Biyl Ūly Otan soǧysyndaǧy jeŋıske 75 jyl. II düniejüzılık soǧys kezınde 60 million adam qaitys bolyp, sonyŋ 28 milliony Keŋes odaǧynyŋ halqy jäne 400 myŋnan astamy Qazaqstan halqy ekendıgın bügınde tarih naqtylap berdı. Al 1941-1945 jyldardaǧy Keŋes halqynyŋ Ūly Otan soǧysyn «II düniejüzılık soǧystyŋ qūramdas bölıgı» dep qarastyru da ǧylymda oŋ baǧasyn körsetıp otyr. Är jyl saiyn Ūly Otan soǧysy jaily söz bolǧanda menıŋ de keudemdı maqtanyş sezımı kerneitını ras.
1941 jyly elımızdıŋ täuelsızdıgın ǧana emes, bükıl adamzat balasyn faşizmnıŋ qūldyq qamytynan saqtap qaluǧa azamattyq ülesın qosu üşın är aimaqtan maidangerler soǧysqa attandy. Osy qauıptı soǧysqa attanǧandardyŋ arasynda menıŋ atam – Rysqūlūly Sman da bar edı. Atam 1912 jyldyŋ 1 qaŋtarynda (özınıŋ aituy boiynşa «soǧym soiǧan kezde») Jambyl oblysy, Qyzylaryq (qazırgı Köşek batyr) auylynda düniege kelgen.
Qyzylaryq auylynan 1941 jyly maidanǧa 146 adam attanyp, onyŋ 75-ı elge oralmaǧan. Bır otbasynan 3-4 adamnan ketkenderı de bolǧan eken. Osy zūlmat kezde Rysqūlov äuletınen menıŋ atam Sman jäne aǧasy Ysqaq ekeuı maidanǧa attanady. Ökınışke qarai Ysqaq atamyz soǧystan qaityp oralmaidy.
Al atam Sman 1941 jyldan bastap Mäskeudegı Osoaviahim, Pskov, Stalingrad qorşauynda soǧysady. 1941 jyly «SSSR-dı qorǧau jäne aviasiialyq-himiialyq qūrylysyna järdemdesu qoǧamynyŋ» müşelıgıne qabyldanǧan. Bızge jetken tüpnūsqa qūjattyŋ syrtynda: «Barlyq elderdıŋ proletariaty, bırıgıŋder!» degen ündeu jazylǧan. 1944 jyly Stalingrad tübındegı şaiqasta oŋ aiaǧyn snariad jaryqşaǧy jaralap, gospitalǧa tüsedı. Ekı jyldan soŋ mausym aiynda elge oralyp, 1995 jyldyŋ 20-jeltoqsanynda qaitys bolady.
San qily auyr syndardy – qanqūily dūşpanmen jan aiamas şaiqasty, jauynger jaqyn dostardan aiyryludyŋ azasyn, soǧystan keiıngı de janqiiarlyq eŋbektı basynan keşken Atamnyŋ erlık ısterı bügıngı ūrpaqtaryna ülgı, önege. 1985 jyldyŋ 11 nauryzynda nemıs faşisterımen soǧysta körsetken eren erlıgı üşın Jeŋıstıŋ 40 jyldyǧyna orai SSSR Joǧarǧy Sovet Prezidiumynyŋ töraǧasynyŋ taǧaiyndauymen Ūly Otan soǧysynyŋ II därejelı ordenı berıledı.
Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı N.Ä.Nazarbaev jarlyǧymen 1995 jyly «Ūly Otan soǧysynyŋ 50 jyldyǧy» merekelık medalımen jäne alǧys hatymen marapattalady. Osy jyly Talas audanynyŋ äkımı atynan da maidan dalasynda körsetken erlıgı üşın marapat berıldı. Sonymen qatar, Talas audandyq äskeri komissarynyŋ da alǧysyna ie bolady.
Bügıngı taŋda menıŋ atam Rysqūlūly Smannyŋ esımı Jambyl oblysy, Taraz qalasyndaǧy «Jeŋıs» saiabaǧynda, Jambyl oblysy, Talas audany, Köşek batyr auylyndaǧy Ūly Otan soǧysy ardagerlerıne arnalǧan taǧzym eskertkışınde jazylǧan.
Ūrpaǧy üşın öşpes ülgı qaldyrǧan Atammen maqtanamyn! Bızge jarqyn ömır syilaǧandaryŋyz üşın Sızderge bas iemız! Sanaly ūrpaqtaryŋyz eşqaşan Sızderdı ūmytpaidy. Er esımı – mäŋgılık el esınde!
Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı N.Ä.Nazarbaev jarlyǧymen 1995 jyly «Ūly Otan soǧysynyŋ 50 jyldyǧy» merekelık medalımen jäne alǧys hatymen marapattalady. Osy jyly Talas audanynyŋ äkımı atynan da maidan dalasynda körsetken erlıgı üşın marapat berıldı. Sonymen qatar, Talas audandyq äskeri komissarynyŋ da alǧysyna ie bolady.
Bügıngı taŋda menıŋ atam Rysqūlūly Smannyŋ esımı Jambyl oblysy, Taraz qalasyndaǧy «Jeŋıs» saiabaǧynda, Jambyl oblysy, Talas audany, Köşek batyr auylyndaǧy Ūly Otan soǧysy ardagerlerıne arnalǧan taǧzym eskertkışınde jazylǧan.
Ūrpaǧy üşın öşpes ülgı qaldyrǧan Atammen maqtanamyn! Bızge jarqyn ömır syilaǧandaryŋyz üşın Sızderge bas iemız! Sanaly ūrpaqtaryŋyz eşqaşan Sızderdı ūmytpaidy. Er esımı – mäŋgılık el esınde!
Jansaia Sman,
Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU magistranty,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
