otyrysynda frakııa depýtaty B.Dúısembınov joldady. (Mátini tómende qosa berildi)
QR Premer-Mınıstriniń orynbasary
E.Toǵjanovqa
Qurmetti Eraly Luqpanuly!
Elimiz keshe ǵana saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qurbandaryn eske alý kúnin atap ótti. Dál osy kúni Prezıdent Q.Toqaevtyń «Tarıhı ádildikti qalpyna keltirý jumystaryn aıaqtap, saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn aqtaý úshin arnaıy komıssııa qurý» jónindegi tapsyrmasy jarııalandy. Óte ózekti tapsyrma. «Aq jol» partııasy Prezıdent tapsyrmasyn qoldaıdy jáne onyń jumysyna óz ókilderin jiberýge daıyn ekenin habarlaıdy.
Sonymen qatar, tarıhı ádildikti qalpyna keltirý úshin «Aq jol» demokratııalyq partııasy bolshevıkterdiń totalıtarlyq bıligi uıymdastyrǵan qazaq jerindegi Asharshylyqqa resmı túrde «genoıd» dep quqyqtyq baǵa berýdi talap etedi.
Mysalǵa álem «genoıd» dep moıyndaǵan Ýkraınanyń «Golodomorynan» 3 mıllıon 900 myń adam qaza tapsa, sol ýkraındyq sarapshylardyń ózderiniń aıtýynsha, Qazaqstanda asharshylyqtan 4 mıllıon astam otandastarymyz qaıǵyly qurbandyqqa ushyraǵan, Qazaq eliniń sany 70 proentke azaıyp ketti.
Belgili aqyn Qazybek Isa jazǵandaı:
- «Qolyn jaıyp nan suraǵan sábıler,
O dúnıede duǵa surap júr áli…»
- dep, kúnásiz ketken beıkúná jandar aldynda bizdiń boryshymyz áli ótelgen joq.
Osyǵan baılanysty elimizdiń Syrtqy ister mınıstrligi asharshylyq máselesin genoıd retinde halyqaralyq deńgeıde (Birikken Ulttar Uıymy, OBSE, AQSh Kongressi, Evroparlament) moıyndatý jumystaryn bastaýy kerek dep oılaımyz.
Sol jyldary, óz elin, aýylyn azapty ajaldan qutqaramyn dep, totalıtarlyq, qanisher saıasatqa qarsy, qarýly kóterilis jasaǵan júzdegen batyrlarymyz álige deıin aqtalǵan joq. Olar «basmach» degen mazaq attan áli aryla almaı júr. Tarıhshylardyń derekteri boıynsha, qazaq dalasynda keminde mundaı 300-den asa kóterilis bolǵan. Eldiń jadynda Sarqan, Balqash, Qazaly, Qaraqum, Yrǵyz, Atbasar, Sarysý, Sozaq, Adaı, Shubartaý, Bostandyq kóterlisteri áli kúnge deıin saqtalǵan.
Atalarymyzdan bizge jetken estelikter boıynsha, bas kótergen qazaq rýlaryn bolshevık áskerleri artıllerııamen atqylap, qashyp bara jatqan aýyldardy aeroplanmen bombalap, shekarada ustalǵan qorǵansyz bosqyndardy pýlemıotpen bala-shaǵasymen qosa, qoısha kyrǵan.
Mysaly, shyǵystaǵy qazaq-qytaı shekarasyndaǵy ataqty «Aq-naıman qyrǵyny» degen qandy oqıǵa el esinde saqtalsa da, resmı túrde áli moıyndalmaǵan; al osy zastavanyń aty bertinge deıin sol qyrǵyndy tikeleı basqarǵan qyzyl áskerdiń atymen atalyp keldi. 2012 jyly «Qarasý» shekara pýnktiniń qurylysy kezinde, Shý ózenniń jaǵasynan jergilikti qarııalardyń aıtýynsha 30-shi jyldary atylǵan áıeldermen balalardyń toptalyp jatqan súıekteri tabyldy.
Osyndaı tarıhı aqtańdaqtar Ertis pen Shýda ǵana emes, Jetisý men Syr boıynda, Kaspıı óńirinde de oryn alǵan.
Elimizben birge, asharshylyq pen repressııa orys, ýkraın, ózbek, uıǵyr, tatar, qyrǵyz basqa da Qazaq Respýblıkasynda ómir súrgen adam balasynyń basynan ótken.
Árıne, mundaı qujattardy anyqtap, halyqqa jarııa etip, elimizdiń myńdaǵan naǵyz qurbandaryn aqtap, adal tarıhı baǵa beretin kez keldi.
Sonymen qatar, sońǵy jyldary, bizdiń baıqaýymyzsha, keıbir áleýmettik toptarda, kerisinshe, stalınızmdi qaıta nasıhattaý bastaldy. Sol sebepten, «Aq jol» demokratııalyq partııasy elimizde de-kommýnızaııa ustanymyn memleketimizdiń resmı saıasatynyń bir bóligi bolýyn qalaıdy.
Biz ondaǵan jyl boıy kirme úgit-nasıhatpen ómir súrgen aǵa býynnyń kózqarasymen sanasyp, olardyń Otanymyz úshin qosqan qajyrly enbegine qurmetpen qaraımyz.
Alaıda, ótken zaman táýelsiz ulttyń keleshegine bóget emes, baspaldaq bolýy tıis. Qazaq eliniń bolashaǵyn totalıtarlyq ıdeologııa emes, jalpyadamzat órkenıetine baǵyttalǵan, keleshektiń ara-jigin ajyrata biletin jańa, Táýelsizdiktiń urpaǵy aıqyndaýy qajet.
Sonda ǵana Asharshylyq pen saıası kuǵyn-súrgin qaıǵysynyń tereń uǵynyp, 30 jyl buryn Tunǵysh Prezıdent N.Nazarbaevtyń bastaǵan qurbandardyń aqtaý jumysy shyn maqsatyna jeter.
Qurmetpen, «Aq jol» frakııasynyń depýtattary
"Adyrna" ulttyq portaly
